【 于教界近况有感，分享此旧文 】遍空自解 第04函 ༄༅།།གྲུབ་ཆེན་ཉི་ཟླ་ཀུན་མཛེས་ཀྱི་གསུང་འབུམ་ལས། ཉམས་མགུར་སྐོར་སྐལ་བཟང་ཐར་ལམ་འགོད་པའི་ཕྲིན་ལས་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ།། 大成就者尼达衮泽文集 · 证道歌 · 善缘安置解脱道之事业

( 阅前导读：佛行事业广大也未必定是善知识，唯求内证功夫是否到位，并有否具备察觉《了不了义法》之正法眼。否则纵然高谈阔论皆与正法不相应，趁势上位，其追随者也容易成为 “非理作意” 之盲目崇拜。)

二十六、断除空谈歌（译注：此标题为后加，据内容而立，方便查询阅览。）

༈ དོན་དམ་རང་སེམས་གཏན་ལ་མ་ཕེབས་པའི། །ཚིག་བཤད་ཁ་འབྱམས་ཅན་ལ་གདམས་པ་ནི། །

自心未曾抉择于胜义，空谈文句之者教诫此：

ན་མོ། གུ་རུ་བུདྡྷ་ཀིརྟི་ཡེ།

南无咕如布达格帝耶（顶礼上师佛名称）！

གྲུབ་པའི་རིག་འཛིན་རྗེ་ལ་ཕྱག་འཚལ་ལོ། ། བདེན་པའི་ཚིག་གིས་བསྐུལ་བའི་སློབ་མའི་ཚོགས། །དྲང་དོན་དུས་གསུམ་ཐོས་པ་རྒྱ་ཆེ་ཡང་། །ངེས་དོན་ཡེ་ཤེས་མ་རྟོགས་ལོང་བ་ཡིན། ། སངས་རྒྱས་ཀུན་གྱི་མཚན་དཔེ་བགྲངས་ཤེས་ཀྱང་། །རང་སེམས་སངས་རྒྱས་མ་ཤེས་བླུན་རྨོངས་ཡིན། །ཆོས་སྒོ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བགྲངས་ཤེས་ཀྱང་། །རྩ་བ་རང་སེམས་མ་དུལ་གྱོང་པོ་ཡིན། །

成就持明尊主敬顶礼！谛实之语劝请弟子众，
虽然广闻三时不了义，不悟了义智慧乃盲人。
虽知细说诸佛相随好，不知自心即佛乃愚笨。
虽知八万四千妙法门，不调根本自心乃粗人。

རྒྱུད་ལུང་ཐ་སྙད་ཀུན་ལ་མཁས་གྱུར་ཀྱང་། །རང་སེམས་གཞི་རྩ་མ་ཆོད་སྟོང་འབྱམས་ཡིན། །འཇིག་རྟེན་སྲིད་པ་རྩིས་ཀྱིས་བགྲངས་ཤེས་ཀྱང་། །སྡུག་བསྔལ་བདེ་བསྒྱུར་མ་ཤེས་སྡུག་རྒན་ཡིན། །ལས་འབྲས་དཀར་པོ་དགེ་བཅུ་སྨྲ་ཤེས་ཀྱང་། །མི་དགེ་ལས་ཚོགས་མ་སྤངས་ནག་པོ་ཡིན། །བསོད་ནམས་ཚོགས་བསགས་ལོ་རྒྱུས་མང་ཤེས་ཀྱང་། །ལོངས་སྤྱོད་མཆོད་སྦྱིན་མ་ཤེས་ཡི་དྭགས་ཡིན། །

虽然善巧密续诸名言，不决自心根本乃顽空。
虽知计量世间三有法，不知苦转安乐乃苦人。
虽能讲说十善白业果，不断十不善业乃恶人。
虽知积聚福德众事迹，不知供施受用乃饿鬼。

འདུལ་ཁྲིམས་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུ་བགྲངས་ཤེས་ཀྱང་། །རྩ་བ་བསྲུང་དུ་མ་ཤེས་སྡོམ་ཉམས་ཡིན། །ཕར་ཕྱིན་དྲུག་གི་ཆོས་དེ་སྨྲ་ཤེས་ཀྱང་། །དྲི་མ་རྣམ་དྲུག་མ་དག་དུག་སྡོང་ཡིན། །ཟ་ཐབས་སྨན་པས་སྨན་རྒྱུད་མང་འབོགས་ཀྱང་། །གཞན་ཕན་དགེ་སྨན་མ་ཤེས་ཚོང་པ་ཡིན། །བསླབ་གསུམ་ཆོས་སྐད་མཐོ་འདོན་མང་ཤེས་ཀྱང་། །སྨོན་འཇུག་སེམས་བསྐྱེད་མ་འབྱོངས་ཐེག་དམན་ཡིན། །

虽可数说二百五十戒，不知守护根本即毁戒。
虽能讲说六波罗蜜法，六种垢染未净乃毒树。
医生虽传众多医药诀，不知利他善药乃商人。
虽能高谈三学众法语，愿心发心未熟乃小乘。

