གཉིས་པ་ཐབས་རྒྱ་ཆེ་བ་གསང་བ་སྔགས་ཀྱི་ཀུན་སློང་། 大圆满前行引导文3.秘密真言之发心
原创 华智仁波切
གཉིས་པ་ཐབས་རྒྱ་ཆེ་བ་གསང་བ་སྔགས་ཀྱི་ཀུན་སློང་ནི།
ཚུལ་གསུམ་སྒྲོན་མེ་ལས།དོན་གཅིག་ན་ཡང་མ་རྨོངས་དང་།།ཐབས་མང་དཀའ་བ་མེད་པ་དང་།།དབང་པོ་རྣོན་པོའི་དབང་བྱས་པས།།སྔགས་ཀྱི་ཐེག་པ་ཁྱད་པར་འཕགས།།ཞེས་པ་ལྟར་གསང་སྔགས་རྡོ་རྗེ་ཐེག་པ་འདིར།འཇུག་སྒོའི་ལམ་མང་པོ།ཚོགས་བསགས་པའི་ཐབས་མང་པོ།དཀའ་བ་ཆེན་པོ་རང་སྤྱད་མི་དགོས་པར་འབྲས་བུ་མངོན་དུ་བྱེད་པའི་ཐབས་ཟབ་མོ་ཡོད་པ་ཡིན་ལ།དེ་དག་གི་རྩ་བ་ཡང་འདུན་པ་བསྒྱུར་བ་ལ་ཐུག་སྟེ།
丙二、广大方便秘密真言之发心：　
如《三相灯论》云：“一义亦不昧，不难方便多，是为利根故，极胜秘密乘。”如此说，此秘密金刚乘有许多入门之道，也有众多积累资粮之方便，不需极大的苦行，而具有证果的甚深方便，其根本主要依赖于转变欲乐。
ཇི་སྐད་དུ།ཆོས་རྣམས་ཐམས་ཅད་རྐྱེན་ཡིན་ཏེ།།འདུན་པའི་རྩེ་ལ་རབ་ཏུ་གནས།།ཞེས་པ་ལྟར་ཆོས་འཆད་པའི་གནས་དང་སྟོན་པ་ལ་སོགས་ཐ་མལ་མ་དག་པའི་སྣང་བ་འདི་ལྟར་མི་བལྟ་བར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྔ་གསལ་བཏབ་ནས་ཉན།
如颂云：“诸法即缘故，住于欲乐上。”这样传法之处和上师等不能观为平庸不净的显现，应明观五种圆满而听闻。
དེ་ཡང་གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་འོག་མིན་ཆོས་ཀྱི་དབྱིངས་ཀྱི་ཕོ་བྲང་།སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཆོས་སྐུ་ཀུན་ཏུ་བཟང་པོ།འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་རྒྱལ་བ་དགོངས་བརྒྱུད།རིག་འཛིན་བརྡའ་བརྒྱུད་སེམས་དཔའ་སེམས་མ།ལྷ་དང་ལྷ་མོའི་རང་བཞིན་དུ་གསལ་གདབ།
即：明观住处圆满为密严法界宫，本师圆满为法身普贤王如来，眷属圆满为如来密意传、持明表示传的勇士勇母及男女本尊之自性；
ཡང་ན་ཆོས་འཆད་པའི་གནས་དེ་ཉིད་ཟངས་མདོག་དཔལ་གྱི་རི་བོ་པདྨ་འོད་ཀྱི་ཕོ་བྲང་།ཆོས་འཆད་པའི་བླ་མ་དེ་ཉིད་ཨོ་རྒྱན་པདྨ་འབྱུང་གནས།རང་རེ་ཆོས་ཉན་པའི་འཁོར་རྣམས་ཀྱང་།རིག་འཛིན་བརྒྱད་རྗེ་འབངས་ཉེར་ལྔ།དཔའ་བོ་མཁའ་འགྲོའི་རང་བཞིན་དུ་གསལ་གདབ།
或者明观说法之处为铜色吉祥山莲花光宫殿，传法上师为邬金莲花生大士，我们闻法的眷属也观为八大持明1及君臣二十五尊2及勇士空行之自性；
ཡང་ན་གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ཤར་ཕྱོགས་མངོན་པར་དགའ་བའི་ཞིང་ཁམས་སུ།སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལོངས་སྤྱོད་རྫོགས་པའི་སྐུ་རྡོ་རྗེ་སེམས་དཔའ།འཁོར་རྡོ་རྗེ་རིགས་ཀྱི་ལྷ་ཚོགས།སེམས་དཔའ་དང་སེམས་མའི་རང་བཞིན་དུ་གསལ་གདབ།
或者明观住处圆满为东方现喜刹土，本师圆满为报身金刚萨埵，眷属圆满为金刚部的尊众——勇士勇母之自性；
