གལ་ཏེ་མེད་པ་འགའ་ཡང་ནི།།
སྐྱེ་མིན་མེད་ཕྱིར་ཞེས་འདོད་ན།།
གསལ་བ་མེད་པར་སྐྱེ་བར་ནི།།
ཁྱོད་མི་འདོད་ཀྱང་གནས་པ་ཉིད།།

若計因時所無法，果悉不生本無故。
顯明本無今始生，雖非汝許性安住。

གལ་ཏེ་རྒྱུ་ལ་འབྲས་གནས་ན།།
ཟན་ཟ་མི་གཙང་ཟ་བར་འགྱུར།།
རས་ཀྱི་རིན་གྱིས་རས་བལ་གྱི།།
ས་བོན་ཉོས་ལ་བགོ་བར་གྱིས།།

若於因位果不住，飲食應成食不淨。
亦復當以棉衣價，棉花種子覆其身。

འཇིག་རྟེན་རྨོངས་པས་མ་མཐོང་ན།།
དེ་ཉིད་ཤེས་ཀྱིས་བཞག་དེ་ཉིད།།
ཤེས་དེ་འཇིག་རྟེན་ལ་ཡང་ནི།།
ཡོད་པ་ཅི་སྟེ་མཐོང་མ་ཡིན།།

若世愚夫不達此，汝師見因果同時。
彼所安立汝亦知，云何世人不見此？

འཇིག་རྟེན་ཚད་མ་ཉིད་མིན་ན།།
གསལ་བ་མཐོང་བའང་བདེན་མ་ཡིན།།
གལ་ཏེ་ཚད་མ་ཚད་མིན་ན།།
དེས་གཞལ་བརྫུན་པར་མི་འགྱུར་རམ།།

若世所見非正量，世見顯現亦非實。
若彼量非勝義量，彼所量豈非虛妄？

དེ་ཉིད་དུ་ན་སྟོང་པ་ཉིད།།
སྒོམ་པ་དེ་ཕྱིར་མི་འཐད་འགྱུར།།
བརྟགས་པའི་དངོས་ལ་མ་རེག་པར།།
དེ་ཡི་དངོས་མེད་འཛིན་མ་ཡིན།།

以是為因汝所修，空性亦妄量妄故。
於彼實相不能觸，空法無實非所取。

དེ་ཕྱིར་བརྫུན་པའི་དངོས་གང་ཡིན།།
དེ་ཡི་དངོས་མེད་གསལ་བར་བརྫུན།།
དེས་ན་རྨི་ལམ་བུ་ཤི་ལ།།
དེ་མེད་སྙམ་པའི་རྣམ་རྟོག་ནི།།

是故任何虛妄法，顯彼非實亦虛妄。
如於夢中見子死，了知夢中無有子。

དེ་ཡོད་རྣམ་པར་རྟོག་པ་ཡི།།
གེགས་ཡིན་དེ་ཡང་བརྫུན་པ་ཡིན།།

彼能遮蔽有子想，能遮亦是虛妄性。

…………(中略)…………

ཇི་ལྟར་གསལ་བ་སྔར་མེད་པ་སྐྱེས་པ་དེ་བཞིན་དུ་དངོས་པོ་གཞན་ཡང་ཡིན་པ་དེའི་ཚེ་འགལ་བ་ཅུང་ཟད་ཀྱང་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ནོ། །འདི་ལ་གནོད་པ་གཞན་ཡང་ཡོད་དེ། གལ་ཏེ་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་གནས་པར་ལྟ་ན། ཟན་ཟ་བའི་ཚེ་མི་གཙང་བ་ཟ་བར་འགྱུར་ཞིང༌། རས་ཀྱི་རིན་གྱིས་རས་བལ་གྱི། ས་བོན་ཉོས་ལ་དེ་ཉིད་ལུས་ལ་བགོ་བར་གྱིས་ཤིག །གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་རྨོངས་པ་སྟེ་མི་ཤེས་པས་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་གནས་པ་མ་མཐོང་ངོ་སྙམ་ན། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཤེས་ཤིང་མ་རྨོངས་པ་རྣམས་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་པ་རྨོངས་པར་བཞག་པ་དེ་ཉིད་རང་ལའང་གནས་པ་ཉིད་དེ་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་གནས་པ་མཐོང་བ་མ་ཡིན་ནོ། །

