Năm 2015, trên FB cũ, tôi đã trích 50 trong số hàng trăm phép tắc trong gia đình, đây là sự giáo dưỡng mà tôi đã hấp thụ từ ông bà tôi. Rất nhiều nơi đăng lại bài đó nhưng không dẫn nguồn mà còn sửa tiêu đề thành ‘luật ăn cơm’ hay ‘quy tắc mâm cơm Việt’ gây hiểu lầm, sau đó nhiều người hỏi tôi rằng luật ăn cơm lấy ở đâu
50 hướng dẫn chủ yếu là về bữa cơm gia đình, chưa có nội dung về phép nói chuyện trong bữa ăn khi tiếp khách. Khi lớn lên, do đặc thù gia đình, tôi phải học quy tắc ăn Âu trong sách ngoại giao, cuốn đó tôi vẫn giữ, tôi sẽ tìm lại trong tủ, chụp đăng lên.
_____
Một đứa trẻ lớn lên phải thuần thục những điều này.
1. Không và quá 3 lần khi đưa bát cơm lên miệng.
2. Không gắp thức ăn đưa thẳng từ đĩa món vào miệng mà phải đặt vào bát riêng rồi mới ăn.
3. Không dùng thìa đũa cá nhân của mình quấy vào bát canh chung mà phải dùng muôi riêng của món canh đó. Nếu mâm có 2 món lỏng [canh xúp] thì có 2 muôi, không dùng muôi của món này múc vào món khác.
4. Không xới lộn đĩa thức ăn để chọn miếng ngon hơn. Miếng nào ở trên và gần mình thì mình gắp.
5. Không chống đũa dựng đứng vào bát cơm.
6. Không nhúng cả đầu đũa vào bát nước chấm.
7. Phải trở đầu đũa khi muốn tiếp thức ăn cho người khác.
8. Không được cắn răng vào đũa, thìa, miệng bát, không liếm đầu đũa.
9. Không vừa cầm bát vừa kẹp đũa chỉ bằng 1 tay cũng như không được ngậm đũa để rảnh tay làm các việc khác chẳng hạn như múc canh; đôi đũa chưa dùng đến phải đặt vào mâm hoặc đĩa bàn nếu ăn trên bàn có dùng đĩa bàn lót bát, hoặc có đồ gác đũa.
10. Ngồi ăn dù trên chiếu hay trên ghế đều không được rung đùi, rung đùi là tướng bần tiện của nam, dâm dục của nữ và cực kỳ vô lễ. Hai chân không được đu đưa.
11. Không ngồi quá sát mâm hay bàn ăn nhưng cũng không ngồi xa quá.
12. Ngồi ăn trên ghế thì phải giữ thẳng lưng. Ngồi trên chiếu thì chuyển động lưng và tay nhưng không được nhấc mông. Điều này liên quan tới điều 11.
13. Không để tay dưới bàn nhưng cũng không chống tay lên bàn mà bưng bát và cầm đũa, khi chưa bưng bát thì phần cổ tay đặt trên bàn nhẹ nhàng.
14. Không ngồi chống cằm trên bàn ăn.
15. Tuyệt đối tránh cơm đầy trong miệng mà nói.
16. Tuyệt đối không chu mồm thổi thức ăn nóng mà múc chậm phần nguội hơn ở sát thành bát đĩa.
17. Muỗng kiểu múc canh phải đặt úp trong bát không được để ngửa.
18. Khi chấm đồ ăn vào bát nước chấm, chỉ chạm phần thức ăn vào nước chấm hoặc xốt chấm, không nhúng đầu đũa vào bát chấm, miếng đã cắn dở không được chấm. Ví dụ miếng giò sẽ chấm theo cạnh chéo chứ không chấm đỉnh để cắn xong lại chấm tiếp.