ཡང་ན་གནས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ནུབ་ཕྱོགས་བདེ་བ་ཅན་གྱི་ཞིང་ཁམས།སྟོན་པ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་སངས་རྒྱས་སྣང་བ་མཐའ་ཡས།འཁོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་པདྨ་རིགས་ཀྱི་ལྷ་ཚོགས།སེམས་དཔའ་དང་སེམས་མ།ལྷ་དང་ལྷ་མོའི་རང་བཞིན་དུ་གསལ་གདབ།
或者明观住处圆满为西方极乐世界，本师圆满为无量光如来，眷属圆满为莲花部的尊众——勇士勇母、男女本尊之自性。
གང་ལྟར་ཡང་།ཆོས་ཐེག་པ་ཆེན་པོ།དུས་རྟག་པ་རྒྱུན་གྱི་འཁོར་ལོ་ཡེ་ནས་ཡིན་པ་ལ་ཡིན་པར་ཤེས་པའི་བློ་བཞག།དེ་ལྟར་གསལ་བཏབ་པ་དེ་དག་ཀྱང་དེ་ལྟར་ཡིན་པ་ལ་ཡིན་པར་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ལས་མ་ཡིན་པ་ཞིག་གཟོད་གསལ་འདེབས་པ་མིན་ཏེ།
无论如何，法圆满为大乘法，时圆满为本来常有相续轮3。这些法本来即是清净，应当了知这样观想并不是将非清净之法观为清净，而是为了达本来清净之本性如此观想。怎样清净呢？
བླ་མ་ནི་དུས་གསུམ་གྱི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་འདུས་པའི་བདག་ཉིད།སྐུ་དགེ་འདུན།གསུང་དམ་ཆོས།ཐུགས་སངས་རྒྱས་ཀྱི་ངོ་བོ་སྟེ་དཀོན་མཆོག་ཀུན་འདུས།སྐུ་བླ་མ་གསུང་ཡི་དམ་ཐུགས་མཁའ་འགྲོ་སྟེ་རྩ་གསུམ་ཀུན་འདུས།
　上师是三世诸佛之本体，上师的身为僧众、语为妙法、意为佛陀，总集三宝；又身为上师、语为本尊、意为空行，总集三根本；
སྐུ་སྤྲུལ་སྐུ།གསུང་ལོངས་སྐུ།ཐུགས་ཆོས་སྐུ་སྟེ་སྐུ་གསུམ་ཀུན་འདུས།
又身为化身、语为报身、意为法身，总集三身；
འདས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་སྤྲུལ་པ།མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་འབྱུང་ཁུངས།ད་ལྟའི་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ཀྱི་རྒྱལ་ཚབ།
上师是过去诸佛之化身，未来诸佛之源泉，现在诸佛之补处。
བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་སངས་རྒྱས་སྟོང་གིས་ཀྱང་མ་ཐུལ་བའི་རང་རེ་སྙིགས་མའི་སེམས་ཅན་རྣམས་རྗེས་སུ་འཛིན་པའི་ཐུགས་རྗེ་དང་བཀའ་དྲིན་གྱི་ངོས་ནས་སངས་རྒྱས་ཐམས་ཅད་ལས་ཀྱང་ལྷག་པ་ཡིན་ཏེ།
上师摄受了贤劫千佛也未能调伏的我们——浊时众生，从慈悲与恩德方面来讲上师超过了诸佛。
ཇི་སྐད་དུ།བླ་མ་སངས་རྒྱས་བླ་མ་ཆོས།།དེ་བཞིན་བླ་མ་དགེ་འདུན་ཏེ།།ཀུན་གྱི་བྱེད་པོ་བླ་མ་ཡིན།།བླ་མ་དཔལ་ལྡན་རྡོ་རྗེ་འཆང་།།ཞེས་པ་ལྟར་དང་།
如《三相灯论》云：“一义亦不昧，不难方便多，是为利根故，极胜秘密乘。”
རང་རེ་ཆོས་ཉན་པའི་འཁོར་རྣམས་ཀྱང་།གཞི་བདེ་གཤེགས་སྙིང་པོ།རྟེན་མི་ལུས་རིན་ཆེན།རྐྱེན་དགེ་བའི་བཤེས་གཉེན།ཐབས་དེའི་གདམས་ངག་གིས་ཟིན་པས་མ་འོངས་པའི་སངས་རྒྱས་ཡིན་ཏེ།
我们闻法众眷属也同样具有本体如来藏，已获得了珍宝人身并遇到了善知识以方便教言摄受，所以是未来之佛。
རྒྱུད་བརྟགས་གཉིས་ལས།སེམས་ཅན་རྣམས་ནི་སངས་རྒྱས་ཉིད།།འོན་ཀྱང་གློ་བུར་དྲི་མས་བསྒྲིབས།།དྲི་མ་དེ་བསལ་སངས་རྒྱས་དངོས།།ཞེས་པ་ལྟར་རོ།།
如《二观察续》云：“众生本为佛，然为客尘遮，垢净现真佛。” https://t.cn/R2Wx1bc