先前無有顯明產生，同樣其它物彼時亦不存在少許相違。於此另有損害，倘若在因位時果已存在，那麼吃食物就成了吃不淨糞，以買布的錢來購買棉花的種子來穿。若謂：“世間人由於愚昧，故在因位時不見果。”，了知真相且不愚昧者安立彼理，世間人以愚昧故，不能見到因位中有果。

འགྱུར་ལ་ལར། དེ་ཉིད་ཤེས་ལའང་དེ་གནས་ཉིད། །ཅེས་སྣང་སྟེ་དོན་ལ་གྲངས་ཅན་པ་དག་ཀྱང་ཟན་ཟ་བ་དང༌། རས་བལ་ཉིད་ཉོ་བ་ལ་འཇུག་གི གཞན་ནི་མ་ཡིན་ནོ་ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་ལ་རྟོག་པའི་ཤེས་པ་དེ་འཇིག་རྟེན་པ་རྣམས་ལ་ཡང་ནི། ཡོད་པ་ཉིད་ཡིན་པས་རྒྱུ་ལ་འབྲས་བུ་གནས་པ་དེ་ཅི་སྟེ་མཐོང་བ་མ་ཡིན། གལ་ཏེ་འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པ་ཚད་མ་ཉིད་མིན་པས་མི་མཐོང་ངོ་ཞེ་ན། འཇིག་རྟེན་པའི་ཤེས་པས་སྒྲ་ལ་སོགས་པ་གསལ་བར་མཐོང་བའང་བདེན་པ་མ་ཡིན་པས་མེད་པ་ཉིད་དོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་དངོས་པོའི་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་རྣམ་པར་བཞག་པ་ཐོབ་པ་མ་ཡིན་པས་འདི་ཁོ་བོ་ཅག་གི་འདོད་པ་སྟེ་ཐ་སྙད་པའི་ཚད་མ་ཐམས་ཅད་དོན་དམ་པར་ཚད་མ་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རོ། །

“了知彼理且認為真實”，則數論派應食不淨，買棉花來穿。世間者亦有了知因和果之識，為何不見因時有果呢？若謂：“世人所見非量，故未可見。”，那麼，以世人之識所見聲等顯明，亦應非真實，因世人之見非量故。是故，不能安立物之空性，因我等之所欲即一切詞義者之量非正量故。

དེ་ལ་རྒོལ་བས་སྨྲས་པ། གལ་ཏེ་ཚད་མ་ཡང་དོན་དམ་པར་ཚད་མ་མིན་ན། ཚད་མ་དེས་གཞལ་བ་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པར་མི་འགྱུར་རམ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་དེ་དོན་དམ་དུ་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་རང་བཞིན་མེད་པའི་སྟོང་པ་ཉིད། སྒོམ་པ་ཡང་ཚད་མས་ངེས་པ་ཐམས་ཅད་བརྫུན་པ་ཡིན་པ་དེའི་ཕྱིར་མི་འཐད་པར་འགྱུར་རོ་ཞེ་ན། འདི་ལ་ལན་བསྟན་པ་བརྟགས་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ཀྱི་དངོས་པོ་ལ་མ་རེག་པར། དེ་ཡི་དངོས་པོ་མེད་པའང་འཛིན་པ་མ་ཡིན་ལ། དེ་ཡི་ཕྱིར་བདེན་པར་མ་གྲུབ་པས་བརྫུན་པའི་དངོས་པོ་གང་ཡིན་པ། དེ་ཡི་དངོས་པོ་མེད་པ་དེ་ཡང་གསལ་བར་ཏེ་ངེས་པར་བརྫུན་པ་ཡིན་ནོ། །

諍辯者說：“倘若量非正量，由彼量所量之一切不是成為虛假嗎？若空性為勝義，以量修行一切法無有自性之空性定為虛假，故不應理。”，回答說：“以分別心未觸及法之物，無實亦不執取，故不成立諦實，任何虛假之物不存在，無實亦顯然是虛假。”

