[鲜花]天台宗第十八代祖师临海市东掖山白莲讲寺神照本如大师略传
神照本如大师（981或982年～1050或1051年），族姓林氏，乃四明句章（今宁波慈溪）人。
初受业剃度于本郡国宁寺（今宁波鄞州区国宁寺），后依止天台宗十七祖四明知礼法智大师座下，为知礼大师座下三位最出色弟子之一，修为高深，敏慧博知，不仅广受世人称颂，也普受同门的尊重。《佛祖统纪·本如传》赞其“初依法智，于千众中，有少俊声，史典词翰有法则，为世所爱。”
据《释门正统》所载，本如大师初依止知礼大师时，曾向知礼大师“请益经王义”，知礼大师回答说：“为我作三年监院，却向汝道。”本如大师即谨遵知礼大师旨意，勤勤恳恳履行职责，一心一意服务常住。
待三年期满，又向其师请益，其时知礼大师厉声一喝，复呼云：本如。师豁然有悟，即说颂曰：“处处逢归路，头头复故乡；本来成现事，何必待思量！”知礼大师直下印可说：“向来若为汝说，岂有今日？”
本如大师虽是天台宗僧人，属于教下，然考本如大师悟道的经历，则其悟处实与禅宗门下，别无二致，这完全可以从他的这首悟道偈中看得出来。
北宋宋真宗祥符四年（1011 年），遵式大师应杭州刺史薛颜之命，入主灵山精庐（古天竺寺）。不久灵山忏讲不绝，法务繁忙，四远来归的繁荣境况，使他再无暇旁顾东掖山弘法事务，故遵式大师专程赴知礼大师会下，求其举荐才俊，继席东掖。
关于此一求荐情节，《佛祖统纪》记载云：“祥符四年（1011 年），慈云（遵式大师）迁灵山，亲往法智（知礼大师）会下，求可为继。法智（知礼大师）曰：当于众中自择之。慈云（遵式大师）阅视至师（本如大师），即云：斯人可也。”
本如大师旋即被遵式大师“授以东山学者”。自始本如大师即在东掖山能仁寺大开法筵，历三十年，众常五六百。在此期间，先后宣说《妙法莲华经》、《涅槃经》、《金光明经》、《观无量寿经》、《请观音经》、《摩诃止观》、《观心论》、《金刚錍》、《观音别行玄记》等经论，皆讲解了六、七遍。
本如大师勤于讲说的同时，还非常注重修忏，尝集百僧修法华忏，长达一年，瑞验屡见，北宋庆历二年（1042）七月，驸马李遵勗（xù）奏请朝廷，宋仁宗感念其德，赐“神照法师”之号及紫衣袈裟，并智者之教文四千五百卷，以资讲说。
本如大师除讲忏之外，其晚年则专行净土，慕庐山之风，与丞相章郇公及诸贤于能仁寺西南隅，结白莲社，一心念佛，宋仁宗钦其道，遂赐“白莲庵院”匾额。
白莲庵院始由本如大师结屋为庵，仅六七年遂成巨剎。后乃以能仁（寺）山林三分其一，指岭为界，以供白莲庵院樵薪。据《佛祖统纪》云：“（本如大师）尝于寺西南隅，见一虎睡，以杖击之曰：此非汝睡处。虎俛（fǔ俯）首而去，后于虎卧处结屋为菴，归闲其中。”
关于白莲庵院，除为虎卧奇特之地外，另尚别有神奇故事。据《佛祖统纪》云：“先是有五通神居于此，师每禅坐，必连床升行空中，师未尝问。一日，五神请曰：师既踞吾居，乞于此向山冈，建祠塑像，已备泥在山矣。师往视冈上，有新泥一垛，以之塑像无所余。”
本如大师也圆寂辞世于白莲庵院，但关于其辞世具体年份，宋代天台宗学者所作史籍记载却存有异说。其中，南宋宗鉴法师编撰的《释门正统》卷六，认为本如大师圆寂于皇祐二年（1050年）；成书稍晚，由南宋志磬法师编撰的《佛祖统纪》卷十二，则认为是皇祐三年（1051年），两者相较仅差一年。虽成书较早的《释门正统》所载似更为可靠，但也不足以证明《佛祖统纪》的记载有误，所以本如大师圆寂于公元1050年或公元1051年似皆有可能。
若按《佛祖统纪》记载，本如大师逝于北宋皇祐三年（1051年），及世寿70岁来推算，其应出生于北宋太平兴国七年（982年）。而若按《释门正统》所载，其寂于皇祐二年来推算，则其当生于太平兴国六年（981年）。至于二书皆谓大师“腊五十三”，到底是僧腊，还是戒腊，则难以判定。
本如大师圆寂前后，曾出现诸多祥瑞异象，据《佛祖统纪》云：“皇祐三年（1051年），五月十八日微疾，即升座说法，与众诀别。其夕，法堂藏阁、方丈栋梁皆折，锺鼓击之无声。江上渔人见云端有僧，西向而去。诘旦，右脇安庠而逝，时天气盛热，异香非常。明年（1052年）三月，塔全身于寺北，门人启钥，视尊容如生，爪发俱长，有大莲华，产于塔前。”故后天台宗诗僧梵才大师祭文有“圆寂经岁，肉体如生”语。
《释门正统》云：“师轻乐财施，弘教为己任，敝衾坏衲，裕然以老。”仅此一言，可说是对本如大师一生最为客观的评价了。
本如大师著有《观普贤菩萨行法经义疏》二卷及《仁王忏仪》，后者今已不存。《观普贤菩萨行法经义疏》则注释至十种境界时停笔，后由其高弟处咸大师续而全之，镂版施印达万卷，此书现存于《卍续藏》第35卷之中。
本如大师一生嗣法弟子甚多，著名者如法真处咸、神悟处谦、楂庵有严、天台元璪、承天择仁、永嘉元掺、天台宝织、杭州义全、台州怀雅、承天法宝等诸师。
本如大师一生另尚显有诸多神异境界，如据《佛祖统纪》所载：“师尝于天台邑中，为众施戒，方秉羯磨，忽有光明，自智者塔、国清寺、赤城山，交射于法座之上。”“又因供千佛、饭一千贫人，置华于席下，佛座华应不萎而反萎，贫人座华应萎而反不萎，举众为之叹异。”
附 记：
问宣子记曰：（南宋）嘉定四年（1211年）春，住山鉴堂谓：师塔当方丈后，狃（niǔ）于风水非宜之说，将迁之。破土数寸，香气袭人，棺上产莲华一茎，光明奕奕。暨发函，慈颜俨然，须发长垂，衣被不坏，舍利满龛，一众惊叹，于是亟掩藏之。
镜菴论之曰：法师血肉之身，衣被之饰，在土二百年而不坏，非夫戒定慧三昧之力所持，畴能若是。人或以轻发祖塔，咎鉴堂者，非夫假此日之启视之，曷足以知法师正报亲依、坚固不坏之瑞？为此举者，其祖冥使之乎(《观经疏》以华座观为亲依，今以衣被例之)。
神照本如大师（981或982年～1050或1051年），族姓林氏，乃四明句章（今宁波慈溪）人。
初受业剃度于本郡国宁寺（今宁波鄞州区国宁寺），后依止天台宗十七祖四明知礼法智大师座下，为知礼大师座下三位最出色弟子之一，修为高深，敏慧博知，不仅广受世人称颂，也普受同门的尊重。《佛祖统纪·本如传》赞其“初依法智，于千众中，有少俊声，史典词翰有法则，为世所爱。”
据《释门正统》所载，本如大师初依止知礼大师时，曾向知礼大师“请益经王义”，知礼大师回答说：“为我作三年监院，却向汝道。”本如大师即谨遵知礼大师旨意，勤勤恳恳履行职责，一心一意服务常住。
待三年期满，又向其师请益，其时知礼大师厉声一喝，复呼云：本如。师豁然有悟，即说颂曰：“处处逢归路，头头复故乡；本来成现事，何必待思量！”知礼大师直下印可说：“向来若为汝说，岂有今日？”