转：魏晋隋唐时期的“那罗延”信仰（二）
隋释法喜……（隋炀）帝闻恶之，责以狂言，勅锁著一室数日……于是开户见袈裟覆一聚白骨，其锁贯项骨不脱。帝甚惊怪，勅遣长史王恒疾往验之。袈裟覆白骨，骨皆钩锁相连，铁锁縻其项骨。帝闻愕然称叹，尤增信重，勅令勿轻摇荡，曰：“圣者神变无方。”

释安静……至定陶，直问丁居士何在？乡人报之曰：“终已三载，葬在郊外。”且曰：“是人也，乃在家菩萨，专勤梵行，尝礼事嵩山普寂禅师，云已得甚深法，将终，合掌加趺而坐，俨然而绝，曹城诸寺院钟磬不击自鸣也。”静至坟所，躬自发之，时五色云气腾喷而上，遂取其骨，皆金色连环共锁，可五丈许，铿然响亮……今丁居士骨有钩锁形……此乃八臂那罗延身。

有商居士者……有佛书数百编，手卷目阅，未尝废一日，从而师者百辈。往往独游城邑，偕其行者，闻居士每运支体，垅然若戛玉之音，听者奇之。或曰：“居士之骨，真锁骨也，夫锁骨连络如蔓，故动摇之体，则有清越之声，固其然矣。昔闻佛氏书言，佛身有舍利骨，菩萨之身有锁骨，今商居士者，岂非菩萨乎！然荤俗之人，固不可辨也。”居士后年九十余……是夕坐而卒。后三日，门弟子焚居士于野，及视其骨，果锁骨也，支体连贯，若纫缀之状，风一拂则纤韵徐引。

相似的传说还有不少，就不逐一列举了。金刚钩锁或骨锁之身即是那罗延身，亦即佛、菩萨之身。在这些传说故事中，那罗延身的出现，都是现世的佛教徒修行达到高境界的象征，即所谓成“圣者”、“已得甚深法”。修行达到高境界当然是佛教信众穷其一生所追求的，因此这些传说故事持续出现与流行，正反应了魏晋隋唐时期佛教信众对那罗延身的向往，这也成为当时那罗延信仰的形式之一。

