Ủ mẻ để ăn tươi.
Probiotics – “Glutinous rice- white apples fruit” fermented by me [for salad, drinks, cooking].
Khi nói về vấn đề dinh dưỡng, tôi ưu tiên nhiều thời gian phổ biến về thức ăn lợi khuẩn như trà kombucha, kim chi, miso đậu gà, kefir sữa dừa… mẻ cũng là loại thực phẩm lợi khuẩn. Từ cổ xưa loài người đã kinh nghiệm vô vàn lợi ích của thức ăn lên men chứa lợi khuẩn, dân tộc nào cũng có đồ lên men đặc trưng, người Việt có mẻ. Để bảo đảm sức khỏe toàn diện thì nhất thiết phải có hệ tiêu hóa khỏe mạnh mà điều này được quyết định bởi hệ thống lợi khuẩn ruột, 90% chất dẫn truyền thần kinh serotonin được sản sinh ở ruột có vai trò quan trọng với trạng thái tinh thần vui vẻ hay trầm cảm. Lợi khuẩn chống lại việc mất xương, chống sự độc hại bức xạ và kim loại nặng, giảm tác dụng xấu của kháng sinh, cải thiện sức khỏe gan, chống dị ứng...
Ở đây, tôi áp dụng kết hợp việc nuôi mẻ từ lúa gạo và táo để cho ra sản phẩm mẻ có mùi thơm tuyệt hảo để ăn sống. Thức ăn lợi khuẩn từ gạo và táo lành hơn sữa chua nhiều, dùng được cho trẻ em, thai phụ và đặc biệt cần thiết cho những ai phải điều trị kháng sinh hay hóa chất. Ở mẫu này tôi dùng gạo Séng Cù pha với gạo Japonica hạt tròn [loại để cuốn sushi] và táo trắng. Có thể dùng loại gạo trắng khác hoặc nếp cái hoa vàng miễn là dẻo và có nhiều nhựa.
NGUYÊN LIỆU cho 4 lọ nhỏ như hình:
- Gạo vo sạch, ngâm 30’ rồi nấu thành cơm, để nguội cho bay bớt hơi nước, cân lên = 150g
- Táo trắng, đã bỏ vỏ, bỏ lõi cân lên = 150g. Vì sao dùng táo trắng lại còn bỏ vỏ? Vì nó ngọt mượt, hoàn toàn không có vị chát, bảo đảm thành phẩm rất tinh tế. Có thể dùng táo khác và để nguyên vỏ nhưng táo trắng cho hương vị thơm ngon nhất mà tôi kinh nghiệm qua nhiều lần.
- Mẻ mồi hoặc dấm táo hữu cơ 1-3 thìa cà phê. Có nước mồi tốt là dễ làm nhất nhưng không thật cần thiết, bởi không mồi nó vẫn tự lên men được có điều chậm hơn và dễ nhiễm khuẩn nhiễm nấm.
- Đường mía hữu cơ 15-30g tùy thời tiết lạnh hoặc nóng
- Nước sạch kiềm tính 3-400ml
- Lọ thủy tinh hoặc hũ sứ thể tích rộng rãi hơn lượng nguyên liệu [cơm, nước đường, táo]
2 CÁCH LÀM:
1/ Đun sôi nước, cho đường hữu cơ vào, để còn ấm
- Cho cơm nguội vào lọ thủy tinh sạch
- Xay, nghiền hoặc băm táo.
- Khi nước đường gần nguội thì cho táo nghiền vào, quấy đều rồi đổ vào lọ cơm nguội quấy lên rồi đậy nắp, để yên tĩnh trong tối từ 7-10 ngày, bên trên che khăn vải tránh bụi. Để bao lâu là tùy thuộc vào nhiệt độ môi trường, trời nóng thì men và lợi khuẩn sẽ phát triển nhanh hơn.
- Sau 7-10 ngày, lọ mẻ thơm và vị chua dịu rất đặc biệt, phải nếm, khi thấy vừa ý về độ chua, cần bảo quản trong tủ mát để hãm.
- Tôi không ủ mẻ kiểu loãng như nước cháo mà làm đặc, cũng không dùng nước cơm chưa ninh kỹ, cũng không để có con mẻ lúc nhúc.
2/ Xay tất cả nguyên liệu trong cối sinh tố sau đó ủ.
CÁCH DÙNG RẤT ĐA NĂNG chứ không phải chỉ nấu thịt hay riêu cua. Chủ yếu tôi ăn sống, dùng để trộn sa-lát và pha sinh tố, đôi khi nấu canh chua, canh rong biển nhưng nấu thì mất tính lợi khuẩn.