本如大师虽是天台宗僧人，属于教下，然考本如大师悟道的经历，则其悟处实与禅宗门下，别无二致，这完全可以从他的这首悟道偈中看得出来。
北宋宋真宗祥符四年（1011 年），遵式大师应杭州刺史薛颜之命，入主灵山精庐（古天竺寺）。不久灵山忏讲不绝，法务繁忙，四远来归的繁荣境况，使他再无暇旁顾东掖山弘法事务，故遵式大师专程赴知礼大师会下，求其举荐才俊，继席东掖。
关于此一求荐情节，《佛祖统纪》记载云：“祥符四年（1011 年），慈云（遵式大师）迁灵山，亲往法智（知礼大师）会下，求可为继。法智（知礼大师）曰：当于众中自择之。慈云（遵式大师）阅视至师（本如大师），即云：斯人可也。”
本如大师旋即被遵式大师“授以东山学者”。自始本如大师即在东掖山能仁寺大开法筵，历三十年，众常五六百。在此期间，先后宣说《妙法莲华经》、《涅槃经》、《金光明经》、《观无量寿经》、《请观音经》、《摩诃止观》、《观心论》、《金刚錍》、《观音别行玄记》等经论，皆讲解了六、七遍。
本如大师勤于讲说的同时，还非常注重修忏，尝集百僧修法华忏，长达一年，瑞验屡见，北宋庆历二年（1042）七月，驸马李遵勗（xù）奏请朝廷，宋仁宗感念其德，赐“神照法师”之号及紫衣袈裟，并智者之教文四千五百卷，以资讲说。
本如大师除讲忏之外，其晚年则专行净土，慕庐山之风，与丞相章郇公及诸贤于能仁寺西南隅，结白莲社，一心念佛，宋仁宗钦其道，遂赐“白莲庵院”匾额。
白莲庵院始由本如大师结屋为庵，仅六七年遂成巨剎。后乃以能仁（寺）山林三分其一，指岭为界，以供白莲庵院樵薪。据《佛祖统纪》云：“（本如大师）尝于寺西南隅，见一虎睡，以杖击之曰：此非汝睡处。虎俛（fǔ俯）首而去，后于虎卧处结屋为菴，归闲其中。”
关于白莲庵院，除为虎卧奇特之地外，另尚别有神奇故事。据《佛祖统纪》云：“先是有五通神居于此，师每禅坐，必连床升行空中，师未尝问。一日，五神请曰：师既踞吾居，乞于此向山冈，建祠塑像，已备泥在山矣。师往视冈上，有新泥一垛，以之塑像无所余。”
本如大师也圆寂辞世于白莲庵院，但关于其辞世具体年份，宋代天台宗学者所作史籍记载却存有异说。其中，南宋宗鉴法师编撰的《释门正统》卷六，认为本如大师圆寂于皇祐二年（1050年）；成书稍晚，由南宋志磬法师编撰的《佛祖统纪》卷十二，则认为是皇祐三年（1051年），两者相较仅差一年。虽成书较早的《释门正统》所载似更为可靠，但也不足以证明《佛祖统纪》的记载有误，所以本如大师圆寂于公元1050年或公元1051年似皆有可能。
若按《佛祖统纪》记载，本如大师逝于北宋皇祐三年（1051年），及世寿70岁来推算，其应出生于北宋太平兴国七年（982年）。而若按《释门正统》所载，其寂于皇祐二年来推算，则其当生于太平兴国六年（981年）。至于二书皆谓大师“腊五十三”，到底是僧腊，还是戒腊，则难以判定。
本如大师圆寂前后，曾出现诸多祥瑞异象，据《佛祖统纪》云：“皇祐三年（1051年），五月十八日微疾，即升座说法，与众诀别。其夕，法堂藏阁、方丈栋梁皆折，锺鼓击之无声。江上渔人见云端有僧，西向而去。诘旦，右脇安庠而逝，时天气盛热，异香非常。明年（1052年）三月，塔全身于寺北，门人启钥，视尊容如生，爪发俱长，有大莲华，产于塔前。”故后天台宗诗僧梵才大师祭文有“圆寂经岁，肉体如生”语。
《释门正统》云：“师轻乐财施，弘教为己任，敝衾坏衲，裕然以老。”仅此一言，可说是对本如大师一生最为客观的评价了。
本如大师著有《观普贤菩萨行法经义疏》二卷及《仁王忏仪》，后者今已不存。《观普贤菩萨行法经义疏》则注释至十种境界时停笔，后由其高弟处咸大师续而全之，镂版施印达万卷，此书现存于《卍续藏》第35卷之中。
本如大师一生嗣法弟子甚多，著名者如法真处咸、神悟处谦、楂庵有严、天台元璪、承天择仁、永嘉元掺、天台宝织、杭州义全、台州怀雅、承天法宝等诸师。
本如大师一生另尚显有诸多神异境界，如据《佛祖统纪》所载：“师尝于天台邑中，为众施戒，方秉羯磨，忽有光明，自智者塔、国清寺、赤城山，交射于法座之上。”“又因供千佛、饭一千贫人，置华于席下，佛座华应不萎而反萎，贫人座华应萎而反不萎，举众为之叹异。”
附 记：
问宣子记曰：（南宋）嘉定四年（1211年）春，住山鉴堂谓：师塔当方丈后，狃（niǔ）于风水非宜之说，将迁之。破土数寸，香气袭人，棺上产莲华一茎，光明奕奕。暨发函，慈颜俨然，须发长垂，衣被不坏，舍利满龛，一众惊叹，于是亟掩藏之。
镜菴论之曰：法师血肉之身，衣被之饰，在土二百年而不坏，非夫戒定慧三昧之力所持，畴能若是。人或以轻发祖塔，咎鉴堂者，非夫假此日之启视之，曷足以知法师正报亲依、坚固不坏之瑞？为此举者，其祖冥使之乎(《观经疏》以华座观为亲依，今以衣被例之)。
【 ༄༅།།སྙིང་མ་འཇམ་དབྱངས། བཀའ་མ་གཏེར་ཆོས་རྒྱ་སྒྱུར། སྤྲིན་སྤུང་དཔེ་དེབ་ཚོགས་པ།། 寧瑪文殊 - 雲端藏經閣 Amazon Drive 】新增檔案：( 敬請廣為分享傳閱 )
( 註：此法對於在現代師兄弟間、上師與上師之間、寺院派系之間、道場與道場之間、法會比排場較量之間、自以為清淨....等，到處互看不順眼的當代，非常應機，宜多懺悔。)
ཉག་བླ་པདྨ་བདུད་འདུལ་ 白瑪鄧登全集 第 01 函 XXX༔ བཀའ་གསང་ཟབ་ཆོས་མཁའ་ཁྱབ་རང་གྲོལ་ལསཿ གླང་ཆེན་རབ་འབོག་གི་རྒྱུད་ལས་བྱུང་བའི་ཉམས་ཆགས་མ་ལུས་བཤགས་པའི་རྒྱལ་པོ་བཞུགསཿ 密教深法遍空自解脫 · 大象昏厥續中所出毀誓無餘懺悔王
雲端藏經閣：(不定期校潤更新)
https://t.cn/A6xNrnIF
（ 佛法無版權：點擊下載或複製網址貼上，下載儲存後開啟可閱。）
內容：
XXX༔ རང་ཞལ་དོན་དམ་བརྒྱུད་གསུམ་བླ་མ་སོགསཿ རྩ་གསུམ་ཞི་ཁྲོའི་ཚོགས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོཿ ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་སྡོམ་པ་གསུམཿ གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ནས་བཤགས་པའི་རྒྱལ་པོ་བསྟནཿ
本面勝義三傳上師等，三本靜猛尊眾敬頂禮！
一切諸法根本三律儀，總攝一體懺悔王宣說！