19. Khi nhai tối kỵ chép miệng.
20. Không tạo tiếng ồn khi ăn [ví dụ húp soàm soạp].
21. Không nói, không uống rượu, không húp canh khi miệng còn cơm.
22. Không gõ đũa bát thìa.
23. Khi ăn món nước như canh, chè, xúp, cháo… nếu dọn bát nhỏ, chén tiểu, chén có hai quai thì có thể bưng trên hai tay để uống nhưng không được kèm đũa thìa. Nếu dọn bát lớn hay đĩa sâu thì dùng thìa múc ăn, tới cạn thì có thể một tay hơi nghiêng bát hoặc đĩa sâu lòng ra phía ngoài, một tay múc lượn từ trong ra chứ không bưng tô to đĩa sâu lên húp như kiểu chén tiểu. Món canh có sợi rau nên dọn bát nhỏ và thái rau ngắn để tránh lúc múc sợi rau lòng thòng bắn nước canh ra bàn.
24. Không ăn trước người lớn tuổi, chờ bề trên bưng bát lên mình mới ăn. Nếu đi làm khách không gắp đồ ăn trước chủ nhà hay người chủ bữa cơm, trừ ra bạn được đề nghị khai cỗ trong một dịp nhất định.
25. Dù là trong khuôn khổ gia đình hay khi làm khách, tuyệt đối không chê khi món ăn chưa hợp khẩu vị mình. Điều này cực kỳ quan trọng vì không đơn thuần là phép lịch sự mà còn là một phần giáo dục nhân cách. Nếu không được dạy nghiêm túc, trẻ em từ chỗ phản ứng tự nhiên do khẩu vị sẽ tới chỗ tự cho mình quyền chê bai, phán xét, không trân trọng lao động của người khác. Khi còn nhỏ, tôi không ăn được rất nhiều thứ và tôi nói là tôi không thích, thậm chí tôi còn mô tả cái làm tôi không thích, mẹ tôi dạy rằng, món không ngon với người này nhưng ngon với người khác và nó có được nhờ công sức của rất nhiều người, con không thích thì im lặng.
26. Không gắp liên tục 1 món dù đó là món khoái khẩu của mình.
27. Phải ăn nếm món ăn trước rồi mới thêm gia vị phụ trội như muối, tiêu, ớt, chanh v.v…, tránh vừa ngồi vào ăn đã rắc đủ thứ gia vị phụ trội vào phần của mình.
28. Phải ăn hết thức ăn trong bát, không để sót hạt cơm nào.
29. Dọn mâm phải nhớ dọn âu nhỏ đựng xương, đầu tôm, hạt thóc hay sạn trong cơm…
30. Trẻ em quá nhỏ dọn mâm riêng và có người trông chừng để tránh gây lộn xộn bữa ăn của người già, tới 6 tuổi là ngồi cùng mâm với cả nhà được sau khi đã thành thục các quy tắc cơ bản. Kê cho trẻ một cái đệm để đủ cao.
31. Khi trẻ em muốn ăn món mà nó ở xa tầm gắp, phải nói người lớn lấy hộ chứ không được nhoài người trên mâm. Trong gia đình, khi trẻ em ngồi cùng mâm người lớn thì sắp cho bé một đĩa thức ăn nhỏ ngay bên cạnh với đồ ăn đã lóc xương và thái nhỏ. Với người cao tuổi cũng vậy, dọn riêng đĩa cá thịt đã lóc xương, thái nhỏ, hay ninh mềm hơn.
32. Không để các vật dụng cá nhân lên bàn ăn, trừ chiếc quạt giấy xếp có thể đặt dọc cạnh mép bàn. Ngày nay thì di động là vật bất lịch sự và mất vệ sinh, khi làm khách thì phải tắt tiếng DĐ, cất trong túi chứ không được để lên bàn
33. Nhất thiết để phần người về muộn vào đĩa riêng, không khi nào để phần theo kiểu ăn dở còn lại trong đĩa.
34. Ăn từ tốn, không ăn hối hả, không vừa đi vừa nhai.
35. Khi ăn không được để thức ăn dính ra mép, ra tay hay vương vãi, đứng lên là khăn trải bàn vẫn sạch. Giặt thì giặt chứ dùng cả tuần khăn bàn vẫn trắng tinh không dính bẩn.
36. Nếu ăn gặp xương hoặc vật lạ trong thức ăn, cần từ từ lựa lấy ra, không được nhè cả bụm cơm tại bàn.
37. Chỉ có người cao tuổi 70 trở lên và trẻ nhỏ mà ợ khi ngồi ăn mới không bị coi là bất lịch sự.
38. Nếu bị cay thì xin phép ra ngoài hắt xỳ hơi, xỷ mũi.
39. Nhà có khách cần cẩn trọng khi nấu, chất cay để phụ trội bày thêm, tránh bất tiện cho khách khi họ không ăn được cay hay một vài gia vị đặc biệt.
