༄༅ །། དཔལ་ཡུལ་གཡང་ར་དགོན་གསང་ཆེན་མདོ་སྔགས་སྨིན་གྲོལ་ཆོས་འཁོར་གླིང་གི་བོད་རབ་བྱུང་༡༧ ཤིང་འབྲུག་ལོའི་བཤད་གྲྭ་དང་ཀློག་གྲྭ་དབུ་འཛིན་ཕྱོགས་སྐོར་གྱི་གསལ་བརྡ།

དགེ་ལུགས་པའི་གདན་ས་ཆེན་པོ་དྲུག་གི་ཡ་གྱལ་སྐུ་འབུམ་བྱམས་པ་གླིང་ནི་ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ལྷོ་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཙོང་ཁ་རྫོང་ཁོངས་སུ་ཆགས་ཤིང་། དགོན་པ་འདི་ཉིད་ ཐོག་མར་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་དགུང་ལོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ལ་ཕེབས་སྐབས་རབ་བྱུང་དྲུག་པའི་ས་རྟ(སྤྱི་ལོ1378)ལོར་མ་ཡུམ་གྱིས་རང་ཉིད་སྐུ་ན་བགྲེས་པ་དང་བཅས་རང་ཡུལ་དུ་མཇལ་ཕྲད་ལ་ཕེབས་དགོས་པའི་ཞུ་ཡིག་དང་དབུ་སྐྲ་དཀར་པོར་སོང་བའི་ལན་བུ་བཅས་བསྐུར་གནང་མཛད་པ་བཞིན། དེའི་ཕྱི་ལོར་ཡུམ་གྱིས་ཐུགས་ཁུར་བཞེས་ཤིང་དད་ལྡན་མང་པོས་རོགས་རམ་བྱས་ཏེ། རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་སྐུ་འཁྲུངས་ནས་ལྟེ་ཁྲག་བོར་བའི་ས་གནས་དེར་ཤིང་ཙནྡ་གྱི་སྡོང་པོ་ཞིག་སྐྱེས་པ་དེ་ཉིད་སྙིང་པོར་བཞུགས་ཤིང༌། རྒྱལ་བ་སེང་གེ་ང་རོའི་སྐུ་བརྙན་འབུམ་གཅིག་དཔར་དུ་བཏབ་པ་གཟུངས་སུ་ཕུལ་བའི་མཆོད་རྟེན་པདྨ་སྤུངས་པ་ཞིག་བཞེངས་པའི་མཐའ་བསྐོར་དུ་རྡོ་རྩིག་གི་ར་བས་བསྐོར་བ་བཅས་ཡོད་པའི་སྟེང་དུ་ལྷ་ཁང་རྫ་གཡམ་གྱི་ཐོག་བཀབ་པ་གསར་བཞེངས་གནང༌། རབ་བྱུང་བཅུ་པའི་མེ་གླང(སྤྱི་ལོ1577)ལོར་སྒོམ་ཆེན་རིན་ཆེན་བརྩོན་འགྲུས་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་ཐུགས་ཁུར་བཞེས་ཏེ་རྒྱལ་བ་བྱམས་པའི་སྐུ་བརྙན་ཆེན་པོ་ཞིག་བཞུགས་པའི་བྱམས་ཁང་གསར་བཞེངས་གནང་བ་བཅས་ལྷ་ཁང་སྔ་རྗེས་གཉིས་ཀྱི་གནས་གཞི་ལ་བརྟེན་ནས་སྐུ་འབུམ་བྱམས་པ་གླིང་ཞེས་མཚན་དུ་གྲགས། རབ་བྱུང་བཅུ་པའི་ཆུ་ལུག(སྤྱི་ལོ1583)ལོར་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་གསུམ་པ་བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོས་རྒྱས་འདེབས་མཛད།

གཞི་རྩའི་གནས་ཚུལ།
རྒྱ་ཡིག་གི་མིང་།塔尔寺
མཚན་རྒྱས་པ།སྐུ་འབུམ་བྱམས་པ་གླིང་།
ཕྱི་ཡིག་གི་མིང་།Kumbum Monastery
གྲུབ་མཐའ།དགེ་ལུགས་པ།