ༀ༔ ཡེ་ཤེས་སྐུ་མཆོག་རང་བཞིན་དཀྱིལ་འཁོར་ནིཿ ཟླ་རྒྱས་བཞིན་དུ་སྤྲོས་པ་མི་མངའ་ཡང་༔ ཐུགས་རྗེའི་ཉི་གསལ་འོད་བཞིན་སྙོམས་མཛད་པཿ འདིར་གཤེགས་བདག་ལ་དགོངས་ཤིང་བཞུགས་སུ་གསོལཿ
嗡！
智慧勝身自性妙壇城，猶如滿月雖離諸戲論，
然如大悲日光普照明，垂念於我臨此請安住！
བརྗོད་མེད་ཤེས་རབ་མི་གཡོ་ཆོས་ཀྱི་སྐུཿ བདེ་ཆེན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་རིགས་ལྔའི་གཙོཿ ཐུགས་རྗེའི་ཐབས་མཁས་རྒྱ་ཆེ་རོལ་པ་ཡིཿ ཞི་ཁྲོ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོཿ
無詮智慧不動妙法身，大樂圓滿報身五部尊，
大悲方便善巧廣遊舞，靜猛幻化尊身敬頂禮！
དངོས་སུ་འབྱོར་དང་ཡིད་ཀྱིས་རྣམ་སྤྲུལ་ཏེཿ ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་བླ་མེད་མཆོད་སྤྲིན་གྱིསཿ མཁའ་དབྱིངས་རྣམ་དག་རྒྱ་ཆེན་ཡང་བཀོད་དེཿ ཕྱི་ནང་གསང་བའི་མཆོད་པ་རྒྱ་མཚོས་མཆོདཿ
實物陳設以及意幻化，普賢無上殊勝供養雲，
廣大清淨虛空悉莊嚴，內外秘密供品大海奉！
ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ་གསང་བའི་བྷ་ག་ལཿ རྒྱལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་མ་ལུས་རབ་འབྱམས་ཀུནཿ འདུ་བྲལ་མེད་པའི་ངང་དུ་རོ་གཅིག་པསཿ གཉིས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་མཉེས་གྱུར་ཅིགཿ
普賢佛母秘密帕嘎中，一切廣大無餘佛壇城，
非即非離體中一味故，無二菩提妙心願令喜！
སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཆོས་ཉིད་ནམ་མཁའ་ཆེཿ ཆོས་རྣམས་རྣམ་དག་ཡེ་ནས་འོད་གསལ་ཞིང་༔ རྣལ་འབྱོར་ཉིད་དབྱིངས་སྨྲ་བསམ་བརྗོད་ལས་འདསཿ མཉམ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་རྟག་ཏུ་འདུདཿ
心之自性法性大虛空，諸法清淨本來光明刹，
瑜伽法界超越諸言思，恆禮大平等性菩提心！
ཀུན་བཟང་རྫོགས་ཆེན་ཡེ་ནས་བརྡལ་བ་ལཿ ཕྱི་ནང་གསང་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཀོད་པ་ནིཿ སྣང་སྲིད་རྣམ་དག་ལྷ་དང་ལྷ་མོའི་དབྱིངསཿ འབྱུང་དང་འབྱུང་གྱུར་ཡབ་ཡུམ་ལྷུན་རྫོགས་རྣམསཿ
本來周遍普賢大圓滿，內外秘密壇城妙莊嚴，
萬有清淨尊父尊母界，當來已來父母任運圓，
གསང་ཆེན་རབ་དགྱེས་གཟུགས་ཆེན་བདག་ཉིད་མའིཿ མཁའ་དབྱིངས་ཀློང་ཡངས་པད་མོ་འཁྱིལ་བ་ལཿ གཉིས་མེད་ཐིག་ལེ་ཆེན་པོར་འོད་གསལ་ཞིང་༔ མ་བཅོས་སྤྲོས་མེད་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོའི་སྐུཿ
大密極喜勝色體性母，廣大空界蓮花漩聚中，
無二殊勝明點光明刹，無作離戲菩提藏之身，
ཅིར་ཡང་སྣང་བ་བདེ་ཆེན་གཡུང་དྲུང་ལྷཿ འདུ་བྲལ་མེད་པ་གསང་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནིཿ བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་རིགས་ལྔ་ཡབ་ཡུམ་དང་༔ བྱང་ཆུབ་ལྕམ་དྲལ་ཁྲོ་བོ་ཁྲོ་མོའི་ཚོགསཿ
悉皆顯現大樂堅固尊，非即非離秘密妙壇城，
殊勝體性五部父母尊，菩提兄妹怒父怒母眾，
རྡོ་རྗེ་ལྷ་མོ་ཚོགས་རྗེ་ཚོགས་ཀྱི་བདགཿ རིགས་ལྔ་དཔལ་ཆེན་ཁྲོ་རྒྱལ་ཡབ་ཡུམ་བཅུཿ གནས་དང་ཡུལ་གྱི་ཕྱག་རྒྱ་སྒོ་མ་བཞིཿ ཡེ་ཤེས་སྤྲུལ་པའི་ལྷ་ཚོགས་མང་པོ་རྣམསཿ
金剛尊母眾會眾尊主，五部吉祥怒王十父母，
住處境域四門手印母，智慧幻化無量諸尊眾，
མ་ལྟར་བྱམས་ཤིང་སྲིང་ལྟར་གདུང་ལ་སོགསཿ ལེགས་ཉེས་སྟངས་འཛིན་དམ་ཚིག་རྗེས་གཅོད་མཿ ཕྱི་ནང་མཁའ་འགྲོ་རྣལ་འབྱོར་མ་ཡི་ཚོགསཿ དཔང་གྱུར་རྡོ་རྗེ་དམ་ཅན་དགོངས་སུ་གསོལཿ
如母慈憫如姐愛憐等，分辨善惡隨念三昧耶，
內外空行瑜伽尊母眾，見證金剛具誓請垂念！
ཐུགས་རྗེའི་གདུང་ཚོབ་རྣལ་འབྱོར་བདག་ཅག་གིསཿ འགྲོ་བའི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་དེཿ བླ་མེད་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིརཿ བསྟན་པ་རྒྱ་མཚོའི་སོ་སོའི་འདུལ་ཁྲིམས་དང་༔
大悲法嗣瑜伽我等眾，為利眾生發大菩提心，
為令證得無上佛果位，教法大海別解脫律儀，
སྐུ་གསུང་ཐུགས་དང་མཉམ་སྦྱོར་སྡོམ་པའི་མཆོགཿ རྡོ་རྗེ་འདའ་དཀའ་དམ་ཚིག་གཏན་གྱི་གཉེརཿ སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་ལྷག་པའི་དམ་ཚིག་རྣམསཿ སྔ་ཕྱིར་མནོས་ཤིང་གཉེར་དུ་སྨྲས་སོ་འཚལཿ