དེས་ན་གཉིད་ཀྱིས་ནོན་པའི་རྨི་ལམ་ན་བུ་སྐྱེས་ཏེ་ཤི་བ་རྨིས་པ་ལ། བུ་དེ་མེད་དོ་སྙམ་པའི་རྣམ་རྟོག་ནི། ཐོག་མར་བུ་དེ་ཡོད་པར་འཛིན་པའི་རྣམ་པར་རྟོག་པ་དེ་ཡི། གེགས་ཡིན་མོད་ཀྱི་དེ་ཡང་བརྫུན་པ་ཡིན་ཏེ། རྨི་ལམ་གྱི་བུ་ནི་མ་སྐྱེས་པ་དང་མ་འགག་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ལྟར་ན་ཆོས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྐྱེ་བ་དང་འགག་པ་རྟོགས་པས་བརྟག་པར་བལྟ་བར་བྱའོ། །

是故於夢中夢見兒子死去，認為“無子”的分別心雖是認為“有子”分別心的障礙，然彼亦是虛假，夢中之子不生且不滅故。如是應觀察了知一切法的生滅。

བཞི་པ་དོན་བསྡུ་བ་ནི།

（丑）四：由因攝義

དེ་བས་དེ་ལྟར་རྣམ་དཔྱད་པས།།
འགའ་ཡང་རྒྱུ་མེད་ཡོད་མ་ཡིན།།
སོ་སོ་བ་འམ་འདུས་པ་ཡི།།
རྐྱེན་རྣམས་ལ་ཡང་གནས་མ་ཡིན།།

是故以理作觀察，絕無無因而有者。
若別別住若總集，諸緣悉非彼依處。

གཞན་ནས་འོངས་པའང་མ་ཡིན་ལ།།
གནས་པ་མ་ཡིན་འགྲོ་མ་ཡིན།།

彼既不從餘處來，於此不住不他往。

དེ་བས་ན་བརྗོད་མ་ཐག་པར་དེ་ལྟར་རྣམ་པར་དཔྱད་པས། དངོས་པོ་འགའ་ཡང་རྒྱུ་མེད་པ་དང་སྐྱེས་བུ་དང་དུས་ལ་སོགས་པས་བྱས་པ་ཡོད་པ་མ་ཡིན་ཞིང༌། རྒྱུ་སོ་སོ་རེ་རེ་བའམ་ཐམས་ཅད་འདུས་པ་ཡི། རྐྱེན་རྣམས་ལ་ཡང་སྐྱེ་བའི་ངོ་བོར་གནས་པ་མ་ཡིན་ནོ། །གཞན་ཏེ་འདས་པའི་ས་ནས་འོངས་པའང་མ་ཡིན་ལ། ད་ལྟ་བར་གནས་པ་མ་ཡིན་ཞིང་དེ་ཉིད་མ་འོངས་པའི་སར་འགྲོ་བ་མ་ཡིན་ནོ། །

是故，如前所說，如是觀察，任何實法並非以無因、神我、時間等而存在，亦非安住於個別的因緣或集聚的眾緣中，亦非從他處重新而來，亦非住於現在趨向未來地。

摘錄自：གཞན་ཕན་སྣང་བ། 賢遍囊瓦 - བྱང་ཆུབ་སེམས་དཔའི་སྤྱོད་པ་ལ་འཇུག་པ་ལས། ཤེས་རབ་ཀྱི་ཕ་རོལ་ཏུ་ཕྱིན་པའི་ལེའུ་སྟེ་དགུ་པའོ།། །།《入菩薩行論》第九品智慧（初稿待潤）

关于子午流注、真太阳时、平太阳时等问题答之前微博评论区网友留言（第二）

上篇有点跑题，这篇继续拉回来讲古天文、历法与观测。

我们现在知道了：古人对宇宙时空、天地万物的认识，是来自于实际观测。
而现代人对宇宙时空、天地万物的认识，大多来自于人为设定。

举个栗子：我们所说的东经120度，这个就是从位于威林格治天文台旧址的“零度经线”标志点，推算出来的。
而这个“零度经线”，本身就是人为设定的。

那么：人法地、地法天、天法道、道法自然。
宇宙大道，肯不肯被人为设定呢？

换句话说：人体与宇宙浑然一体，每时每刻受天体运行、四季轮回、日廛月宿、阴晴圆缺…各种影响，体内气血运行会不会受科学家设定的规则去运行呢？
这个问题已经非常明确了吧？

