࿐ དེ་རིང་ནི་ཧོར་ཟླ་གསུམ་པའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་པོའི་སངས་རྒྱས་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གསུངས་པའི་དུས་ཆེན་ཁྱད་པར་ཅན་ཞིག་ཡིན། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ལོ་དེའི་ཕྱི་ལོ་ཟླ་བ་གསུམ་པའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ལ་གསུངས་པ་ཡིན་ཟེར་བ་དང༌། ཡང་ཤོད་ཚུལ་གཅིག་ལ་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྔོན་གྱི་ཟླ་བ་གསུམ་པའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ལ་གསུངས་པ་ཡིན་ཟེར་བའི་ཤོད་ཚུལ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས། བོད་ཀྱི་མཁས་པ་མང་ཆེ་བ་ནི་བཤད་སྲོལ་སྔ་མ་ལྟར་ཁས་ལེན། རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཐོག་མར་གསུང་ཡུལ་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་གདུལ་བྱ་ནི། བྱང་ཤམ་བྷ་ལའི་རྒྱལ་པོ་ཉི་མའི་འོད་དང་བཙུན་མོ་ལྷ་མོ་རྣམ་པར་རྒྱལ་མའི་སྲས་ཆོས་རྒྱལ་ཟླ་བ་བཟང་པོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དོན་དུ་དངོས་གྲུབ་འགྲུབ་པའི་དོན་དུ་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་ཅིང་། སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་རྒྱལ་ཟླ་བ་བཟང་པོས་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་ཤམ་བྷ་ལ་བ་རྣམས་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་གཟིགས་ནས་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དུས་འཁོར་རྩ་རྒྱུད་ཐོག་མར་གསུངས་པ་ཞིག་ཡིན། ཆོས་རྒྱལ་ཟླ་བཟང་གིས་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་རྣམས་ཐུགས་ལ་བཟུང་སྟེ་ཤམ་བྷ་ལར་བྱོན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐུ་མྱང་ངན་འདས་པའི་རྗེས་སུ་ཐུགས་ངོར་གསལ་བའི་རིམ་པ་རྣམས་ཤམ་བྷ་ལའི་སྐད་ཀྱིས་རྩ་རྒྱུད་དང་དེའི་འགྲེལ་བ་གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་ཏེ་ལོ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་བ་དང་། དེ་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པའི་སླད་དུ་ཤམ་བྷ་ལར་དུས་འཁོར་བློས་བསླངས་གསར་དུ་བཞེངས་པ་ནས་ཆོས་རྒྱལ་བདུན་དང་། རིགས་ལྡན་ཉེར་ལྔ། འཁོར་ལོ་ཅན་གྱི་རྒྱ་རྒྱུད་བཅུ་གཉིས་ཏེ་དུས་འཁོར་རྩ་རྒྱུད་ནས་ཇི་ལྟར་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལུང་གིས་བསྔགས་པའི་རྒྱལ་པོ་བཞི་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱིས་ཤམ་བྷ་ལའི་ཡུལ་དུ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བསྟན་པ་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་ལོ། །རྒྱུད་རྒྱལ་འདི་ཉིད་བོད་དུ་ཐོག་མར་དར་བའི་དུས་ཚོད་གང་ཡིན་སྐོར་ལ་བཤད་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ཀྱང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་མཁས་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་གསུངས་པ་ལྟར་ན་ཁ་ཆེ་པཎ་ཆེན་ཤཱཀྱ་ཤྲཱིའི་ལུགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་འདས་ལོ་ ༡༡༧༡ བོད་མེ་ཡོས་ཕྱི་ལོ་ ༡༠༢༧ ལོ་ལ་གྱི་ཇོ་ལོ་ཙཱ་བས་བོད་དུ་ཐོག་མར་དར་སྤེལ་བཏང་བ་དང་དུས་མཚུངས། མུ་སྟེགས་པའི་བྱེད་རྩིས་ལུགས་ཀྱི་མེ་མཁའ་རྒྱ་མཚོའི་འདས་ལོ་ ༤༠༣ ལོ་གྲངས་རྫོགས་པ་ཡིན་པས། མེ་ཡོས་ལོ་དེ་ལོ་མགོར་རྩིས་ནས་རབ་བྱུང་སྐོར་གཅིག་མགོ་ཚུགས་པའི་རྩིས་སྲོལ་དར་བ་ཡིན། གྲུབ་མཐའ་ཡང་རྙིང་མ། ས་སྐྱ། བཀའ་བརྒྱུད། ཇོ་ནང་། དགེ་ལུགས་སོགས་ཆོས་བརྒྱུད་རིས་མེད་ཀྱི་མཁས་པ་མང་པོས་དུས་འཁོར་གྱི་སྐོར་ལ་བསྟན་བཅོས་མཛད་པ་དང་མཉམ་སུ་བཞེས་ནས་གདུལ་བྱ་གྲངས་མེད་པ་སྨིན་གྲོལ་གྱི་ལམ་ལ་བཀོད་པ་ནི་མཐའ་ཡས་སོ། །