與身語意和合勝律儀，金剛難越誓言恆守護，
總及差別增上三昧耶，先後受取並言善守護。
ཡུན་དུ་མི་གཏོང་འདའ་བར་མི་བགྱིད་ལཿ དོན་ལ་གོལ་ཞིང་ལྡོག་སེམས་མ་མཆིས་ཀྱང་༔ གདོད་བྱ་ལོང་ཡོད་སྙམ་པའི་ལེ་ལོ་ཡིསཿ ཀློང་དུ་མ་གྱུར་རྩལ་ཤུགས་ཆུང་བ་དང་༔
恆時不捨亦不犯違越，於義無謬亦不起顛倒，
然思尚有閒暇懈怠者，未能通達能力極微弱，
ཤེས་བཞིན་མི་ལྡན་བག་མེད་དབང་གྱུར་ཏེཿ བསྒོམ་ལ་མི་བརྩོན་བསྙེན་བསྒྲུབ་གཡེལ་ལ་སོགསཿ ཚོར་དང་མ་ཚོར་མ་རིག་དབང་གིས་ནཿ སྟོན་པའི་བཀའ་དང་དམ་ལས་འགལ་གྱུར་ཏེཿ
不具正知隨諸放逸轉，修不精進念修散亂等，
受及未受無明之力故，違背佛教及違三昧耶，
རྣལ་འབྱོར་གང་ཞིག་དམ་ཚིག་ཉམས་པ་དང་༔ སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་ཕྲད་པར་མི་བྱ་ཞེསཿ བཀའ་ལས་བྱུང་ཡང་དེ་ལྟར་མ་རྟོགས་ཏེཿ གསང་སྒོ་འཆོལ་བས་དབྱེ་བསལ་དཀའ་བ་སྟེཿ
謂與毀壞誓言瑜伽士，縱僅刹那亦勿共相處，
雖是教中所言然未悟，密門錯亂難以善分辨，
མངོན་ཤེས་ཆུང་བས་སྐྱོན་ཅན་མ་རྟོགས་ཏེཿ ཉམས་དང་ཚོགས་འདྲེས་ཉམས་པ་བསྐང་བ་དང་༔ ཉམས་དང་སྣོད་མིན་རྣམས་ལ་ཆོས་བཤད་དང་༔ ཉམས་ལ་མི་འཛེམ་ཉམས་པའི་སྐྱོན་ལ་སོགསཿ
神通力弱有過而不知，與毀誓者混雜酬補毀，
於諸毀誓非器者說法，不避毀者毀誓罪過等，
ཉམས་དང་འགྲོགས་ཤིང་ཉམས་པ་དེ་དག་གིསཿ ཉམས་གྲིབ་སྐྱོན་གྱིས་གོས་པར་གྱུར་ཏོ་འཚལཿ ཚེ་འདིའི་རྐྱེན་དང་ཡུན་གྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམསཿ རང་གནོང་འགྱོད་པའི་སེམས་ཀྱིས་མཐོལ་ལོ་བཤགསཿ
與毀誓者為伴彼等罪，能令沾染毀誓諸晦氣，
今生違緣長久諸罪障，自作追悔之心發露懺！
བྱམས་པའི་ཐུགས་རྗེས་བདག་ལ་དགོངས་ནས་ཀྱང་༔ གཉིས་མེད་དབྱིངས་སུ་མི་འགྱུར་བདག་བཀོད་དེཿ མི་དམིགས་བཏང་སྙོམས་ངང་དུ་བཞུགས་ནས་ཀྱང་༔ གཉིས་མེད་དོན་གྱི་ཚངས་པ་སྩལ་དུ་གསོལཿ
慈憫大悲垂念於我已，無二法界不變自莊嚴，
無緣平等體中安住已，無二清淨妙義祈恩賜！
དོན་དམ་དམིགས་མེད་སྤྲོས་དང་བྲལ་བ་ལཿ རྣམ་རྟོག་གང་ཡང་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེཿ ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་ཙམ་གྱི་དབང་གིས་ནིཿ ནོངས་པ་མཆིས་ན་རང་གནོང་བཟོད་པར་གསོལཿ
勝義無緣離諸戲論中，所有分別一切悉無緣，
唯以世俗幻化之力故，若有罪過自悔祈寬恕！
ཡིག་བརྒྱ་ཚང་བར་བརྗོདཿ
誦百字明。
-------------------------------------------
༄༅། །ཡང་དག་ཚད་མ་གསུམ་གྱི་ང་རོ་ཡིས། །ལྟ་དམན་རི་དྭགས་ཚོགས་རྣམས་སྐྲག་མཛད་པ། །ཐེག་མཆོག་སེངྒེའི་སྒྲ་དབྱངས་ས་གསུམ་ཁྱབ། །མཚོ་སྐྱེས་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་རྒྱས་གྱུར་ཅིག །མི་ཕམ་འཇམ་དབྱངས་རྣམ་རྒྱལ་རྒྱ་མཚོ།
三種真實正量吼聲震，一切劣見獸眾皆驚恐，
勝乘獅子吼音遍三地，蓮師大寶教法願興盛！
- 彌龐蔣揚南傑嘉措（不敗妙音尊勝海）
寧瑪文殊 - 經典伏藏漢譯 NMKT ༄༅།།རྙིང་མ་འཇམ་དབྱངས། བཀའ་མ་གཏེར་ཆོས་རྒྱ་སྒྱུར།།
( 註：此法對於在現代師兄弟間、上師與上師之間、寺院派系之間、道場與道場之間、法會比排場較量之間、自以為清淨....等，到處互看不順眼的當代，非常應機，宜多懺悔。)
ཉག་བླ་པདྨ་བདུད་འདུལ་ 白瑪鄧登全集 第 01 函 XXX༔ བཀའ་གསང་ཟབ་ཆོས་མཁའ་ཁྱབ་རང་གྲོལ་ལསཿ གླང་ཆེན་རབ་འབོག་གི་རྒྱུད་ལས་བྱུང་བའི་ཉམས་ཆགས་མ་ལུས་བཤགས་པའི་རྒྱལ་པོ་བཞུགསཿ 密教深法遍空自解脫 · 大象昏厥續中所出毀誓無餘懺悔王
雲端藏經閣：(不定期校潤更新)
https://t.cn/A6xNrnIF
（ 佛法無版權：點擊下載或複製網址貼上，下載儲存後開啟可閱。）
內容：
XXX༔ རང་ཞལ་དོན་དམ་བརྒྱུད་གསུམ་བླ་མ་སོགསཿ རྩ་གསུམ་ཞི་ཁྲོའི་ཚོགས་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོཿ ཆོས་རྣམས་ཀུན་གྱི་རྩ་བ་སྡོམ་པ་གསུམཿ གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ནས་བཤགས་པའི་རྒྱལ་པོ་བསྟནཿ
本面勝義三傳上師等，三本靜猛尊眾敬頂禮！
一切諸法根本三律儀，總攝一體懺悔王宣說！
ༀ༔ ཡེ་ཤེས་སྐུ་མཆོག་རང་བཞིན་དཀྱིལ་འཁོར་ནིཿ ཟླ་རྒྱས་བཞིན་དུ་སྤྲོས་པ་མི་མངའ་ཡང་༔ ཐུགས་རྗེའི་ཉི་གསལ་འོད་བཞིན་སྙོམས་མཛད་པཿ འདིར་གཤེགས་བདག་ལ་དགོངས་ཤིང་བཞུགས་སུ་གསོལཿ
嗡！
智慧勝身自性妙壇城，猶如滿月雖離諸戲論，
然如大悲日光普照明，垂念於我臨此請安住！