那么，我们该怎样去判断人体气血运行的规矩呢？
古中医留下两首歌诀，都是根据实证得来，千百年经过无数次验证的气血运行规律。

第一个是：子午流注歌诀，也叫十二正经纳地支歌诀：
肺寅大卯胃辰宫,脾巳心午小未中。
膀申肾酉心包戌,亥三子胆丑肝通。

第二个是：十二正经纳天干歌诀：
甲胆乙肝丙小肠，丁心戊胃己脾乡。
庚是大肠辛属肺，壬系膀胱癸肾藏。
三焦亦向壬中寄，包络同归入癸方。

这两首歌诀指明了人体气血运行、脏腑相旺的时辰，相互映证之下，可以用来指导中医对疾病的诊断、辨证、以及治疗。

我们知道：单独的十二地支，本身就是一套完美的时间、方位坐标系；同理，十天干也是。
但是这两个坐标系统，表现的细节并不完全一样。

十二地支表达的内容偏于宏观，十天干表达的内容偏于微观。
这样，当我们把这两套系统联合起来使用时，它基本上就可以无所不包、涵盖我们日常中所见的绝大部分问题。

所以，不仅仅是中医在使用这套干支系统，我们其他绝大部分跟古文化有关系的学术门类，都离不开干支系统。
只不过，大部分人只把这套系统用于计时，用来推算年月日和时辰。
这就有点大材小用了。

不过即便是如此大材小用，干支纪年、计时法，它最小的单位是字：“昼夜下百刻”，“时刻不息”的那个“刻”。
一刻等于三字，一字等于4.8分钟。

当然这只是官方通用的记录单位，天文观测计时还有它更为精确的另一套计时单位，比如度、时、分、秒、毫、丝、忽…

而干支纪年、计时法的最大计时单位，目前已知是“元”。
一元复始的那个“元”。

一元有十二会，一会有三十运，一运有十二世，一世有三十 年。 一元之年数为「一元」即有十二万九千六百年。

所以，一日有12时辰＝100刻＝300字；
1月 = 30日；
1年 = 12月；
1世 = 30年；
1运 = 12世；
1会 = 30运 = 10800年；
1元 = 12会 = 129600年。

这个时间单位体系是北宋天文、历法、儒学、数学、音律、易学…（此处省略若干字）大师邵雍制定的：没办法，他用来推算的那个东西太过于庞大，没有合适的计时单位了。

所以，仅仅是用于计时，干支系统也已经近乎完美，不可思议。

古人在观测日月出没、五星轨迹，并且测算它的时候，逐渐弄明白了宇宙的真相。
从此，中国人的三种宇宙观确立起来。

第一种，叫作盖天说：“天似穹庐，笼盖四野。”
我们日常生活中，出门向东还是向西；城市规划、家里盖房子、种地起个田垄、修个水沟…
所用到的，统统都是盖天说，它距离我们最近。
也只有盖天说中，才有东南西北和上下的概念。
（画重点，要考）

第二种，叫作混天说：《浑天仪注》：“天如鸡子，地如鸡中黄，孤居于天内，天大而地小。
天表里有水，天地各乘气而立，载水而行。
周天三百六十五度四分度之一，又中分之，则半覆地上，半绕地下，故二十八宿半见半隐，天转如车毂之运也。”

翻译一下就是：“天”就像个鸡蛋一样，大地像个蛋黄，悬空在空中。
浑天仪的制造原理，就是这一段，它能把日月五星、二十八宿…周天四千多颗星辰的运行轨迹投射下来，用以记录和绘制星图。

第三种，叫作宣夜说。
关于宣夜说，中国古代典籍中的记载是最多的，比如：
“积阳为天，积阴为地。……清阳为天，浊阴为地。”——《素问·阴阳应象大论》

“天地本太空一气，静极则动，变而为二。轻清向上，为阳为天；重浊向下，为阴为地。”——《大丹直指》

“一者，形变之始也。轻清者为天，重浊者为地，冲和气者为人。”——《列子·天瑞篇》

“夫鸿蒙分判，阴阳始列。轻清上浮者为天，其质阳也；重浊下凝者为地，其质阴也。”——《清静经图注·序》
………

而事实上，宣夜说也最符合目前天文学探索发现之后的结果，它与现代天文学的观测结果不谋而合。

但是在古代，一个没有中心的天文学说，对于王权来讲，是没有价值的。（王权所在，必须是天地之中心，比如左青龙右白虎，前朱雀后玄武，四个星座的核心，是中央土，所以皇家一切用品都是赭黄。）