40. Tránh va chạm tay với người cùng mâm, nếu thuận tay trái thì nói trước để chọn chỗ cho thuận tiện.
41. Phải chú ý ống tay áo khi gắp đồ ăn, đừng để ống tay áo chạm vào đồ ăn.
42. Nếu thấy thức ăn lớn nên xin cắt nhỏ để mọi người được thuận tiện.
43. Khi đang ăn mà có việc riêng phải xin phép rồi mới rời mâm.
44. Nhất thiết nói cảm ơn sau bữa ăn dù là chỉ có hai vợ chồng nấu cho nhau. Đừng tiếc lời khen ngợi những món ngon.
45. Phong tục mời tùy theo gia đình, có gia đình thì người cao tuổi nhất nói đơn giản “các con ăn đi”, trẻ thì thưa “con xin phép”, nhưng có gia đình trẻ con phải mời hết lượt ông bà cha mẹ cô chú anh chị… Khi tới đâu thì quan sát gia chủ, không thể mang tập quán nhà mình vào bữa ăn nhà người ta.
46. Ăn xong cần tô son lại thì xin phép vào phòng vệ sinh, không tô son trên bàn ăn trước mặt người khác.
47. Ngồi đâu là theo sự xếp chỗ của chủ nhà, không tự ý ngồi vào bàn ăn khi chủ nhà chưa mời ngồi.
48. Ngày xưa, có lúc người giúp việc ăn cùng mâm với chủ nhà, khi gắp, chủ nhà để thế tay ngang nhưng người giúp việc thế tay úp. Nhìn là biết ngay.
49. Không được phép quá chén.
50. Nên thành thực nói trước về việc ăn kiêng, dị ứng [nếu có] khi được mời làm khách để tránh bất tiện cho chủ nhà.
_____
Nguồn FB Cô Liên Hương
50 hướng dẫn chủ yếu là về bữa cơm gia đình, chưa có nội dung về phép nói chuyện trong bữa ăn khi tiếp khách. Khi lớn lên, do đặc thù gia đình, tôi phải học quy tắc ăn Âu trong sách ngoại giao, cuốn đó tôi vẫn giữ, tôi sẽ tìm lại trong tủ, chụp đăng lên.
_____
Một đứa trẻ lớn lên phải thuần thục những điều này.
1. Không và quá 3 lần khi đưa bát cơm lên miệng.
2. Không gắp thức ăn đưa thẳng từ đĩa món vào miệng mà phải đặt vào bát riêng rồi mới ăn.
3. Không dùng thìa đũa cá nhân của mình quấy vào bát canh chung mà phải dùng muôi riêng của món canh đó. Nếu mâm có 2 món lỏng [canh xúp] thì có 2 muôi, không dùng muôi của món này múc vào món khác.
4. Không xới lộn đĩa thức ăn để chọn miếng ngon hơn. Miếng nào ở trên và gần mình thì mình gắp.
5. Không chống đũa dựng đứng vào bát cơm.
6. Không nhúng cả đầu đũa vào bát nước chấm.
7. Phải trở đầu đũa khi muốn tiếp thức ăn cho người khác.
8. Không được cắn răng vào đũa, thìa, miệng bát, không liếm đầu đũa.
9. Không vừa cầm bát vừa kẹp đũa chỉ bằng 1 tay cũng như không được ngậm đũa để rảnh tay làm các việc khác chẳng hạn như múc canh; đôi đũa chưa dùng đến phải đặt vào mâm hoặc đĩa bàn nếu ăn trên bàn có dùng đĩa bàn lót bát, hoặc có đồ gác đũa.
10. Ngồi ăn dù trên chiếu hay trên ghế đều không được rung đùi, rung đùi là tướng bần tiện của nam, dâm dục của nữ và cực kỳ vô lễ. Hai chân không được đu đưa.