四、修持那罗延秘法
胎藏界曼荼罗（Garbha-dhātu-maṇḍala）是根据密教根本经典之一的《大日经》图绘而成的。那罗延天位于胎藏界曼荼罗外金刚部院的西方，为西门左方第五位。形象为：“身呈青黑色，驾迦楼罗鸟，垂右足。左掌置于腰上；右手上屈，食指支撑一轮。有三面，正面为菩萨面，具有三目，右面为白象，左面为黑猪，头戴宝冠璎。”其左边为那罗延天之妃，梵名Nārāyaṇi，“身呈肉色，左手捧荷叶盛花，右手扶荷叶边缘”。（图1、图2）

金刚界曼荼罗（Vajra-dhātu-maṇḍala）是金刚界中九会曼荼罗的合称，依据密教的另一部根本经典《金刚顶经》所造。“金刚界曼荼罗主要以成身会为中心，成身会是开示修行者五相成身及三密的观行而成就佛果的行相。因为是第二会以下的总体及根本，又名为根本会，也即是大曼荼罗。”在成身会中就有那罗延天。“密号：护法金刚、幻化金刚。尊形：现罗刹形，身呈青色，左手握拳腰际，右手当胸持八辐轮。”另外在三昧耶会、微细会、供养会、降三世会及降三世三昧耶会中，也都能见到那罗延天。

可见在金刚、胎藏两部曼荼罗中都能找到那罗延天，因而其还是密教中重要的神祇之一。在密教的修持方法中就有不少直接以那罗延命名的，如“那罗延天真言”，“那罗延天（手）印”等。

又唐时来华的宝思惟译的《那罗延天共阿修罗王斗战法》：
阿修罗作病者，取白芥子、安悉香、胡麻、苏蜜相和，取佉陀罗木长□指，一百八段，一咒一烧，称彼□人名字，即得除愈。

次说印法：
护身印：二小指相叉，于掌中二无名指押小指上，又二中指直竖，二头指捻二中指上，二大指捻中指中节，右转三匝即名护身。然后作一切法事，无有障碍。

刀印：左手小指名指□上节，大拇指押小指无名指节上，中指头指直竖向上。
轮印：定手风空相捻圆如轮状，上掷三度向所障处打，□□一切阿修罗皆悉断。
次火印：定手作金刚拳，右手直舒五指微动，以左头指柱右手心，能烧一切设覩噜心烂，以印大焰向彼指之，想火烧彼如是，并护摩，必使母陀也。

此法按宝思惟自述即为那罗延法。

另唐时来华的菩提流志译的《不空羂索神变真言经》中记载了更多的那罗延天修持法：
若加持安悉香，称那罗延天名，烧焯供养菩萨一千八遍，并加持白芥子水，散那罗延天像头上，则得现身。若见之时，当乞一切幻化法门，时那罗延天则与授诸幻化法门，即得变身如那罗延身。

若加持安悉香、白栴檀香……若那罗延天前，如是一真言，一呼那罗延天烧者，那罗延天当作拥护为满诸愿。
若加持香王，烧熏那罗延天像十千遍，那罗延天现身而来与愿拥护。
若诵念作法，加持此香，称那罗延天名，烧熏那罗延天像一千八遍，那罗延天像身出香水，持真言者见时便取涂身，则得身如那罗延天，手执大轮腾空自在。

相关的记载还有不少。同时在修持过程中图画那罗延天，安放那罗延天像，礼赞那罗延佛或那罗延天的名号的情况则更多，就不再重复举例了。可见，唐代密教中有不少与那罗延天直接相关的修持法，这也是当时那罗延信仰的重要形式。

