​འབྲུག་པ་ཀུན་དགའ་ལེགས་ཀྱི་ཞལ་གདམས།
竹巴•衮嘎列巴言教古普•钦哲  译
ན་མོ་དགའ་ཡོ།拿摩噶夭！
ཡིག་ནག་བློ་ལ་ཚུད་ཚད་ལ་མཁས་པ་ཟེར་བ་མིན།།ཆོས་ཀྱི་དྲང་ངེས་ཤེས་ན་མཁས་པ་ཟེར་བ་ཡིན།།认识文字的不叫智者，若了知法义则称智者。
མིག་འཁྲུལ་སྣ་ཚོགས་ཤེས་པ་ལ་གྲུབ་ཐོབ་ཟེར་བ་མིན།།གནས་ལུགས་གཉུག་མ་རྟོགས་ན་གྲུབ་ཐོབ་ཟེར་བ་ཡིན།།会幻术的不叫成就者，证实相空性称成就者。
སྤྱན་དམིགས་ཚུམ་ཚུམ་འདུག་ཚད་ལ་བྱང་སེམས་ཟེར་བ་མིན།།རང་འདོད་རྩད་ནས་དོར་ན་བྱང་སེམས་ཟེར་བ་ཡིན།།双眼微闭的不叫菩萨，彻底舍弃自私称菩萨。
སྨ་ར་སུད་སུད་འདུག་ཚད་ལ་སྔགས་པ་ཟེར་བ་མིན།།སྣང་སྲིད་ལྷ་སྐུར་རྟོགས་ན་སྔགས་པ་ཟེར་བ་ཡིན།།留胡须的都不叫咒士，若现有悟佛身称咒士。
རི་མཐོ་འགོལ་སར་སྡོད་ཚད་ལ་སྒོམ་ཆེན་ཟེར་བ་མིན།།འོད་གསལ་ཁོར་ཡུག་ཏུ་སོང་བ་ལ་སྒོམ་ཆེན་ཟེར་བ་ཡིན།།住山上的都不叫禅师，恒持光明者称大禅师。
སྤྱོད་པ་ཧོད་ཧོད་འདུག་ཚད་ལ་རྟོགས་ལྡན་ཟེར་བ་མིན།།གཉུག་མ་རྒྱུན་ཆད་མི་འདུག་ན་རྟོགས་ལྡན་ཟེར་བ་ཡིན།།行为怪异的不叫证士，若常住于本净称证士。
སྟོང་པ་ཕྱོགས་གཅིག་འཛིན་པ་ལ་ལྟ་བ་ཟེར་བ་མིན།།རྒྱ་ཆད་ཕྱོགས་ལྷུང་བྲལ་ན་ལྟ་བ་ཟེར་བ་ཡིན།།执单空偏见不叫正见，远离常见断见称正见。ཕྱོགས་འཛིན་དམིགས་གཏད་བཟང་པོ་ལ་སྒོམ་པ་ཟེར་བ་མིན།།དམིགས་མེད་མཚན་མ་དོར་ན་སྒོམ་པ་ཟེར་བ་ཡིན།།执有相观相不叫观修，若无缘而离相称观修。
ཚུལ་འཆོས་ངོ་ལྐོག་མཁས་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཟེར་བ་མིན།།ཉེས་ལྟུང་རྩ་ནས་དག་པ་ལ་སྤྱོད་པ་ཟེར་བ་ཡིན།།善装模作样不叫行者，彻底清除堕罪称行者。བསྒྲུབས་ནས་བཟང་པོར་བཅོས་པ་ལ་འབྲས་བུ་ཟེར་བ་མིན།།ཡེ་ནས་ལྷུན་གྲུབ་ཏུ་རྟོགས་ན་འབྲས་བུ་ཟེར་བ་ཡིན།།造做而改善的不叫果，证本来任运成就称果。