࿐དབུལ་པོ་ཞིག་གིས་སངས་རྒྱས་ལ་འདི་ལྟར་ཞུས་ཏེ།
穷人问佛：我为什么这么穷？

བཅོམ་ལྡན་འདས། ང་དབུལ་པོ་དེ་ལྟར་ཆགས་དོན་གང་ཡིན་ནམ། སངས་རྒྱས་ཀྱིས། ཁྱེད་རང་གིས་གཞན་ལ་སྦྱིན་པ་མ་བཏང་བའི་རྐྱེན་གྱིས་དབུལ་བོ་ལ་འགྱུར་བ་རེད་ཅེས་ལན་བཏབ།
穷人问佛：我为什么这么穷？佛：因为你没有学会给予别人。

སངས་རྒྱས་ཀྱི་གསུངས་དེ་ཐོས་རྗེས་དབུལ་པོ་དེ་ན་རེ། ང་ལ་སྦྱིན་པ་གཏོང་རྒྱུ་གང་ཡང་མེད་ན་ཅི་བྱ་ཞེས་དྲིས། སངས་རྒྱས་ཀྱིས།

ཁྱེད་རང་ལ་རྒྱུ་ནོར་མེད་ཀྱང་སྦྱིན་པ་གཏོང་རྒྱུ་ཁ་ཤས་ཤིག་ཡོད་དེ།
穷人：我什么都没有如何给？佛：一个人即使没有钱，也可给予别人一些东西！