五、以那罗延为名，朝觐那罗延窟圣迹
隋文帝杨坚的小名就是那罗延，《续高僧传》对这个小名的来源有详细的记载：

有神尼者名曰智仙……及（隋文）帝诞日，无因而至，语太祖曰：‘儿天佛所佑，勿忧也。’尼遂名帝为那罗延，言如金刚不可坏也。

从记载看，智仙尼为杨坚取那罗延的小名，是希望他能具那罗延金刚不坏之身，能够平安茁壮的成长起来。而长大成人，特别是登基称帝后的杨坚，其所作所为也无愧于他的小名那罗延，成为了佛法在当时最重要的“护法神”。

《文殊师利所说摩诃般若波罗蜜经》

（抄经前，端身正做，收摄身、口、意）

净身业真言

唵 修多利 修多利 修摩利 修摩利 娑婆诃

净口业真言

唵 修利修利 摩诃修利 修修利 娑婆诃

净意业真言

唵 嚩(po)日囉（luo）怛诃贺斛（hu）

加持咒

嗡 桑巴 桑巴 波玛纳萨 嘛哈藏巴巴 吽(hou) 帕得娑哈

南无香云盖菩萨摩诃萨（合掌三称）

南无本师释迦牟尼佛 （合掌三称）

香

赞
炉香乍爇（ruo）法界蒙熏 诸佛海会悉遥闻 随处结祥云 诚意方殷 诸佛现全身

开 经 偈
无上甚深微妙法 百千万劫难遭遇 我今见闻得受持 愿解如来真实义

《文殊师利所说摩诃般若波罗蜜经》

如是我闻：一时，佛在舍卫国祗树给孤独园，与大比丘僧满足千人，菩萨摩诃萨十千人俱，以大庄严而自庄严，皆悉已住不退转地，其名曰：弥勒菩萨、文殊师利菩萨、无碍辩菩萨、不舍担菩萨、与如是等大菩萨俱。

文殊师利童真菩萨摩诃萨，明相现时，从其住处来诣佛所，在外而立。尔时，尊者舍利弗、富楼那弥多罗尼子、大目犍连、摩诃迦葉摩诃迦旃延、摩诃拘絺罗，如是等诸大声闻，各从住处俱诣佛所，在外而立，佛知众会皆悉集已。

尔时，如来从住处出，敷座而坐，告舍利弗：汝今何故于晨朝时在门外立。

舍利弗白佛言：世尊，文殊师利童真菩萨先已至此，住门外立，我实于后晚来到耳。

尔时，世尊问文殊师利：汝实先来到此住处，欲见如来耶。

文殊师利即白佛言：如是，世尊，我实来此欲见如来。何以故？我乐正观利益众生，我观如来如如相，不异相，不动相，不作相，无生相无灭相，不有相不无相，不在方不离方，非三世非不三世，非二想非不二相，非垢相非净相，以如是等正观如来利益众生。

佛告文殊师利：若能如是见于如来，心无所取亦无不取，非积聚非不积聚。

尔时，舍利弗语文殊师利言若能如是如汝所说见如来者，甚为稀有，为一切众生故见于如来而心不取众生之相；化一切众生向于涅槃，而亦不取向涅槃相；为一切众生发大庄严，而心不见庄严之相。

尔时，文殊师利童真菩萨摩诃萨语舍利弗言：如是，如是，如汝所说，虽为一切众生发大庄严心，恒不见有众生相；为一切众生发大庄严，而众生趣亦不增不减，假使一佛住世，若一劫若过一劫，如此一佛世界，复有无量无边恒河沙诸佛，如是一一佛，若一劫若过一劫，昼夜说法心无暂息，各各度于无量恒河沙众生皆如涅槃，而众生界亦不增不减，乃至十方诸佛世界亦复如是，一一诸佛说法教化，各度无量恒河沙众生皆入涅槃，于众生界亦不增不减，何以故？众生定相不可得故，是故众生界不增不减。