བཞེངས་མཁན།རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲེང་གསུམ་པ་བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ།
བཞེངས་དུས།1583ལོ།
ཆགས་ཡུལ།མཚོ་སྔོན་ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་ཙོང་ཁ་རྫོང་།
1 ལོ་རྒྱུས་འཕེལ་རིམ།
ཡོངས་གྲགས་སུ་སྐུ་འབུམ་བྱམས་པ་གླིང་ཞེས་འབོད་པ་དེ་ཡིན། དེང་སང་མཚོ་སྔོན་ཞིང་ཆེན་མི་དམངས་སྲིད་གཞུང་གནས་ཡུལ་ཟི་ལིང་གྲོང་ཁྱེར་གྱི་ལྷོ་ནུབ་ཕྱོགས་སྤྱི་ལེ་ཉེར་ལྔའི་སར་ཡོད། དགོན་པ་འདི་ཉིད་ཐོག་མར་རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་དགུང་ལོ་ཉི་ཤུ་རྩ་གཉིས་ལ་ཕེབས་སྐབས་རབ་བྱུང་དྲུག་པའི་ས་རྟ(སྤྱི་ལོ1378)ལོར་མ་ཡུམ་གྱིས་རང་ཉིད་སྐུ་ན་བགྲེས་པ་དང་བཅས་རང་ཡུལ་དུ་མཇལ་ཕྲད་ལ་ཕེབས་དགོས་པའི་ཞུ་ཡིག་དང་དབུ་སྐྲ་དཀར་པོར་སོང་བའི་ལན་བུ་བཅས་བསྐུར་གནང་མཛད་པར། རང་ཡུལ་ཕྱོགས་སུ་ཕེབས་རྒྱུ་དགོས་པ་ཆུང་བར་གཟིགས་ཏེ་ཡུམ་དང་གཅེན་མོ་གཉིས་ལ་འདྲ་ཐང་རེ་དང༌། ཕྱག་བྲིས་རེ། རྒྱལ་བ་སེང་གེ་ང་རོའི་སྐུ་དཔར་གཅིག བདེ་མཆོག་གི་བུམ་སྐུ་བཅས་བསྐུར་གནང་མཛད་པ་བཞིན་དེའི་ཕྱི་ལོ་ཡུམ་གྱིས་ཐུགས་ཁུར་བཞེས་ཤིང་དད་ལྡན་མང་པོས་རོགས་རམ་བྱས་ཏེ། རྗེ་ཙོང་ཁ་པ་ཆེན་པོ་སྐུ་འཁྲུངས་ནས་ལྟེ་ཁྲག་བོར་བའི་ས་གནས་དེར་ཤིང་ཙནྡ་གྱི་སྡོང་པོ་ཞིག་སྐྱེས་པ་དེ་ཉིད་སྙིང་པོར་བཞུགས་ཤིང༌། རྒྱལ་བ་སེང་གེ་ང་རོའི་སྐུ་བརྙན་འབུམ་གཅིག་དཔར་དུ་བཏབ་པ་གཟུངས་སུ་ཕུལ་བའི་མཆོད་རྟེན་པདྨ་སྤུངས་པ་ཞིག་བཞེངས་པའི་མཐའ་བསྐོར་དུ་རྡོ་རྩིག་གི་ར་བས་བསྐོར་བ་བཅས་ཡོད་པའི་སྟེང་དུ་ལྷ་ཁང་རྫ་གཡམ་གྱི་ཐོག་བཀབ་པ་གསར་བཞེངས་གནང༌། རབ་བྱུང་བཅུ་པའི་མེ་གླང(སྤྱི་ལོ1577)ལོར་སྒོམ་ཆེན་རིན་ཆེན་བརྩོན་འགྲུས་རྒྱལ་མཚན་གྱིས་ཐུགས་ཁུར་བཞེས་ཏེ་རྒྱལ་བ་བྱམས་པའི་སྐུ་བརྙན་ཆེན་པོ་ཞིག་བཞུགས་པའི་བྱམས་ཁང་གསར་བཞེངས་གནང་བ་བཅས་ལྷ་ཁང་སྔ་རྗེས་གཉིས་ཀྱི་གནས་གཞི་ལ་བརྟེན་ནས་སྐུ་འབུམ་བྱམས་པ་གླིང་ཞེས་མཚན་དུ་གྲགས།
རབ་བྱུང་བཅུ་པའི་ཆུ་ལུག(སྤྱི་ལོ1583)ལོར་ཏཱ་ལའི་བླ་མ་སྐུ་ཕྲེང་གསུམ་པ་བསོད་ནམས་རྒྱ་མཚོ་སོག་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ཐེངས་རྗེས་མའི་སྐབས་ཞིང་སྐྱོང་ནང་སོས་གནས་འདིར་གདན་དྲངས་པ་བཞིན་ཕེབས་ཏེ་ཉིན་ཤས་རིང་སྐུ་མཚམས་སུ་བཞུགས་པའི་གཟིམས་ཁང་ཞིག་ཀྱང་བཞེངས་ཤིང༌། སྒོམ་ཆེན་རིན་ཆེན་བརྩོན་འགྲུས་རྒྱལ་མཚན་