11. Không ngồi quá sát mâm hay bàn ăn nhưng cũng không ngồi xa quá.
12. Ngồi ăn trên ghế thì phải giữ thẳng lưng. Ngồi trên chiếu thì chuyển động lưng và tay nhưng không được nhấc mông. Điều này liên quan tới điều 11.
13. Không để tay dưới bàn nhưng cũng không chống tay lên bàn mà bưng bát và cầm đũa, khi chưa bưng bát thì phần cổ tay đặt trên bàn nhẹ nhàng.
14. Không ngồi chống cằm trên bàn ăn.
15. Tuyệt đối tránh cơm đầy trong miệng mà nói.
16. Tuyệt đối không chu mồm thổi thức ăn nóng mà múc chậm phần nguội hơn ở sát thành bát đĩa.
17. Muỗng kiểu múc canh phải đặt úp trong bát không được để ngửa.
18. Khi chấm đồ ăn vào bát nước chấm, chỉ chạm phần thức ăn vào nước chấm hoặc xốt chấm, không nhúng đầu đũa vào bát chấm, miếng đã cắn dở không được chấm. Ví dụ miếng giò sẽ chấm theo cạnh chéo chứ không chấm đỉnh để cắn xong lại chấm tiếp.
19. Khi nhai tối kỵ chép miệng.
20. Không tạo tiếng ồn khi ăn [ví dụ húp soàm soạp].
21. Không nói, không uống rượu, không húp canh khi miệng còn cơm.
22. Không gõ đũa bát thìa.
23. Khi ăn món nước như canh, chè, xúp, cháo… nếu dọn bát nhỏ, chén tiểu, chén có hai quai thì có thể bưng trên hai tay để uống nhưng không được kèm đũa thìa. Nếu dọn bát lớn hay đĩa sâu thì dùng thìa múc ăn, tới cạn thì có thể một tay hơi nghiêng bát hoặc đĩa sâu lòng ra phía ngoài, một tay múc lượn từ trong ra chứ không bưng tô to đĩa sâu lên húp như kiểu chén tiểu. Món canh có sợi rau nên dọn bát nhỏ và thái rau ngắn để tránh lúc múc sợi rau lòng thòng bắn nước canh ra bàn.
24. Không ăn trước người lớn tuổi, chờ bề trên bưng bát lên mình mới ăn. Nếu đi làm khách không gắp đồ ăn trước chủ nhà hay người chủ bữa cơm, trừ ra bạn được đề nghị khai cỗ trong một dịp nhất định.
25. Dù là trong khuôn khổ gia đình hay khi làm khách, tuyệt đối không chê khi món ăn chưa hợp khẩu vị mình. Điều này cực kỳ quan trọng vì không đơn thuần là phép lịch sự mà còn là một phần giáo dục nhân cách. Nếu không được dạy nghiêm túc, trẻ em từ chỗ phản ứng tự nhiên do khẩu vị sẽ tới chỗ tự cho mình quyền chê bai, phán xét, không trân trọng lao động của người khác. Khi còn nhỏ, tôi không ăn được rất nhiều thứ và tôi nói là tôi không thích, thậm chí tôi còn mô tả cái làm tôi không thích, mẹ tôi dạy rằng, món không ngon với người này nhưng ngon với người khác và nó có được nhờ công sức của rất nhiều người, con không thích thì im lặng.
26. Không gắp liên tục 1 món dù đó là món khoái khẩu của mình.
27. Phải ăn nếm món ăn trước rồi mới thêm gia vị phụ trội như muối, tiêu, ớt, chanh v.v…, tránh vừa ngồi vào ăn đã rắc đủ thứ gia vị phụ trội vào phần của mình.
28. Phải ăn hết thức ăn trong bát, không để sót hạt cơm nào.
29. Dọn mâm phải nhớ dọn âu nhỏ đựng xương, đầu tôm, hạt thóc hay sạn trong cơm…
30. Trẻ em quá nhỏ dọn mâm riêng và có người trông chừng để tránh gây lộn xộn bữa ăn của người già, tới 6 tuổi là ngồi cùng mâm với cả nhà được sau khi đã thành thục các quy tắc cơ bản. Kê cho trẻ một cái đệm để đủ cao.