༡ གདོང་གི་འཛུམ་མདང་གཞན་ལ་བསྟན།
1、颜施，即微笑处事。

༢ མིག་གིས་གཞན་ལ་དགའ་བས་བལྟ།
2、言施，多说鼓励、赞美和安慰别人的话。

༣ ཁ་ནས་གཞན་གྱི་ཡོན་ཏན་བརྗོད།
3、心施，敞开心扉对人诚恳。

༤ སྙིང་ནས་གཞན་ལ་ཕན་སེམ་བསྐྱེད།
4、眼施，用善意的眼光给予别人。

༥

ལུས་ཀྱིས་གཞན་ལ་གུས་ཞབས་ཞུ།

5、身施，以行动帮助别人。

࿐ དེ་རིང་ནི་ཧོར་ཟླ་གསུམ་པའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་སྟེ། བཅོམ་ལྡན་འདས་དང་པོའི་སངས་རྒྱས་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་ཆེན་པོ་གསུངས་པའི་དུས་ཆེན་ཁྱད་པར་ཅན་ཞིག་ཡིན། དེ་ཡང་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་སངས་རྒྱས་པའི་ལོ་དེའི་ཕྱི་ལོ་ཟླ་བ་གསུམ་པའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ལ་གསུངས་པ་ཡིན་ཟེར་བ་དང༌། ཡང་ཤོད་ཚུལ་གཅིག་ལ་སངས་རྒྱས་ཤཱཀྱ་ཐུབ་པ་སྐུ་མྱ་ངན་ལས་འདས་པའི་སྔོན་གྱི་ཟླ་བ་གསུམ་པའི་ཚེས་བཅོ་ལྔ་ལ་གསུངས་པ་ཡིན་ཟེར་བའི་ཤོད་ཚུལ་གཉིས་ཡོད་པ་ལས། བོད་ཀྱི་མཁས་པ་མང་ཆེ་བ་ནི་བཤད་སྲོལ་སྔ་མ་ལྟར་ཁས་ལེན། རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དཔལ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོ་ཐོག་མར་གསུང་ཡུལ་ཆེད་དུ་བྱ་བའི་གདུལ་བྱ་ནི། བྱང་ཤམ་བྷ་ལའི་རྒྱལ་པོ་ཉི་མའི་འོད་དང་བཙུན་མོ་ལྷ་མོ་རྣམ་པར་རྒྱལ་མའི་སྲས་ཆོས་རྒྱལ་ཟླ་བ་བཟང་པོས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་འཇིག་རྟེན་དང་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དོན་དུ་དངོས་གྲུབ་འགྲུབ་པའི་དོན་དུ་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ལ་གསོལ་བ་བཏབ་ཅིང་། སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཀྱང་ཆོས་རྒྱལ་ཟླ་བ་བཟང་པོས་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་ཤམ་བྷ་ལ་བ་རྣམས་སྐལ་བ་དང་ལྡན་པ་གཟིགས་ནས་རྒྱུད་ཀྱི་རྒྱལ་པོ་དུས་འཁོར་རྩ་རྒྱུད་ཐོག་མར་གསུངས་པ་ཞིག་ཡིན། ཆོས་རྒྱལ་ཟླ་བཟང་གིས་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ཇི་ལྟར་གསུངས་པ་རྣམས་ཐུགས་ལ་བཟུང་སྟེ་ཤམ་བྷ་ལར་བྱོན། སངས་རྒྱས་བཅོམ་ལྡན་འདས་སྐུ་མྱང་ངན་འདས་པའི་རྗེས་སུ་ཐུགས་ངོར་གསལ་བའི་རིམ་པ་རྣམས་ཤམ་བྷ་ལའི་སྐད་ཀྱིས་རྩ་རྒྱུད་དང་དེའི་འགྲེལ་བ་གླེགས་བམ་ལ་བྲིས་ཏེ་ལོ་གསུམ་གྱི་བར་དུ་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་བ་དང་། དེ་ནས་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱིས་དངོས་གྲུབ་ཐོབ་པའི་སླད་དུ་ཤམ་བྷ་ལར་དུས་འཁོར་བློས་བསླངས་གསར་དུ་བཞེངས་པ་ནས་ཆོས་རྒྱལ་བདུན་དང་། རིགས་ལྡན་ཉེར་ལྔ། འཁོར་ལོ་ཅན་གྱི་རྒྱ་རྒྱུད་བཅུ་གཉིས་ཏེ་དུས་འཁོར་རྩ་རྒྱུད་ནས་ཇི་ལྟར་སྟོན་པ་བཅོམ་ལྡན་འདས་ཀྱིས་ལུང་གིས་བསྔགས་པའི་རྒྱལ་པོ་བཞི་ཅུ་རྩ་གསུམ་གྱིས་ཤམ་བྷ་ལའི་ཡུལ་དུ་དུས་ཀྱི་འཁོར་ལོའི་བསྟན་པ་རྒྱ་ཆེར་སྤེལ་ལོ། །རྒྱུད་རྒྱལ་འདི་ཉིད་བོད་དུ་ཐོག་མར་དར་བའི་དུས་ཚོད་གང་ཡིན་སྐོར་ལ་བཤད་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ཡོད་ཀྱང་བོད་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་མཁས་པ་མང་པོ་ཞིག་གིས་གསུངས་པ་ལྟར་ན་ཁ་ཆེ་པཎ་ཆེན་ཤཱཀྱ་ཤྲཱིའི་ལུགས་ཀྱི་སངས་རྒྱས་འདས་ལོ་ ༡༡༧༡ བོད་མེ་ཡོས་ཕྱི་ལོ་ ༡༠༢༧ ལོ་ལ་གྱི་ཇོ་ལོ་ཙཱ་བས་བོད་དུ་ཐོག་མར་དར་སྤེལ་བཏང་བ་དང་དུས་མཚུངས། མུ་སྟེགས་པའི་བྱེད་རྩིས་ལུགས་ཀྱི་མེ་མཁའ་རྒྱ་མཚོའི་འདས་ལོ་ ༤༠༣ ལོ་གྲངས་རྫོགས་པ་ཡིན་པས། མེ་ཡོས་ལོ་དེ་ལོ་མགོར་རྩིས་ནས་རབ་བྱུང་སྐོར་གཅིག་མགོ་ཚུགས་པའི་རྩིས་སྲོལ་དར་བ་ཡིན། གྲུབ་མཐའ་ཡང་རྙིང་མ། ས་སྐྱ། བཀའ་བརྒྱུད། ཇོ་ནང་། དགེ་ལུགས་སོགས་ཆོས་བརྒྱུད་རིས་མེད་ཀྱི་མཁས་པ་མང་པོས་དུས་འཁོར་གྱི་སྐོར་ལ་བསྟན་བཅོས་མཛད་པ་དང་མཉམ་སུ་བཞེས་ནས་གདུལ་བྱ་གྲངས་མེད་པ་སྨིན་གྲོལ་གྱི་ལམ་ལ་བཀོད་པ་ནི་མཐའ་ཡས་སོ། །