མཚན་ཉིད་ཡོན་ཏན་རྒྱ་མཚོ་རྩོད་ཤེས་ཀྱང་། །རྩ་བ་མཐའ་གཉིས་མ་དག་མུ་སྟེགས་ཡིན། །བདག་མེད་སངས་རྒྱས་རྣམས་ཀྱི་ལུང་བགྲངས་ཀྱང་། །བདག་འཛིན་རྩ་བ་མ་ཆོད་འགོང་པོ་ཡིན། །མ་རྟོགས་སེམས་ཅན་འཁྲུལ་གཞི་བགྲངས་ཤེས་ཀྱང་། །འཁྲུལ་པ་དབྱིངས་སུ་མ་ཞིག་གསོན་འདྲེ་ཡིན། །ཀུན་རྫོབ་ལྷ་ཡི་མཚན་དཔེ་བགྲངས་ཤེས་ཀྱང་། །ལྷ་ཡང་རང་སྣང་མ་ཤེས་ལེ་ལོ་ཡིན། །

虽善辩论法相功德海，根本二边未断乃外道。
虽能数说无我佛教言，我执根本未断乃妖魔。
虽知未悟众生错乱事，未于法界灭乱乃活鬼。
虽知世俗本尊诸相好，不知尊即自现乃懒惰。

སྣང་སྲིད་འཁོར་འདས་ཆོས་ལ་མཁས་གྱུར་ཀྱང་། །བྱང་ཆུབ་སྙིང་པོ་མ་ཐོབ་ལག་སྟོང་ཡིན། །ཚིག་གི་ལམ་ལ་མཁའ་ལྟར་རྒྱ་ཆེ་ཡང་། །གཡོ་མེད་དོན་ལ་འགགས་ན་བློ་སྡུག་ཡིན། །ཉོན་མོངས་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་བགྲངས་ཤེས་ཀྱང་། །རྩ་བ་དུག་ལྔ་མ་ཐུལ་བདུད་སེམས་ཡིན། ཆོས་དབྱིངས་ཡེ་ཤེས་ལྟ་བ་ཤེས་ཟེར་ཡང་། །འོད་གསལ་མ་བུ་མ་འདྲེས་དུད་འགྲོ་ཡིན། །

虽然善巧万有轮涅法，不证菩提宝藏乃赤贫。
虽于文句广博似善巧，不动妙义若障乃苦慧。
虽知八万四千烦恼名，根本五毒未伏即魔心。
虽谓了知法界体智见，光明母子未会即傍生。

མེ་ལོང་ཡེ་ཤེས་ལྟ་བ་ཤེས་ཟེར་ཡང་། །གདུག་རྩུབ་ཞེ་སྡང་མ་གྲོལ་དུག་སྦྲུལ་ཡིན། །མཉམ་ཉིད་ཡེ་ཤེས་ལྟ་བ་ཤེས་ཟེར་ཡང་། །རང་མཐོ་ང་རྒྱལ་མ་ཞིག་རྒྱལ་འགོང་ཡིན། །སོར་རྟོག་ཡེ་ཤེས་ལྟ་བ་ཤེས་ཟེར་ཡང་། །ཞེན་འཛིན་ཆགས་པ་མ་གྲོལ་བྱ་གསེབ་ཡིན། །བྱ་གྲུབ་ཡེ་ཤེས་ལྟ་བ་ཤེས་ཟེར་ཡང་། །མི་བཟོད་ཕྲག་དོག་མ་གྲོལ་ཁྱི་མོ་ཡིན། །

虽谓了知大圆镜智见，凶狠嗔恚未解乃毒蛇。
虽谓了知平等性智见，我慢高山未毁乃魔王。
虽谓了知妙观察智见，贪执欲爱未解乃种鸟。
虽谓了知成所作智见，难忍嫉妒未解乃母狗。

དེ་བཞིན་གདམས་པ་རྣམ་གྲངས་མང་ཡོད་ཀྱང་། །ཕན་པའི་སེམས་ཀྱིས་ཉུང་ངུ་ཙམ་ཞིག་གདམས། །དད་ལྡན་སློབ་མའི་ཚོགས་ཀྱི་ཤེས་པར་མཛོད། །ཚིག་གི་ཁ་འབྱམས་སྤང་བའི་གདམས་པ་འདི། །སློབ་བུ་ཀརྨ་དོན་ལྡན་གཙོར་མཛད་པའི། །སྐྱེས་བུ་མང་པོས་ཡང་ཡང་བསྐུལ་པའི་ངོར། །སྤྲང་རྒན་པདྨའི་མིང་གིས་བརྗོད་པ་ཡི། །དགེ་བས་མཁའ་མཉམ་སེམས་ཅན་ཐམས་ཅད་ཀྱི། །སྐྱོན་བྲལ་ཡོན་ཏན་ཐམས་ཅད་རྒྱས་པར་ཤོག།

如此教授虽仍有多门，以饶益心暂说此少许，
具信弟子诸众请善知！断除文句空话此教诫，
弟子噶玛顿珠等为首，众多士夫数数劝请故，
老丐名为“邓登”所撰著，此善愿诸量等虚空众，
远离过失一切功德增！