31. Khi trẻ em muốn ăn món mà nó ở xa tầm gắp, phải nói người lớn lấy hộ chứ không được nhoài người trên mâm. Trong gia đình, khi trẻ em ngồi cùng mâm người lớn thì sắp cho bé một đĩa thức ăn nhỏ ngay bên cạnh với đồ ăn đã lóc xương và thái nhỏ. Với người cao tuổi cũng vậy, dọn riêng đĩa cá thịt đã lóc xương, thái nhỏ, hay ninh mềm hơn.
32. Không để các vật dụng cá nhân lên bàn ăn, trừ chiếc quạt giấy xếp có thể đặt dọc cạnh mép bàn. Ngày nay thì di động là vật bất lịch sự và mất vệ sinh, khi làm khách thì phải tắt tiếng DĐ, cất trong túi chứ không được để lên bàn
33. Nhất thiết để phần người về muộn vào đĩa riêng, không khi nào để phần theo kiểu ăn dở còn lại trong đĩa.
34. Ăn từ tốn, không ăn hối hả, không vừa đi vừa nhai.
35. Khi ăn không được để thức ăn dính ra mép, ra tay hay vương vãi, đứng lên là khăn trải bàn vẫn sạch. Giặt thì giặt chứ dùng cả tuần khăn bàn vẫn trắng tinh không dính bẩn.
36. Nếu ăn gặp xương hoặc vật lạ trong thức ăn, cần từ từ lựa lấy ra, không được nhè cả bụm cơm tại bàn.
37. Chỉ có người cao tuổi 70 trở lên và trẻ nhỏ mà ợ khi ngồi ăn mới không bị coi là bất lịch sự.
38. Nếu bị cay thì xin phép ra ngoài hắt xỳ hơi, xỷ mũi.
39. Nhà có khách cần cẩn trọng khi nấu, chất cay để phụ trội bày thêm, tránh bất tiện cho khách khi họ không ăn được cay hay một vài gia vị đặc biệt.
40. Tránh va chạm tay với người cùng mâm, nếu thuận tay trái thì nói trước để chọn chỗ cho thuận tiện.
41. Phải chú ý ống tay áo khi gắp đồ ăn, đừng để ống tay áo chạm vào đồ ăn.
42. Nếu thấy thức ăn lớn nên xin cắt nhỏ để mọi người được thuận tiện.
43. Khi đang ăn mà có việc riêng phải xin phép rồi mới rời mâm.
44. Nhất thiết nói cảm ơn sau bữa ăn dù là chỉ có hai vợ chồng nấu cho nhau. Đừng tiếc lời khen ngợi những món ngon.
45. Phong tục mời tùy theo gia đình, có gia đình thì người cao tuổi nhất nói đơn giản “các con ăn đi”, trẻ thì thưa “con xin phép”, nhưng có gia đình trẻ con phải mời hết lượt ông bà cha mẹ cô chú anh chị… Khi tới đâu thì quan sát gia chủ, không thể mang tập quán nhà mình vào bữa ăn nhà người ta.
46. Ăn xong cần tô son lại thì xin phép vào phòng vệ sinh, không tô son trên bàn ăn trước mặt người khác.
47. Ngồi đâu là theo sự xếp chỗ của chủ nhà, không tự ý ngồi vào bàn ăn khi chủ nhà chưa mời ngồi.
48. Ngày xưa, có lúc người giúp việc ăn cùng mâm với chủ nhà, khi gắp, chủ nhà để thế tay ngang nhưng người giúp việc thế tay úp. Nhìn là biết ngay.
49. Không được phép quá chén.
50. Nên thành thực nói trước về việc ăn kiêng, dị ứng [nếu có] khi được mời làm khách để tránh bất tiện cho chủ nhà.
_____
Nguồn FB Cô Liên Hương
CHÁO TRƯỜNG SINH 7 VỊ - đây là cháo cho người cao tuổi, không phải cho trẻ ăn dặm.