舍利弗复语文殊师利言：若众生界不增不减，何故菩萨为诸众生求阿耨多罗三藐三菩提常行说法。

文殊师利言：若诸众生悉空相者，亦无菩萨求阿耨多罗三藐三菩提，亦无众生而为说法。何以故？我说法中，无有一法当可得故。

尔时，佛告文殊师利：若无众生，云何说有众生及众生界。

文殊师利言：众生界相如诸佛界。又问：众生界者是有量耶？

答曰：众生界量如佛界量

佛又问：众生界量有处所否？

答曰：众生界量不可思议。

又问：众生界相为有住否？

答曰：众生无住，犹如空住。

佛告文殊师利：如是修般若波罗蜜时，当云何住般若波罗蜜？

文殊师利言：以不住法，为住般若波罗蜜。

佛复问文殊师利：云何不住法名住般若波罗蜜？

文殊师利言：“以无住相，即住般若波罗蜜。”

佛复告文殊师利：“如是住般若波罗蜜时，是诸善根云何增长？云何损减？”

文殊师利言：“若能如是住般若波罗蜜，于诸善根无增无减，于一切法亦无增无减，是般若波罗蜜性相亦无增无减。

“世尊，如是修般若波罗蜜，则不舍凡夫法，亦不取贤圣法。何以故？般若波罗蜜不见有法可取可舍。如是修般若波罗蜜，亦不见涅槃可乐、生死可厌。何以故？不见生死，况复厌离？不见涅槃，何况乐著？如是修般若波罗蜜，不见垢恼可舍，亦不见功德可取，于一切法心无增减。何以故？不见法界有增减故。世尊，若能如是，是名修般若波罗蜜。

“世尊，不见诸法有生有灭，是修般若波罗蜜。

“世尊，不见诸法有增有减，是修般若波罗蜜。

“世尊，心无希取，不见法相有可求者，是修般若波罗蜜。

“世尊，不见好丑，不生高下，不作取舍。何以故？法无好丑离诸相故，法无高下等法性故，法无取舍住实际故，是修般若波罗蜜。”

佛告文殊师利：“是诸佛法得不胜乎？”

文殊师利言：“我不见诸法有胜如相，如来自觉一切法空，是可证知。”

佛告文殊师利：“如是，如是，如来正觉自证空法。”

文殊师利白佛言：“世尊，是空法中，当有胜如而可得耶？”

佛言：“善哉！善哉！文殊师利，如汝所说，是真法乎！”

佛复谓文殊师利言：“阿耨多罗是佛法不？”

文殊师利言：“如佛所说，阿耨多罗是名佛法。何以故？无法可得名阿耨多罗。”

文殊师利言：“如是修般若波罗蜜，不名法器，非化凡夫法，亦非佛法，非增长法，是修般若波罗蜜。

“复次，世尊，修般若波罗蜜时，不见有法可分别思惟。”

佛告文殊师利：“汝于佛法不思惟耶？”

文殊师利言：“不也，世尊。如我思惟，不见佛法，亦不可分别是凡夫法、是声闻法、是辟支佛法，如是名为无上佛法。

“复次，修般若波罗蜜时，不见凡夫相，不见佛法相，不见诸法有决定相，是为修般若波罗蜜。

“复次，修般若波罗蜜时，不见欲界，不见色界，不见无色界，不见寂灭界。何以故？不见有法是尽灭相，是修般若波罗蜜。

“复次，修般若波罗蜜时，不见作恩者，不见报恩者，思惟二相心无分别，是修般若波罗蜜。

“复次，修般若波罗蜜时，不见是佛法可取，不见是凡夫法可舍，是修般若波罗蜜。

“复次，修般若波罗蜜时，不见凡夫法可灭，亦不见佛法而心证知，是修般若波罗蜜。”

佛告文殊师利：“善哉！善哉！汝能如是善说甚深般若波罗蜜相，是诸菩萨摩诃萨所学法印，乃至声闻、缘觉、学、无学人亦当不离是印而修道果。”

佛告文殊师利：“若人得闻是法不惊不畏者，不从千佛所种诸善根，乃至百千万亿佛所久植德本，乃能于是甚深般若波罗蜜不惊不怖。”