而且只用盖天说加上混天说，我们就完全可以制定出精确的历法，指导农时，乃至预测日食月食、彗星回归、气候异常…

那么，宣夜说就只能成为一种在学术界流传的“隐学”，官方观测机构的理论依据中，是无法找到它的身影的。

絮絮叨叨扯了好多文字，总算是大概交代清楚一些基本概念和名词解释。
那么，我们现在就得到了一下信息：

平太阳时是人为设定的结果；
真太阳时是真实观测的结果；

我们的“农历”，根据“观象授时”这样一种方式，结合平太阳时和真太阳时制定的一部历法。
这样一部经过四千多年观测、120多次修订、传承至今的天文计时历法。
这部历法，实际上包含的信息量非常之大，只是以前没人告诉我们罢了。

举个栗子：告诉一些老人今天的农历日期，哪怕是阴天下雨，老人也能告诉我们今天是上弦月还是下弦月，月亮升起应该在天空的哪个方向。
“月离于毕，俾滂沱矣。”
“七月流火，九月授衣。”
“龙尾伏辰”
“三星在户”
……

这些，曾经都是老百姓口中的天文学，大字不识的农夫村妇，也能脱口而出的天文学知识。

除了中国农历，我们目前在世界上找不到任何一部历法，可以同时显示日月星象、气候变迁、物候变化的。

这一部结合了天文实际观测历法、又被无数往圣先贤不断修订改善，达到尽善尽美的历法，它代表的，实际上是宇宙时空在每个时间节点的真实变化。

而人类，作为整个宇宙中的一份子（哪怕是微不足道的一份子），时刻在受宇宙运行的影响。（最常见的就是女生月经的周期，受月相影响。古人为什么给它取名叫月经？）

人体内一切能量的运行，是有迹可寻的，天象变化，对它影响非常大。
（大家可以试着记录一下自己的精神状态和睡眠，感受一下满月和朔月时的不同。）

“子午流注”、“灵龟八法”、“飞腾八法”……
各种基于经络学的时间治疗方法，背后的核心理论，就是天文历法。

从“714”工程开始，七十年代，国家就开始筛选、培养航天员，在航天员的生理健康指标中，就有一项是根据“子午流注”去测定他的状态是否可以满足任务需要。
这套系统一直沿用到后来的“863”工程、以及后来1992年重新提上日程的载人航天，直至今日。

所以后来在此基础上发展，才有了中医膳食保健、中医四诊上天等一系列中医项目与航天的融合，大家有兴趣可以去了解一下这些事。

弥陀何能以一身，同时接引无量众生？－劝祛疑生信－印祖文钞菁华录白话译注

弥陀何能以一身，同时接引无量众生？



原文：

27.或曰：“阿弥陀佛，安居极乐。十方世界，无量无边；一世界中念佛众生，亦复无量无边。阿弥陀佛，何能以一身，一时普遍接引十方无量无边世界之一切念佛众生乎？”答：“汝何得以凡夫知见，推测佛境？姑以喻明，使汝惑灭。一月丽天，万川影现，月何容心哉？夫天只一月，而大海大江，大河小溪，悉现全月。即小而一勺一滴水中，无不各现全月。且江河之月，一人看之，则有一月当乎其人；百千万亿人，于百千万亿处看之，则无不各有一月当乎其人。若百千万亿人，各向东西南北而行，则月亦于所行之处，常当其人；相去之处，了无远近。若百千万亿人，安住不动，则月亦安住不动，常当其人也。唯水清而静则现，水浊而动则隐。月固无取舍，其不现者，由水昏浊奔腾，无由受其影现耳。众生之心如水，阿弥陀佛如月；众生信愿具足，至诚感佛，则佛应之，如水清月现也。若心不清净，不至诚，与贪瞋痴相应，与佛相背，如水浊而动，月虽不遗照临，而不能昭彰影现也。月乃世间色法，尚有如此之妙，况阿弥陀佛，烦惑净尽，福慧具足，心包太虚，量周法界者乎？故《华严经》云：‘佛身充满于法界，普现一切群生前；随缘赴感靡不周，而恒处此菩提座。’故知遍法界感，遍法界应。佛实未曾起心动念，有来去相，而能令缘熟众生，见其来此接引以往西方也。怀此疑者，固非一二；因示大意，令生正信。”（文钞正编）《初机净业指南》序