#行到水穷处，坐看云起时#

《行到水穷处 坐看云起时》

行到水穷处，就是在讲「毕竟空」。
坐看云起时，就是在讲「缘起有」。
这意思在说：行到水穷处，是空除一切差别妄相所显现的般若大用；坐看云起时，是说你在毕竟空的空性当中来观宇宙万有如何的生起？即知它是随染净之缘而变现出宇宙万法的缘起有，这样整个现象界就出来了。

什么是现象界？现象界，就是指六道十法界的差别妄相。
所有的相，都是生灭变异的，故《金刚经》云：「凡所有相，皆是虚妄，若见诸相非相，则见如来。」这意思是说，本体界的自性是无相的，你若能觉悟到六道十法界的现象都是虚妄不实的，都是生灭的，而不去执着一切相，你就能够见到真实之相 (平等一相)。
真实之相是什么呢？就是「本体」，就是「如来」。

【自性清净心与本觉7：中国佛学的“性觉”义2】

5、理论难题

真常心、本觉说，自不无其理论难题和可能发生的弊端。

（1）常心论三大难题
真我与无我、客尘后起抑本有、为生死涅槃依持与轮回主体，被认为真常心论的三大难题，古人对此进行过认真讨论。
　　
（2）被斥为“外道见”
真心如虚空遍一切处、不变不易的说法，与婆罗门教数论派等精神本质或灵魂“神我”(purusa)遍一切处、常存独在的说法表面相似，难免使一些人认为真常心论是数论派影响下的产物，与佛法的核心诸法无我相悖，有堕入“外道见”之嫌，甚而被斥为“中土伪说”。

○对这一问题，《楞伽经》卷二早就作过辨析：
佛说如来藏，“不同外道所说之我”，是对畏惧无我的愚夫说诸法无我的一种善巧方便，“为离外道见故，当依无我如来之藏”，如来藏仍以无我为本性。

《楞严经》卷二阿难请问：
佛说：
“觉缘遍十方界，湛然常住，性非生灭”。
与投灰外道等说遍满十方的真我有何差别？
佛解答说：
外道认真我自然本有，若自然本有者，必应有其自然的实体，然 “精觉妙明，非因非缘，亦非自然，非不自然，无是非是，离一切相，即一切法”，是超越因缘与自然的唯一绝对者，并非在万有之外有一个真心的实体。

○《大乘止观》卷二云：
外道所计，心外有法，大小远近，三世六道，历然是实。
但以神我微妙广大，故遍一切处，犹如虚空。此即见有实事之相异神我，神我之相异实事也。设使即事计我，我与事一，但彼执事为实，彼此不融。
佛法之内即不如是。知一切法悉是心作，但以心性缘起，不无相别。虽复相别，其唯一心为体，以体为用，故言实际无所不至，非谓心外有其实事，心遍在中，名为至也。
　　
外道所说的神我，终不离二元论的立场：
一方面承认万物有离心识而本然的自性，
一方面说有无所不遍的神我，此神我与万物为二。
即便说神我不离万物，而执万物为实体，其神我与万物，终非是一。

佛法所立真心，独一绝对，不在万物之外，即是万物的体性，纷纭万象，全体为真心的相用，万有与真心一体不二、非一非异，与数论派等二元论的神我颇为不同。
而且，佛法所说真心，以及真心所现万有，皆本来空寂，无实自性，不可言说，与执万物与神我皆实有的外道见地有关键性的区别。
　　
（3）本明与无明关系
真常心论的又一最容易令人迷惑的理论难题，是真心本明与无明妄心的关系问题：
若真心本净本觉，众生本来是佛，那么无明妄念又从何而起？
如果说无明妄念从真心生，那么它又怎能止息？
说无明无始有终，岂非违背了无始则无终的缘起法则？

○唐复礼法师曾就这一问题请问天下学者：
真法性本净，妄念何由起？
许妄从真生，此妄安可止？
无初则无终，有终应有始。无始而有终，常怀懵斯理。（见义天《圆宗文类》卷二二）
　　
○对此问题，澄观的回答是：
“从来未曾悟，故说妄无始”
——就事实来说，因为众生从来未曾悟，无始以来迷昧不觉，故言无明妄心无始。

○知礼《四明教行录》回答：
真性超越真与妄，经论说从真起妄，是就修证而言，“不如是，则无以显进修之人复本还源之道矣”。

若就现实而言，应说一切众生自无始来唯在迷不觉，只是潜在有能觉的可能性。
　　
（4）佛再堕？
由从真起妄还容易引起另一个问题：
既然说从真可以起妄，那么十方诸佛又何时起妄再堕为众生？

○《圆觉经》对这一问题的回答是：
譬如金矿已冶炼成纯金，不会再回复为金矿；已成佛者，不会再堕为众生。
　　
总之，中国佛学所谓本觉乃至本来是佛，也是就真如理及证得佛果的可能性而言，只是说矿中有金而非谓矿即是金。
（待续）