དང༌། ཚོ་པ་ལྔའི་ནང་སོས་གཙོས་པའི་སྦྱིན་བདག་རྣམས་ལ་ཙོང་ཁའི་ཡུལ་གྱི་ལྟེ་གནས་འདིར་དགོན་སྡེ་ཞིག་ཚུགས་ན་འཕྲལ་ཕུགས་ལེགས་ཚུལ་གྱི་བཀའ་སློབ་གནང་བ་ལྟར་དང་ལེན་ཞུས་ཤིང༌། རྒྱལ་བ་རང་ཉིད་ཀྱི་འདྲ་ཐང་དང༌། ལྷ་མོ་དམག་ཟོར་མའི་རྟེན་ཐང་། གནས་ཆུང་ཆོས་སྐྱོང་གི་རྟེན་ཐང་བཅས་གནང་ནས་རབ་གནས་སྩལ། ཟི་ན་ཀླུ་རྒྱའི་སྡེ་པའི་ཁྱིམ་རྒྱུད་ལ་གནས་ཆུང་ཆོས་སྐྱོང་ཁོག་ཕེབས་དགོས་པའི་དམ་བསྒྲགས་མཛད་པ་བཞིན་དེ་ནས་མི་རབས་བཅུ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་ཁོག་ཕེབས་བྱུང་།
2 མིང་ཐོགས་ཚུལ།

དགོན་པའི་མཚན་ནི་རྗེ་སྐུ་འབུམ་བྱམས་པ་གླིང་ཞེས་བྱ་སྟེ།གོ་དོན་ནི་ཙན་དན་སྡོང་བོའི་ལོ་མ་འབུམ་གྱི་སྟེང་དུ་སྐུ་གཟུགས་འབུམ་རང་བྱོན་དུ་བབས་པས་དོན་ཏེ།རྒྱའི་སྐད་དུ་ཐཱ་ཨེར་སི་ཞེས་པ་ནི་ཐོག་མར་མཆོད་རྟེན་ཆགས་པ་དང་རྗེས་སུ་དགོན་པ་ཆགས་པའི་དོན་ཡིན།གོང་མ་ཆིན་རྒྱལ་རབས་ཐུང་ཀྲིའི་ཁྲི་ལོ་གཉིས་པར(སྤྱི་ལོ1863ལོ)གོང་མས་ཀྱང་ཧྥན་ཙུང་དགོན་ཞེས་པའི་མཚན་བཏགས་སོ།། སྐུ་འབུམ་བྱམས་པ་གླིང་ནི་ལོ་གང་མང་རིང་ལ་བསྐྱར་བཟོ་དང་རྒྱ་བསྐྱེད་བྱས་ཐོག་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་བ་རེད།
3 གྲྭ་ཚང་ལྔ།
རབ་བྱུང་བཅུ་པའི་ས་བྱི(སྤྱི་ལོ1588)ལོར་རྒྱལ་དབང་མཆོག་གི་བཀའ་བཞིན་གསེར་སྡོང་བྱང་ཆུབ་མཆོད་རྟེན་གྱི་དབྱིབས་སུ་བསྒྱུར་བ་སོགས་སྐབས་བབས་ཀྱི་དགོས་པ་དམིགས་བསལ་ཅན་ལ་བརྟེན་བཟོ་དབྱིབས་འགྱུར་བ་བཏང་ཞིང་། ཕྱོགས་མཐའི་ཉེར་སྐོར་དང་། ཐག་རིང་སོག་ཡུལ་བཅས་ནས་སློབ་གཉེར་ཕེབས་མི་ཇེ་མང་དུ་སོང་སྟེ་གྲྭ་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཆེན་པོ་བྱུང་བར་བརྟེན་རིམ་བཞིན་མཚན་ཉིད་གྲྭ་ཚང་དཔལ་ལྡན་བཤད་སྒྲུབ་གླིང་དང་། རྒྱུད་པ་གྲྭ་ཚང་གསང་སྔགས་བདེ་ཆེན་གླིང༌། གསོ་རིག་གྲྭ་ཚང་གཞན་ཕན་ནོར་བུའི་གླིང༌། དུས་འཁོར་གྲྭ་ཚང་རིགས་ལྡན་བློ་གསལ་གླིང༌། འཆམས་པ་གྲྭ་ཚང་བཅས་གྲྭ་ཚང་ལྔ་བྱུང༌།

ཐལ་དྲགས་པའི་ངང་གླུ་ལེན་གར་རྩེད་དང་རྟ་རྒྱུག་མདའ་འཕེན་ལ་གཡེང་བ་དེ་དོན་དུ་སྨྱོ་ནད་ཅིག་རེད། སྐྱོབ་ཐབས་མེད་པར་ར་རོ་བར་འགྱུར་སྟངས་ཤིག་རེད། སྟོན་པ་མེད་པར་རང་གིས་རང་འཁྲུལ་བར་བྱེད་པའི་ཆོས་ལུགས་ཤིག་རེད། དེའི་རྗེས་འབྲས་ནི་ཉལ་ཐ་དང་ཆང་རག་ལས་ཀྱང་ཚབས་ཆེ་བ་ཞིག་རེད། —སྐྱབས་ཆེན་བདེ་གྲོལ་ལགས་ནས།