བརྗོད་མེད་ཤེས་རབ་མི་གཡོ་ཆོས་ཀྱི་སྐུཿ བདེ་ཆེན་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་སྐུ་རིགས་ལྔའི་གཙོཿ ཐུགས་རྗེའི་ཐབས་མཁས་རྒྱ་ཆེ་རོལ་པ་ཡིཿ ཞི་ཁྲོ་སྤྲུལ་པའི་སྐུ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོཿ
無詮智慧不動妙法身，大樂圓滿報身五部尊，
大悲方便善巧廣遊舞，靜猛幻化尊身敬頂禮！
དངོས་སུ་འབྱོར་དང་ཡིད་ཀྱིས་རྣམ་སྤྲུལ་ཏེཿ ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ་བླ་མེད་མཆོད་སྤྲིན་གྱིསཿ མཁའ་དབྱིངས་རྣམ་དག་རྒྱ་ཆེན་ཡང་བཀོད་དེཿ ཕྱི་ནང་གསང་བའི་མཆོད་པ་རྒྱ་མཚོས་མཆོདཿ
實物陳設以及意幻化，普賢無上殊勝供養雲，
廣大清淨虛空悉莊嚴，內外秘密供品大海奉！
ཀུན་ཏུ་བཟང་མོ་གསང་བའི་བྷ་ག་ལཿ རྒྱལ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་མ་ལུས་རབ་འབྱམས་ཀུནཿ འདུ་བྲལ་མེད་པའི་ངང་དུ་རོ་གཅིག་པསཿ གཉིས་མེད་བྱང་ཆུབ་སེམས་ཀྱི་མཉེས་གྱུར་ཅིགཿ
普賢佛母秘密帕嘎中，一切廣大無餘佛壇城，
非即非離體中一味故，無二菩提妙心願令喜！
སེམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཆོས་ཉིད་ནམ་མཁའ་ཆེཿ ཆོས་རྣམས་རྣམ་དག་ཡེ་ནས་འོད་གསལ་ཞིང་༔ རྣལ་འབྱོར་ཉིད་དབྱིངས་སྨྲ་བསམ་བརྗོད་ལས་འདསཿ མཉམ་ཉིད་བྱང་ཆུབ་སེམས་ལ་རྟག་ཏུ་འདུདཿ
心之自性法性大虛空，諸法清淨本來光明刹，
瑜伽法界超越諸言思，恆禮大平等性菩提心！
ཀུན་བཟང་རྫོགས་ཆེན་ཡེ་ནས་བརྡལ་བ་ལཿ ཕྱི་ནང་གསང་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་བཀོད་པ་ནིཿ སྣང་སྲིད་རྣམ་དག་ལྷ་དང་ལྷ་མོའི་དབྱིངསཿ འབྱུང་དང་འབྱུང་གྱུར་ཡབ་ཡུམ་ལྷུན་རྫོགས་རྣམསཿ
本來周遍普賢大圓滿，內外秘密壇城妙莊嚴，
萬有清淨尊父尊母界，當來已來父母任運圓，
གསང་ཆེན་རབ་དགྱེས་གཟུགས་ཆེན་བདག་ཉིད་མའིཿ མཁའ་དབྱིངས་ཀློང་ཡངས་པད་མོ་འཁྱིལ་བ་ལཿ གཉིས་མེད་ཐིག་ལེ་ཆེན་པོར་འོད་གསལ་ཞིང་༔ མ་བཅོས་སྤྲོས་མེད་བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོའི་སྐུཿ
大密極喜勝色體性母，廣大空界蓮花漩聚中，
無二殊勝明點光明刹，無作離戲菩提藏之身，
ཅིར་ཡང་སྣང་བ་བདེ་ཆེན་གཡུང་དྲུང་ལྷཿ འདུ་བྲལ་མེད་པ་གསང་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ནིཿ བདག་ཉིད་ཆེན་པོ་རིགས་ལྔ་ཡབ་ཡུམ་དང་༔ བྱང་ཆུབ་ལྕམ་དྲལ་ཁྲོ་བོ་ཁྲོ་མོའི་ཚོགསཿ
悉皆顯現大樂堅固尊，非即非離秘密妙壇城，
殊勝體性五部父母尊，菩提兄妹怒父怒母眾，
རྡོ་རྗེ་ལྷ་མོ་ཚོགས་རྗེ་ཚོགས་ཀྱི་བདགཿ རིགས་ལྔ་དཔལ་ཆེན་ཁྲོ་རྒྱལ་ཡབ་ཡུམ་བཅུཿ གནས་དང་ཡུལ་གྱི་ཕྱག་རྒྱ་སྒོ་མ་བཞིཿ ཡེ་ཤེས་སྤྲུལ་པའི་ལྷ་ཚོགས་མང་པོ་རྣམསཿ
金剛尊母眾會眾尊主，五部吉祥怒王十父母，
住處境域四門手印母，智慧幻化無量諸尊眾，
མ་ལྟར་བྱམས་ཤིང་སྲིང་ལྟར་གདུང་ལ་སོགསཿ ལེགས་ཉེས་སྟངས་འཛིན་དམ་ཚིག་རྗེས་གཅོད་མཿ ཕྱི་ནང་མཁའ་འགྲོ་རྣལ་འབྱོར་མ་ཡི་ཚོགསཿ དཔང་གྱུར་རྡོ་རྗེ་དམ་ཅན་དགོངས་སུ་གསོལཿ
如母慈憫如姐愛憐等，分辨善惡隨念三昧耶，
內外空行瑜伽尊母眾，見證金剛具誓請垂念！
ཐུགས་རྗེའི་གདུང་ཚོབ་རྣལ་འབྱོར་བདག་ཅག་གིསཿ འགྲོ་བའི་དོན་དུ་བྱང་ཆུབ་སེམས་བསྐྱེད་དེཿ བླ་མེད་གོ་འཕང་ཐོབ་པར་བྱ་བའི་ཕྱིརཿ བསྟན་པ་རྒྱ་མཚོའི་སོ་སོའི་འདུལ་ཁྲིམས་དང་༔
大悲法嗣瑜伽我等眾，為利眾生發大菩提心，
為令證得無上佛果位，教法大海別解脫律儀，
སྐུ་གསུང་ཐུགས་དང་མཉམ་སྦྱོར་སྡོམ་པའི་མཆོགཿ རྡོ་རྗེ་འདའ་དཀའ་དམ་ཚིག་གཏན་གྱི་གཉེརཿ སྤྱི་དང་ཁྱད་པར་ལྷག་པའི་དམ་ཚིག་རྣམསཿ སྔ་ཕྱིར་མནོས་ཤིང་གཉེར་དུ་སྨྲས་སོ་འཚལཿ
與身語意和合勝律儀，金剛難越誓言恆守護，
總及差別增上三昧耶，先後受取並言善守護。
ཡུན་དུ་མི་གཏོང་འདའ་བར་མི་བགྱིད་ལཿ དོན་ལ་གོལ་ཞིང་ལྡོག་སེམས་མ་མཆིས་ཀྱང་༔ གདོད་བྱ་ལོང་ཡོད་སྙམ་པའི་ལེ་ལོ་ཡིསཿ ཀློང་དུ་མ་གྱུར་རྩལ་ཤུགས་ཆུང་བ་དང་༔
恆時不捨亦不犯違越，於義無謬亦不起顛倒，
然思尚有閒暇懈怠者，未能通達能力極微弱，
ཤེས་བཞིན་མི་ལྡན་བག་མེད་དབང་གྱུར་ཏེཿ བསྒོམ་ལ་མི་བརྩོན་བསྙེན་བསྒྲུབ་གཡེལ་ལ་སོགསཿ ཚོར་དང་མ་ཚོར་མ་རིག་དབང་གིས་ནཿ སྟོན་པའི་བཀའ་དང་དམ་ལས་འགལ་གྱུར་ཏེཿ