白话译文：

27.有人问：“阿弥佗佛，安居极乐世界。十方世界，无量无边，一个世界中念佛的众生，也是无量无边。阿弥佗佛，为何可以用自己一身，一时普遍接引十方无量无边世界的一切念佛众生呢？”答：“你怎么能用凡夫的知见推测佛的境界？姑且用一个比喻来消除你的疑惑。一个月亮挂在天空上，地上所有的河川都会出现它的影子，月亮有何用心要那么做吗？天上虽只有一个月亮，然而大海大江，大河小溪，都会映现一轮明月。甚至小到一勺一滴水中，也无不各现全月。而且江河之月，一人看它，则有一月对着这个人。百千万亿人，于百千万亿处看它，则无不各有一月对着每个人。若百千万亿人，各向东西南北行走，则月也于所行之处，总是跟着每个人，不管去什么地方，远近都是一样。若百千万亿人，安住不动，则月也安住不动，对着每个人。但只有水清澈宁静月亮才会显现，水浑浊动荡就看不见了。月亮是没有什么取舍的，不出现的原因，是因为水浑浊奔腾，没有办法让它的影像出现罢了。众生之心如水，阿弥佗佛如月。众生信愿具足，至诚感佛，则佛应之，如水清月现。若心不清静，不至诚，与贪嗔痴相应，与佛相背，如水浊而动，月亮虽然不遗万物而自当照临，而它的影像却无法显现于水中。月亮是世间的色法，尚且有如此之妙，何况阿弥佗佛，烦恼和惑业都已灭尽，福慧具足，心包太虚，体量容纳周遍一切法界呢？所以，《华严经》说：‘佛身充满于法界，普现一切群生前；随缘赴感无不周，而常处此菩提座。’故知遍法界感，遍法界应。佛实际上未曾起心动念，有来去相，而能使因缘成熟的众生，看见他来此接引以往西方。有这种疑惑的人，不是一、两个，因此说明大意，让大家产生正信。”

按：若想弄清此问，必须先明诸佛与众生心体之间的关系。佛心众生心，如帝网千珠，如一室千灯，互具遍具互摄遍摄，佛心不在众生心外，众生即佛心中众生。诸佛如来是法界身，遍入一切众生心，众生心即如来之法身，诸佛所证即一切众生之心性。如果认为心外有个弥陀，从西方飞至众生面前，变化分身，来接引众生，这已经不是正信的佛法。心外无佛，心外无法，心外无众生，以心无外故，自佛他佛本不二故。《观经》十六观中将观见化佛原理解释得清清楚楚，皆是“心作心是”，念佛人第六识独影境中三力所见之佛，即是西方弥陀所遣之化佛。念佛人若修至破事识，便可观见报身佛。临终化佛报佛或尊特身何者来迎，不是弥陀分别，而是念佛人各自境界所变现，弥陀冥加而已。有人会有疑问，平时只持名念佛，未修观想，为何临终见佛也是观想见佛？因为临终念佛不同平时，临终必加“祈佛来迎”之念，这正是观想之因。至于何时见佛，要看何时能入定境，有相定与无相定都是互通的，定境中有想，自然就有相。禅宗修行人，本修无相定，但仍然偶有境界，甚至着魔，就是这个道理，只要定中有微细念头，就会有境界。已经功夫成片的念佛人，临终得自在往生，是因为此人见佛自在，稍一入定便能观见弥陀化身。未得定者，须凭深信切愿，熬至十数天最后之际，可入临终特殊定境，便可观见化佛，从而往生。临终特殊定境，可参阅此文，《散心念佛人临终也能见佛往生的原理》。若中间念佛勇猛，凭自力念至名字位后心，便可提前见佛往生。有些人不能见佛往生，多是发菩提心念佛忏罪方面出了问题，罪心不除，遮障自佛外显，即障他佛加持，所以不能往生。