ཐ་སྙད་རྐྱང་པ་ངོམ་པ་ལ་དགེ་བཤེས་ཟེར་བ་མིན།།སྒྲ་ཚད་ནང་དོན་རིག་ན་དགེ་བཤེས་ཟེར་བ་ཡིན།།仅夸耀名词不叫格西，见声因内明的称格西。
སེར་གཟུགས་ཁོ་ན་སྒྲུབ་པ་ལ་བཙུན་པ་ཟེར་བ་མིན།།ལུས་ངག་ཡིད་གསུམ་བསྲུང་བ་ལ་བཙུན་པ་ཟེར་བ་ཡིན།།仅现僧相的不叫僧人，守护身口意的称僧人。
འདྲེ་སྲིན་སེམས་རྒྱུད་དཀྲུག་པ་ལ་གཅོད་ཡུལ་ཟེར་བ་མིན།།སེམས་ཀྱི་འཁྲུལ་སྣང་གཅོད་པ་ལ་གཅོད་ཡུལ་ཟེར་བ་ཡིན།།扰妖魔的心不叫断行，断除心的幻象称断行。
སྡིག་ཟས་འདུག་ཚད་སྟེར་བ་ལ་ཡོན་བདག་ཟེར་བ་མིན།།སྒོ་གསུམ་དགེ་ལ་སྦྱོར་ན་ཡོན་བདག་ཟེར་བ་ཡིན།།施不善之食不叫施主，身口意行善的称施主。
ནོར་ཕྱིར་དཀྱིལ་འཁོར་སྟོན་པ་ལ་དབང་བསྐུར་ཟེར་བ་མིན།།སྣོད་ལྡན་སྨིན་གྲོལ་ལ་འབོད་པ་ལ་དབང་བསྐུར་ཟེར་བ་ཡིན།།为财示坛城不叫灌顶，摄受器成熟的称灌顶。
ཟ་འདོད་བསྡུས་ཆང་བྱེད་པ་ལ་ཚོགས་འཁོར་ཟེར་བ་མིན།།དཔའ་བོ་བརྡ་ཐབས་ཀྱི་མཆོད་པ་ལ་ཚོགས་འཁོར་ཟེར་བ་ཡིན།།贪食汇酒的不叫荟供，勇士表法供养称荟供。
ཁ་ནས་ཐོན་གསུམ་བཅོ་བརྒྱད་ལ་བཤད་པ་ཟེར་བ་མིན།།མཐའ་དྲུག་ཚུལ་བཞི་ཤེས་ན་བཤད་པ་ཟེར་བ་ཡིན།།口胡说八道不叫讲解，若知六边四理称讲解。
འཕྲལ་སྐད་བོད་དུ་བསྒྱུར་བ་ལ་ལོ་ཙཱ་ཟེར་བ་མིན།།རྒྱལ་བའི་དགོངས་པ་ལོན་ན་ལོ་ཙཱ་ཟེར་བ་ཡིན།།言语译藏语不叫译师，若获取佛智慧称译师。
ཆང་ལ་མར་སྒྲོན་བྱས་པ་ལ་རྟེན་འབྲེལ་ཟེར་བ་མིན།།ཆོས་ཀུན་རྟེན་འབྲེལ་དུ་ཤེས་ན་རྟེན་འབྲེལ་ཟེར་བ་ཡིན།།酒当油灯供不叫缘起，了知诸法缘起称缘起。
གྱུར་ཅིག་ཤོག་ཅིག་འདོན་ཚད་ལ་སྨོན་ལམ་ཟེར་བ་མིན།།འཁོར་གསུམ་རྣམ་པར་མི་རྟོག་ན་སྨོན་ལམ་ཟེར་བ་ཡིན།།口念祈愿文不叫发愿，不分别三轮则称发愿。 