不具正知隨諸放逸轉，修不精進念修散亂等，
受及未受無明之力故，違背佛教及違三昧耶，
རྣལ་འབྱོར་གང་ཞིག་དམ་ཚིག་ཉམས་པ་དང་༔ སྐད་ཅིག་ཙམ་ཡང་ཕྲད་པར་མི་བྱ་ཞེསཿ བཀའ་ལས་བྱུང་ཡང་དེ་ལྟར་མ་རྟོགས་ཏེཿ གསང་སྒོ་འཆོལ་བས་དབྱེ་བསལ་དཀའ་བ་སྟེཿ
謂與毀壞誓言瑜伽士，縱僅刹那亦勿共相處，
雖是教中所言然未悟，密門錯亂難以善分辨，
མངོན་ཤེས་ཆུང་བས་སྐྱོན་ཅན་མ་རྟོགས་ཏེཿ ཉམས་དང་ཚོགས་འདྲེས་ཉམས་པ་བསྐང་བ་དང་༔ ཉམས་དང་སྣོད་མིན་རྣམས་ལ་ཆོས་བཤད་དང་༔ ཉམས་ལ་མི་འཛེམ་ཉམས་པའི་སྐྱོན་ལ་སོགསཿ
神通力弱有過而不知，與毀誓者混雜酬補毀，
於諸毀誓非器者說法，不避毀者毀誓罪過等，
ཉམས་དང་འགྲོགས་ཤིང་ཉམས་པ་དེ་དག་གིསཿ ཉམས་གྲིབ་སྐྱོན་གྱིས་གོས་པར་གྱུར་ཏོ་འཚལཿ ཚེ་འདིའི་རྐྱེན་དང་ཡུན་གྱི་སྒྲིབ་པ་རྣམསཿ རང་གནོང་འགྱོད་པའི་སེམས་ཀྱིས་མཐོལ་ལོ་བཤགསཿ
與毀誓者為伴彼等罪，能令沾染毀誓諸晦氣，
今生違緣長久諸罪障，自作追悔之心發露懺！
བྱམས་པའི་ཐུགས་རྗེས་བདག་ལ་དགོངས་ནས་ཀྱང་༔ གཉིས་མེད་དབྱིངས་སུ་མི་འགྱུར་བདག་བཀོད་དེཿ མི་དམིགས་བཏང་སྙོམས་ངང་དུ་བཞུགས་ནས་ཀྱང་༔ གཉིས་མེད་དོན་གྱི་ཚངས་པ་སྩལ་དུ་གསོལཿ
慈憫大悲垂念於我已，無二法界不變自莊嚴，
無緣平等體中安住已，無二清淨妙義祈恩賜！
དོན་དམ་དམིགས་མེད་སྤྲོས་དང་བྲལ་བ་ལཿ རྣམ་རྟོག་གང་ཡང་དམིགས་པར་མི་འགྱུར་ཏེཿ ཀུན་རྫོབ་སྒྱུ་མ་ཙམ་གྱི་དབང་གིས་ནིཿ ནོངས་པ་མཆིས་ན་རང་གནོང་བཟོད་པར་གསོལཿ
勝義無緣離諸戲論中，所有分別一切悉無緣，
唯以世俗幻化之力故，若有罪過自悔祈寬恕！
ཡིག་བརྒྱ་ཚང་བར་བརྗོདཿ
誦百字明。
-------------------------------------------
༄༅། །ཡང་དག་ཚད་མ་གསུམ་གྱི་ང་རོ་ཡིས། །ལྟ་དམན་རི་དྭགས་ཚོགས་རྣམས་སྐྲག་མཛད་པ། །ཐེག་མཆོག་སེངྒེའི་སྒྲ་དབྱངས་ས་གསུམ་ཁྱབ། །མཚོ་སྐྱེས་རྒྱལ་བའི་བསྟན་པ་རྒྱས་གྱུར་ཅིག །མི་ཕམ་འཇམ་དབྱངས་རྣམ་རྒྱལ་རྒྱ་མཚོ།
三種真實正量吼聲震，一切劣見獸眾皆驚恐，
勝乘獅子吼音遍三地，蓮師大寶教法願興盛！
- 彌龐蔣揚南傑嘉措（不敗妙音尊勝海）
寧瑪文殊 - 經典伏藏漢譯 NMKT ༄༅།།རྙིང་མ་འཇམ་དབྱངས། བཀའ་མ་གཏེར་ཆོས་རྒྱ་སྒྱུར།།
一张高效的外感高热方
I导读：余国俊先生的东西还是比较实用的，可复制性强，这个方子，效果确实不错，还有大人，也有效。（编辑/魏甲奇）
加味柴葛解肌汤方证
作者/余国俊
小儿感冒，客寒包火，恶寒渐轻，身热增盛，肢楚鼻干，神倦烦躁者，疏散风寒，清透里热，加味柴葛解肌汤主之。
加味柴葛解肌汤方
柴胡25g，葛根30g，白芷10g，羌活10g，生石膏30g，桔梗10g，甘草5g，白芍15g，黄芩10g，青蒿15g，仙鹤草30g，生姜10g，大枣10g。
一、方证浅识
本方即明代陶华创制的柴葛解肌汤，加青蒿、仙鹤草，准确地针对小儿感冒的基本病机——客寒包火。
柴葛解肌汤出类拔萃之处在于以“药对”的形式，巧妙地取法并浓缩成五个复方：
羌活——生石膏：辛温配辛寒，师大青龙汤法，发越恋表之风寒，清透内蕴之实热。
葛根——白芷：轻清扬散，有升麻葛根汤意，善解阳明肌肉之热。
柴胡——黄芩：寓小柴胡汤，旋转少阳枢机，引领邪热外出。
桔梗——甘草：即桔梗甘草汤，轻清上浮，善除胸膈、咽嗌之浮热。
白芍——甘草：即芍药甘草汤，酸甘化阴，和营泻肌腠之郁热。
如此合法合方，颇能同时兼顾外感高热的表、里和半表半里三个病理层次，从而发越之、清透之、引领之，直令外感高热无所遁形。余加善于深入营分之青蒿，以搜剔蕴伏深藏之邪热。《内经》云：“邪之所凑，其气必虚。”故又加民间治疗劳伤羸弱的仙鹤草，取其扶正力宏而不留邪，一鼓作气，毕其功于一役。
二、用方缘起
余初业医时，治疗小儿感冒高热遵循中医教材，凿分风寒、风热；又盲从温病学派，常用桑菊饮、银翘散，多无效验。亦有药后暂时热退者，但药性一过，高热又起。偶然想到被吴鞠通批得一无是处的柴葛解肌汤。此方是陶华用来代替葛根汤的，治疗太阳、阳明经病的恶寒渐轻，身热增盛，头痛肢楚，目痛鼻干，心烦不眠，眼眶胀痛等症。这一派客寒包火的症状，小儿感冒高热者多有之。于是试用本方，有时竞获半剂知，一剂已之高效。
治验渐多，便以方测证，反推医理。小儿体禀稚阴稚阳，体质尚未完全定型。故而小儿感冒，往往外寒未罢，里热渐盛；或里热渐炽，复感风寒。换言之，小儿感冒高热，纯属风寒或风热者比较少见，而以外寒内热，即客寒包火者居多。
治疗小儿感冒高热，纯用辛温发表（麻黄汤、荆防败毒散之类），外寒虽去，内热复炽；纯用辛凉清解（桑菊饮、银翘散之类），则外寒留恋，内热亦无出路。唯用辛温配辛寒，开通玄府，清透积热；辅以枢转升提，引热外出；佐以酸甘化阴，和营泻热；且匡扶正气，“先安未受邪之地”（叶天士语），方能“毕其功于一役”。而加味柴葛解肌汤，便完全契合这一法度。
三、治验举隅
宿勤学医生在《杏林微蕴》一书中写道：“四川名医余国俊认为，小儿感冒高热（上呼吸道感染），多属于寒包热型外感，用柴葛解肌汤来治疗，临床上取得了佳效。”宿医生运用此方，亦获佳效。宿著中附载治验3则，现摘录其中2则。
案一：许某，男，8岁，感冒高热7天，医院检查其血常规和胸片都没有发现异常。诊断为上呼吸道感染，高热。先后应用退热药、抗病毒药、抗生素和激素，肌肉注射、静脉滴注，退而复升，反复不愈。查体温38.5℃，患儿略胖，面红口干，喜喝水，精神疲惫，纳差，小便一般，大便略干，舌苔薄白略黄，脉浮数。