NGUYÊN LIỆU:
Như trong ảnh 7 vị theo chiều kim đồng hồ:
- Đậu xanh 50g
- Kỷ tử 10g
- Hoàng kỳ 250g
- Bạch biển đậu 50g
- Ý dỹ 50g
- Táo đen 30g
- Hạt sen 50g
CÁCH NẤU:
Hoàng kỳ 250g ngâm trong 1 bát nước trong 20 phút. Thêm 2 bát nước nữa [tổng cộng 3 bát] đem đun trong 15’ thì chắt nước ra. Đổ thêm 1 bát nước nữa vào bã, đun sôi 15’ rồi chắt ra. Lượng nước đó dùng ninh cháo trong 40’ với các vị trên trừ kỷ tử cho vào sau. Thêm kỷ tử đun 10’ rồi bắc ra. Lượng cháo này ăn trong 5 ngày
MUA NGUYÊN LIỆU
Các vị thuốc Đông dược hữu cơ
Hoàng kỳ có dạng lát, dạng bột và dạng dịch chiết.
NOTE
- Dạ cô cho em hỏi cụ thể tầm tuổi nào ah?
=> Tuổi nào thấy suy nhược, nên bắt mạch và hỏi lương y.
- cũng may là mình đọc thấy ăn trong 5 ngày, chứ 1 ngày thì...
50gr hoàng kỳ cho 1 ngày thì cũng hơi bị nhiều rồi đó!
vị thuốc này khó tìm hàng thật, nếu thật cũng khó tìm hàng chất.
=> Nếu để ăn thường xuyên thì nhiều thật. Có thể thang này ăn 5 ngày rồi nghỉ một thời gian lại ăn tiếp?
- Chị ơi, cháo này cho người ung thư hoặc ăn chay hoặc người lao động mệt mỏi có được ko chị?
=> Ăn chay và lao động nhiều thì được. Ung thư thì phải hỏi bên Đông y.
Nguồn fb cô Liên Hương
NGUYÊN LIỆU:
Như trong ảnh 7 vị theo chiều kim đồng hồ:
- Đậu xanh 50g
- Kỷ tử 10g
- Hoàng kỳ 250g
- Bạch biển đậu 50g
- Ý dỹ 50g
- Táo đen 30g
- Hạt sen 50g
CÁCH NẤU:
Hoàng kỳ 250g ngâm trong 1 bát nước trong 20 phút. Thêm 2 bát nước nữa [tổng cộng 3 bát] đem đun trong 15’ thì chắt nước ra. Đổ thêm 1 bát nước nữa vào bã, đun sôi 15’ rồi chắt ra. Lượng nước đó dùng ninh cháo trong 40’ với các vị trên trừ kỷ tử cho vào sau. Thêm kỷ tử đun 10’ rồi bắc ra. Lượng cháo này ăn trong 5 ngày
MUA NGUYÊN LIỆU
Các vị thuốc Đông dược hữu cơ
Hoàng kỳ có dạng lát, dạng bột và dạng dịch chiết.
NOTE
- Dạ cô cho em hỏi cụ thể tầm tuổi nào ah?
=> Tuổi nào thấy suy nhược, nên bắt mạch và hỏi lương y.
- cũng may là mình đọc thấy ăn trong 5 ngày, chứ 1 ngày thì...
50gr hoàng kỳ cho 1 ngày thì cũng hơi bị nhiều rồi đó!
vị thuốc này khó tìm hàng thật, nếu thật cũng khó tìm hàng chất.
=> Nếu để ăn thường xuyên thì nhiều thật. Có thể thang này ăn 5 ngày rồi nghỉ một thời gian lại ăn tiếp?
- Chị ơi, cháo này cho người ung thư hoặc ăn chay hoặc người lao động mệt mỏi có được ko chị?
=> Ăn chay và lao động nhiều thì được. Ung thư thì phải hỏi bên Đông y.
Nguồn fb cô Liên Hương
#Lao乾媽[超话]# 你们的生活到底真的假的呀？音乐节演唱会一宣，说冲就冲，群一拉机票一买，就开始做攻略，过去了就吃吃喝喝，到处打卡，钱就像大风刮来的，时间好像一直有，专场你们也去，音乐节签售你们也去，稻米节你们也去，国风大典你们也去。每天要么就是看音乐节看live聚餐唱k吃烧烤，要么就是这里那里旅游，要么就是跟人家纸醉金迷发大财，我怎么一天到晚都在打工啊，你们到底是怎么弄的呀？教教我行不行？
✋热门推荐