叠华巾比喻的是如来藏，不管打多少结，叠华巾永远是叠华巾，巾体永远不会改变，但此花巾之体可以随缘而起六结之相。

若强调六结之体相同的关系，则此六结比喻的是六根，六根皆是如来藏之用，若一根圆融，六根皆圆融，一真一切真。

若强调六结的次第关系，是竖喻六种结相，此六种结相即是由根本无明次第而起的三细六粗之相，亦是动、静、闻、觉、空、灭之六相。

结的相同义旨在强调心体不变，虽然十法界众生相差有别，但性无二般，故经中常说心、佛、众生三无差别，九法界众生的心结虽各不相同，但其心性和佛无二无别，凡夫若达此理则趣道有门，二乘若达此理则不住涅槃。

世界星辰运转动植物繁华但看起来并不乱好像有秩序似的，并不是真的有个造物主，而是一切都有个共同的体性。

佛陀开示道，六结之相虽然不同，但都是叠华巾而起的相，第二结是循第一结而起的相，第三结是因前两结而起的相，所以正是由于六结之体相同，故才有次第不乱的结相产生，此结的不同义旨在说明修行必然有其次第，从粗重的烦恼到微细的烦恼，从去除我执到去除法执，修行之事是循序渐进不可逾越，而心性之理是可以顿然契入，惟在一念。在明白了结的相同义和不同义后，就可以知道我们平时所说的渐修和顿悟也并非是对待的二法，如果没有顿悟的渐修，或者说没有渐修的顿悟，都无法成就佛道。

以六结横喻六根，众生的眼、耳、鼻、舌、身、意六根其实也像六结一样，论其体性无二无别毕竟同，论其功用各有差别毕竟异。佛对阿难说，你一定不喜欢将此花巾打成六结，如果你希望此花巾没有六结而恢复一巾，又该如何做呢？阿难的确是不喜欢六结生起，他回答道，若六结存在，彼此各有其相不能替换，是非必定而起，此结非彼结，彼结非此结，定于彼此而执于彼此，此乃是非纷争的根源，此正如韩非子游说中的彼此之辨，无有宁息。阿难继续言道，如来今日如果能把六结解开，则从一到六的结名将不复存在，没有了六结也就没有了彼此对待，起初因六结不同而立同体的“一”，因六结的灭亡而灭亡，故此“一”本就了不可得，彼六又如何可得呢？

“佛言。六解一亡。亦复如是。由汝无始心性狂乱。知见妄发。发妄不息。劳见发尘。如劳目睛。则有狂华。于湛精明。无因乱起。一切世间。山河大地。生死涅槃。皆即狂劳。颠倒华相。”

佛陀开示道，六解一亡也是同样的道理，“心性狂乱”乃第一结相，“知见妄发”乃第二结相，“发妄不息”乃第三结相，“劳见发尘”乃后三结相。真如妙性由一念妄动而起三细，三细是指真妄和合的阿赖耶识，其自证分的业相，见分的转相和相分的现相，故“无明不觉生三细”即是这里所讲的第一结。

以阿赖耶识的转相见分为因，转出的所谓智相是第二结，因为是黏妄所发之知见，所以称之为所谓的智相（不是真正的智慧），此智相亦是俱生法执，因此智齐头于第八识之妄，故称为俱生法执。转出后的妄见相续不断则称为分别法执，此是第三结。以八识为根所发七识之执并相续不断才有了轮回的根身，根身有六，此六根所发之识执取六尘即是“劳见发尘”的后三结，前五根所发之识的执取相是第四结，属于俱生我执。意根所发之识的计名字相（执名言概念）是第五结，属于分别我执。而分别我执所执取的对象无论是根身还是器界皆是业系苦相，此是第六结。由根本无明所转出的后五结次第与俱生法执、分别法执、俱生我执、分别我执、及业、苦相应，故前文中的偈颂“境界为缘长六粗”即是这里所讲的后五结。六结亦可与五阴相对应，识阴是第一结，行阴是第二结，想阴是第三结，受阴是第四结，色阴是后两结，无论是粗相还是细相，无论是山河大地还是生死涅槃，无论是染相还是净相，但凡有相皆是虚妄，所以经中称为“皆即狂劳，颠倒华相”。

弘一大师：【一日禅】

说经悟佛 好恶是非

鼻有墨点。对镜恶墨，但揩于镜，其可得耶？

好恶是非。对之前境，不了自心。

但尤于境，其可得耶？洗分别之鼻墨。

则一镜圆净矣，万境威真矣。

执石成宝矣，众生即佛矣。

___飞锡法师

照镜子看见鼻子上有一墨点，很讨厌，擦镜子一定没有用。外面的如同镜子，境界是缘，引起了心中的好恶是非。如回光返照，观察自心，即能觉悟。

修道人知道是非好恶是内心起了分别，外面并没有是非好恶。石头与宝石并无两样。现在科学发达，此种理论更可证实。万法平等，万法一如，无高下之分。《金刚经》上说，世界是一合相。“一”是科学家说的基本物质，或称为原子电子，佛家称之为微尘。所有一切物质均为它的组合，一合相是平等的，一切现象是缘聚缘散，缘聚则生，缘散则灭。一切万象不生不灭，此种学说逐渐将为现代科学所证明。我们起了错觉，才有善恶是非。众生与佛亦无差别。石头是一合相，宝石也是一合相，只是化学的方程式排列不同而已。

文本来源于《弘一法师文集》•随喜分享• https://t.cn/RAFuZDQ