处方柴葛解肌汤：柴胡25g，葛根30g，羌活6g，生石膏30g，黄芩10g，桔梗10g，白芍10g，甘草6g，生姜6g，金银花10g，炒莱菔子10g。服1剂微汗出而高热退，复服竹叶石膏汤加金银花3剂善后，高热再没有反复而愈。（《杏林微蕴》人民军医出版社2012年版第99页）
案二：小儿李某，5岁，韩国人。高热抽搐急诊，神昏躁动，四肢拘挛。体温40℃，急针合谷、内关、曲池、百会穴，取双侧耳尖、太阳穴、少商穴点刺放血。患儿哭声响起，身有微汗，抽搐缓解，神清识人。同时输液退热药、抗病毒药、抗生素和激素，一会儿患儿大汗出而高热退。第二天患儿父亲领其前来复诊，述高热又起，抽搐一次。
家长是天津中医药大学的针灸研究生，比较相信中医，不想输液，要求中医药治疗。查体温39.5℃，患儿精神萎靡不振，身有微汗，面暗，唇略青，咽红，扁桃体略大，心肺未闻异常；饭量减少，二便一般；舌苔薄黄，脉数。即处以柴葛解肌汤加味：柴胡25g，葛根30g，羌活10g，生石膏60g，黄芩6g，白芷10g，桔梗10g，白芍10g，甘草10g，钩藤10g，地龙10，全蝎5g，生姜6g，大枣10g。
服药高热退尽，体温恢复正常。复诊后开了3剂竹叶石膏汤，加全竭5g、钩藤10g。数日后被告知患儿已恢复如初。（《杏林微蕴》人民军医出版社2012年版，第100页）
四、用方注意
1.方药剂量
方中羌活、生石膏、柴胡、葛根四味药必须用。羌活用3～10g，生石膏30g以上，两者比例为1：5~10；柴胡不少于25g，葛根不少于30g；其余药物用常规剂量。
2.防止惊厥
高热达40℃，虽未惊厥，亦加钩藤、地龙各10g，清热凉肝，预防惊厥。若已惊厥，再加全蝎5g。
3.煎服方法
冷水浸泡半小时，中火煮沸后，小火煮20分钟，只煮一次，得药液400~600ml，分6次服；2小时服1次（此为6岁以上小儿药量，6岁以下酌减）。热退尽，不必尽剂；若高热未退尽，可续服1剂。何谓高热退尽？答曰：“体温表测得腋下体温为36.6℃（加0.3为36.9℃）或以下，才是热退尽。”否则，便可能“炉烟虽熄，灰中有火”（叶天士语），不可贸然停药。
加味柴葛解肌汤退小儿感冒高热的卓效，诸位用一次就会认可。这次一起前来贵校讲课的姜维民教授就认可。（这时坐在最后一排的姜教授站起来说：“我来亲自说好吗？”余答：“好，请上讲台！”）
姜教授说：“今年3月，我的小女儿，3岁，感冒高热39℃。我也患感冒，诱发咳喘，头脑晕乎乎的，不敢贸然开方。于是打电话给老友余医生共商治法。余医生建议用加味柴葛解肌汤试试。我即用之，熬好的药液，只服了一半，高热就退了，转为低热。余医生说，转用柴胡桂枝汤加葛根、仙鹤草，照服一剂，低热也退了，好了。”
看来姜教授是认可了，现在还要补充四点：我们知道，柴胡用于升阳，用3～6g；用于舒肝，用10g左右；用于退高热，必须用24～25g。大家知道，《伤寒论》小柴胡汤、大柴胡汤，柴胡用的是半斤。汉代半斤相当于现在的多少？125g。这个剂量，当代最杰出的中医临床家李可用过，其他医生用过否？我不知道。我用柴胡，最大量用过60g，用来通便。我要强调本方柴胡用量，不能少于24～25g。
吴奇教授插话道：“《神经本草经》记载，柴胡‘主心腹肠胃结气，饮食积寒热邪气，推陈致新。’《神经本草经》中明确记载具有“推陈致新”作用的，有两味药，大黄和柴胡，这是不能等闲视之的。”
对！《药性论》还说柴胡“主时疾内外热不解”。什么叫“热不解”？我理解是使用其他退热药热不解，比较顽固，可以用柴胡，药要用到位。
第二点，要加用青蒿。柴葛解肌汤原方无青蒿，我过去也没有用；20世纪发表的医案，那些病例都没有用。最近10年来加用青蒿，把握性更大。大家注意到方证中说的为什么加用青蒿否？“余加善于深入营分之青蒿，以搜剔蕴伏深藏之邪热”，就是这个意思。这是有文献记载的。《神农本草经》说青蒿治疗“留热在骨节间”，过去我有所忽略。
第三点，要明辨体质。文中说“小儿感冒高热，纯属风寒或风热者比较少见，而以外寒包内热即客寒包火者居多”。这种小儿，多是火体，阳气奋起抗邪，出现高热。若素体阳虚者，就不能用此方。大人用此方，更要细察精详，不可孟浪。拙著中记载一例肝脓肿，初期寒战高热，体温39.5℃，一医谓客寒包火，用加味柴葛解肌汤2剂，服后大汗淋漓，体温降至38℃，但数小时后又反弹上升。20世纪90年代，我还用此方治过一例癌症高热，青年男性，颇壮实，体温39℃~40℃。用此方，可以迅速降至38.5℃以下，但旋又复发，我只好技穷告退。
有的中医怕用此方，遇到高热就推给西医。如果这个方都不会用，还敢用大青龙汤吗？拙著的英文翻译者之一，美国奥克兰市名中医 Michael Fitz Gerald，中文名张详，2011年9月初来乐山看我，我问他治小儿高热用何方？他说用大青龙汤，效果也很好。
第四点，小儿高热，要查看咽部，如咽部发红，或乳蛾红肿，或有脓点，不要用此方。可用喉科六味汤合耿鉴庭的“丹栀射郁汤”，就是牡丹皮、栀子、射干、郁金。服中药困难者， https://t.cn/RBS4O7q
I导读：余国俊先生的东西还是比较实用的，可复制性强，这个方子，效果确实不错，还有大人，也有效。（编辑/魏甲奇）
加味柴葛解肌汤方证
作者/余国俊
小儿感冒，客寒包火，恶寒渐轻，身热增盛，肢楚鼻干，神倦烦躁者，疏散风寒，清透里热，加味柴葛解肌汤主之。
加味柴葛解肌汤方
柴胡25g，葛根30g，白芷10g，羌活10g，生石膏30g，桔梗10g，甘草5g，白芍15g，黄芩10g，青蒿15g，仙鹤草30g，生姜10g，大枣10g。
一、方证浅识
本方即明代陶华创制的柴葛解肌汤，加青蒿、仙鹤草，准确地针对小儿感冒的基本病机——客寒包火。
柴葛解肌汤出类拔萃之处在于以“药对”的形式，巧妙地取法并浓缩成五个复方：
羌活——生石膏：辛温配辛寒，师大青龙汤法，发越恋表之风寒，清透内蕴之实热。
葛根——白芷：轻清扬散，有升麻葛根汤意，善解阳明肌肉之热。
柴胡——黄芩：寓小柴胡汤，旋转少阳枢机，引领邪热外出。
桔梗——甘草：即桔梗甘草汤，轻清上浮，善除胸膈、咽嗌之浮热。
白芍——甘草：即芍药甘草汤，酸甘化阴，和营泻肌腠之郁热。
如此合法合方，颇能同时兼顾外感高热的表、里和半表半里三个病理层次，从而发越之、清透之、引领之，直令外感高热无所遁形。余加善于深入营分之青蒿，以搜剔蕴伏深藏之邪热。《内经》云：“邪之所凑，其气必虚。”故又加民间治疗劳伤羸弱的仙鹤草，取其扶正力宏而不留邪，一鼓作气，毕其功于一役。
二、用方缘起