文殊师利白佛言：“世尊，我今更说般若波罗蜜义。”

佛言：“便说。”

“世尊，修般若波罗蜜时，不见法是应住、是不应住，亦不见境界可取舍相。何以故？如诸如来不见一切法境界相故。乃至不见诸佛境界，况取声闻、缘觉、凡夫境界？不取思议相，亦不取不思议相，不见诸法有若干相，自证空法不可思议。如是菩萨摩诃萨皆已供养无量百千万亿诸佛种诸善根，乃能于是甚深般若波罗蜜不惊不怖。复次，修般若波罗蜜时，不见缚，不见解，而于凡夫乃至三乘不见差别相，是修般若波罗蜜。”

佛告文殊师利：“汝已供养几所诸佛？”

文殊师利言：“我及诸佛如幻化相，不见供养及与受者。”

佛告文殊师利：“汝今可不住佛乘耶？”

文殊师利言：“如我思惟不见一法，云何当得住于佛乘？”

佛言：“文殊师利，汝不得佛乘乎？”

文殊师利言：“如佛乘者，但有名字，非可得亦不可见，我云何得？”

佛言：“文殊师利，汝得无碍智乎？”

文殊师利言：“我即无碍，云何以无碍而得无碍？”

佛言：“汝坐道场乎？”

文殊师利言：“一切如来不坐道场，我今云何独坐道场？何以故？现见诸法住实际故。”

佛言：“云何名实际？”

文殊师利言：“身见等是实际。”

佛言：“云何身见是实际？”

文殊师利言：“身见如相，非实非不实，不来不去，亦身非身，是名实际。”

舍利弗白佛言：“世尊，若于斯义谛了决定，是名菩萨摩诃萨。何以故？得闻如是甚深般若波罗蜜相，心不惊不怖、不没不悔。”

弥勒菩萨白佛言：“世尊，得闻如是般若波罗蜜，具足法相，是即近于佛坐。何以故？如来现觉此法相故。”

文殊师利白佛言：“世尊，得闻甚深般若波罗蜜，能不惊不怖、不没不悔，当知此人即是见佛。”

尔时，复有无相优婆夷白佛言：“世尊，凡夫法、声闻法、辟支佛法、菩萨法、佛法，是诸法皆无相，是故于所从闻般若波罗蜜，皆不惊不怖、不没不悔。何以故？一切诸法本无相故。”

佛告舍利弗：“善男子、善女人，若闻如是甚深般若波罗蜜，心得决定不惊不怖、不没不悔，当知是人即住不退转地。若人闻是甚深般若波罗蜜，不惊不怖，不没不悔，信乐听受，欢喜不厌，是即具足檀波罗蜜、尸罗波罗蜜、羼提波罗蜜、毗梨耶波罗蜜、禅波罗蜜、般若波罗蜜，亦能为他显示分别，如说修行。”

佛告文殊师利：“汝观何义，为得阿耨多罗三藐三菩提，住阿耨多罗三藐三菩提？”

文殊师利言：“我无得阿耨多罗三藐三菩提，我不住佛乘，云何当得阿耨多罗三藐三菩提？如我所说即菩提相。”

佛赞文殊师利言：“善哉！善哉！汝能于是甚深法中巧说斯义，汝于先佛久种善根，以无相法净修梵行。”

文殊师利言：“若见有相，则言无相。我今不见有相，亦不见无相，云何而言以无相法净修梵行？”

佛告文殊师利：“汝见声闻戒耶？”

答曰：“见。”

佛言：“汝云何见？”

文殊师利言：“我不作凡夫见，不作圣人见，不作学见，不作无学见，不作大见，不作小见，不作调伏见，不作不调伏见，非见非不见。”

舍利弗语文殊师利言：“汝今如是观声闻乘，若观佛乘当复云何？”

文殊师利言：“不见菩提法，不见修行菩提及证菩提者。”

舍利弗语文殊师利言：“云何名佛？云何观佛？”