余初业医时，治疗小儿感冒高热遵循中医教材，凿分风寒、风热；又盲从温病学派，常用桑菊饮、银翘散，多无效验。亦有药后暂时热退者，但药性一过，高热又起。偶然想到被吴鞠通批得一无是处的柴葛解肌汤。此方是陶华用来代替葛根汤的，治疗太阳、阳明经病的恶寒渐轻，身热增盛，头痛肢楚，目痛鼻干，心烦不眠，眼眶胀痛等症。这一派客寒包火的症状，小儿感冒高热者多有之。于是试用本方，有时竞获半剂知，一剂已之高效。
治验渐多，便以方测证，反推医理。小儿体禀稚阴稚阳，体质尚未完全定型。故而小儿感冒，往往外寒未罢，里热渐盛；或里热渐炽，复感风寒。换言之，小儿感冒高热，纯属风寒或风热者比较少见，而以外寒内热，即客寒包火者居多。
治疗小儿感冒高热，纯用辛温发表（麻黄汤、荆防败毒散之类），外寒虽去，内热复炽；纯用辛凉清解（桑菊饮、银翘散之类），则外寒留恋，内热亦无出路。唯用辛温配辛寒，开通玄府，清透积热；辅以枢转升提，引热外出；佐以酸甘化阴，和营泻热；且匡扶正气，“先安未受邪之地”（叶天士语），方能“毕其功于一役”。而加味柴葛解肌汤，便完全契合这一法度。
三、治验举隅
宿勤学医生在《杏林微蕴》一书中写道：“四川名医余国俊认为，小儿感冒高热（上呼吸道感染），多属于寒包热型外感，用柴葛解肌汤来治疗，临床上取得了佳效。”宿医生运用此方，亦获佳效。宿著中附载治验3则，现摘录其中2则。
案一：许某，男，8岁，感冒高热7天，医院检查其血常规和胸片都没有发现异常。诊断为上呼吸道感染，高热。先后应用退热药、抗病毒药、抗生素和激素，肌肉注射、静脉滴注，退而复升，反复不愈。查体温38.5℃，患儿略胖，面红口干，喜喝水，精神疲惫，纳差，小便一般，大便略干，舌苔薄白略黄，脉浮数。
处方柴葛解肌汤：柴胡25g，葛根30g，羌活6g，生石膏30g，黄芩10g，桔梗10g，白芍10g，甘草6g，生姜6g，金银花10g，炒莱菔子10g。服1剂微汗出而高热退，复服竹叶石膏汤加金银花3剂善后，高热再没有反复而愈。（《杏林微蕴》人民军医出版社2012年版第99页）
案二：小儿李某，5岁，韩国人。高热抽搐急诊，神昏躁动，四肢拘挛。体温40℃，急针合谷、内关、曲池、百会穴，取双侧耳尖、太阳穴、少商穴点刺放血。患儿哭声响起，身有微汗，抽搐缓解，神清识人。同时输液退热药、抗病毒药、抗生素和激素，一会儿患儿大汗出而高热退。第二天患儿父亲领其前来复诊，述高热又起，抽搐一次。
家长是天津中医药大学的针灸研究生，比较相信中医，不想输液，要求中医药治疗。查体温39.5℃，患儿精神萎靡不振，身有微汗，面暗，唇略青，咽红，扁桃体略大，心肺未闻异常；饭量减少，二便一般；舌苔薄黄，脉数。即处以柴葛解肌汤加味：柴胡25g，葛根30g，羌活10g，生石膏60g，黄芩6g，白芷10g，桔梗10g，白芍10g，甘草10g，钩藤10g，地龙10，全蝎5g，生姜6g，大枣10g。
服药高热退尽，体温恢复正常。复诊后开了3剂竹叶石膏汤，加全竭5g、钩藤10g。数日后被告知患儿已恢复如初。（《杏林微蕴》人民军医出版社2012年版，第100页）
四、用方注意
1.方药剂量
方中羌活、生石膏、柴胡、葛根四味药必须用。羌活用3～10g，生石膏30g以上，两者比例为1：5~10；柴胡不少于25g，葛根不少于30g；其余药物用常规剂量。
2.防止惊厥
高热达40℃，虽未惊厥，亦加钩藤、地龙各10g，清热凉肝，预防惊厥。若已惊厥，再加全蝎5g。
3.煎服方法
冷水浸泡半小时，中火煮沸后，小火煮20分钟，只煮一次，得药液400~600ml，分6次服；2小时服1次（此为6岁以上小儿药量，6岁以下酌减）。热退尽，不必尽剂；若高热未退尽，可续服1剂。何谓高热退尽？答曰：“体温表测得腋下体温为36.6℃（加0.3为36.9℃）或以下，才是热退尽。”否则，便可能“炉烟虽熄，灰中有火”（叶天士语），不可贸然停药。
加味柴葛解肌汤退小儿感冒高热的卓效，诸位用一次就会认可。这次一起前来贵校讲课的姜维民教授就认可。（这时坐在最后一排的姜教授站起来说：“我来亲自说好吗？”余答：“好，请上讲台！”）
姜教授说：“今年3月，我的小女儿，3岁，感冒高热39℃。我也患感冒，诱发咳喘，头脑晕乎乎的，不敢贸然开方。于是打电话给老友余医生共商治法。余医生建议用加味柴葛解肌汤试试。我即用之，熬好的药液，只服了一半，高热就退了，转为低热。余医生说，转用柴胡桂枝汤加葛根、仙鹤草，照服一剂，低热也退了，好了。”
看来姜教授是认可了，现在还要补充四点：我们知道，柴胡用于升阳，用3～6g；用于舒肝，用10g左右；用于退高热，必须用24～25g。大家知道，《伤寒论》小柴胡汤、大柴胡汤，柴胡用的是半斤。汉代半斤相当于现在的多少？125g。这个剂量，当代最杰出的中医临床家李可用过，其他医生用过否？我不知道。我用柴胡，最大量用过60g，用来通便。我要强调本方柴胡用量，不能少于24～25g。
吴奇教授插话道：“《神经本草经》记载，柴胡‘主心腹肠胃结气，饮食积寒热邪气，推陈致新。’《神经本草经》中明确记载具有“推陈致新”作用的，有两味药，大黄和柴胡，这是不能等闲视之的。”
对！《药性论》还说柴胡“主时疾内外热不解”。什么叫“热不解”？我理解是使用其他退热药热不解，比较顽固，可以用柴胡，药要用到位。
第二点，要加用青蒿。柴葛解肌汤原方无青蒿，我过去也没有用；20世纪发表的医案，那些病例都没有用。最近10年来加用青蒿，把握性更大。大家注意到方证中说的为什么加用青蒿否？“余加善于深入营分之青蒿，以搜剔蕴伏深藏之邪热”，就是这个意思。这是有文献记载的。《神农本草经》说青蒿治疗“留热在骨节间”，过去我有所忽略。
第三点，要明辨体质。文中说“小儿感冒高热，纯属风寒或风热者比较少见，而以外寒包内热即客寒包火者居多”。这种小儿，多是火体，阳气奋起抗邪，出现高热。若素体阳虚者，就不能用此方。大人用此方，更要细察精详，不可孟浪。拙著中记载一例肝脓肿，初期寒战高热，体温39.5℃，一医谓客寒包火，用加味柴葛解肌汤2剂，服后大汗淋漓，体温降至38℃，但数小时后又反弹上升。20世纪90年代，我还用此方治过一例癌症高热，青年男性，颇壮实，体温39℃~40℃。用此方，可以迅速降至38.5℃以下，但旋又复发，我只好技穷告退。
有的中医怕用此方，遇到高热就推给西医。如果这个方都不会用，还敢用大青龙汤吗？拙著的英文翻译者之一，美国奥克兰市名中医 Michael Fitz Gerald，中文名张详，2011年9月初来乐山看我，我问他治小儿高热用何方？他说用大青龙汤，效果也很好。
第四点，小儿高热，要查看咽部，如咽部发红，或乳蛾红肿，或有脓点，不要用此方。可用喉科六味汤合耿鉴庭的“丹栀射郁汤”，就是牡丹皮、栀子、射干、郁金。服中药困难者， https://t.cn/RBS4O7q
✋热门推荐