- Lúc dùng, múc vài thìa mẻ, nó rất đặc và thơm chứ không lỏng và nồng như mẻ bán ở chợ, cho thêm nước khoáng tự nhiên [tôi thường dùng Perrier như ảnh comment] quấy lên rồi lọc qua rây bỏ bã, vắt chanh/cam/quýt, muối, dầu olive, rau thơm để trộn sa-lát
- Khi xay sinh tố thì không cần lọc bỏ bã, cứ múc vài thìa đổ vào cối xay với trái cây là xong.
Khó mà diễn tả hương vị, các bạn làm và tự cảm nhận, khi nào mua được táo trắng. Mỗi loại gạo lại tạo ra mùi mẻ khác nhau. Tôi đã thử ủ bằng táo Thiện Phiến chín tới nhưng hương thơm thua xa táo trắng. Mùi gạo tẻ cũng khác mùi gạo nếp.
Khi chưa thành thục thì đừng ủ một lọ to mà nên chia nhỏ ra nhiều lọ.
Quan trọng nhất là nguyên liệu, dụng cụ phải sạch.
Tôi có tính cẩn thận tỷ mỷ, trước khi nuôi một mẻ thức ăn lợi khuẩn, tôi xông nhà bằng tinh dầu để khử trược và vi nấm. Bạn muốn hiểu về tinh dầu thì đọc album Tinh dầu & Ứng dụng. Tôi còn để một ngăn tủ riêng chuyên ủ dạng thức ăn này nên không bao giờ bị nhiễm mốc.
Nguồn FB Cô Liên Hương.
Probiotics – “Glutinous rice- white apples fruit” fermented by me [for salad, drinks, cooking].
Khi nói về vấn đề dinh dưỡng, tôi ưu tiên nhiều thời gian phổ biến về thức ăn lợi khuẩn như trà kombucha, kim chi, miso đậu gà, kefir sữa dừa… mẻ cũng là loại thực phẩm lợi khuẩn. Từ cổ xưa loài người đã kinh nghiệm vô vàn lợi ích của thức ăn lên men chứa lợi khuẩn, dân tộc nào cũng có đồ lên men đặc trưng, người Việt có mẻ. Để bảo đảm sức khỏe toàn diện thì nhất thiết phải có hệ tiêu hóa khỏe mạnh mà điều này được quyết định bởi hệ thống lợi khuẩn ruột, 90% chất dẫn truyền thần kinh serotonin được sản sinh ở ruột có vai trò quan trọng với trạng thái tinh thần vui vẻ hay trầm cảm. Lợi khuẩn chống lại việc mất xương, chống sự độc hại bức xạ và kim loại nặng, giảm tác dụng xấu của kháng sinh, cải thiện sức khỏe gan, chống dị ứng...
Ở đây, tôi áp dụng kết hợp việc nuôi mẻ từ lúa gạo và táo để cho ra sản phẩm mẻ có mùi thơm tuyệt hảo để ăn sống. Thức ăn lợi khuẩn từ gạo và táo lành hơn sữa chua nhiều, dùng được cho trẻ em, thai phụ và đặc biệt cần thiết cho những ai phải điều trị kháng sinh hay hóa chất. Ở mẫu này tôi dùng gạo Séng Cù pha với gạo Japonica hạt tròn [loại để cuốn sushi] và táo trắng. Có thể dùng loại gạo trắng khác hoặc nếp cái hoa vàng miễn là dẻo và có nhiều nhựa.
NGUYÊN LIỆU cho 4 lọ nhỏ như hình:
- Gạo vo sạch, ngâm 30’ rồi nấu thành cơm, để nguội cho bay bớt hơi nước, cân lên = 150g
- Táo trắng, đã bỏ vỏ, bỏ lõi cân lên = 150g. Vì sao dùng táo trắng lại còn bỏ vỏ? Vì nó ngọt mượt, hoàn toàn không có vị chát, bảo đảm thành phẩm rất tinh tế. Có thể dùng táo khác và để nguyên vỏ nhưng táo trắng cho hương vị thơm ngon nhất mà tôi kinh nghiệm qua nhiều lần.
- Mẻ mồi hoặc dấm táo hữu cơ 1-3 thìa cà phê. Có nước mồi tốt là dễ làm nhất nhưng không thật cần thiết, bởi không mồi nó vẫn tự lên men được có điều chậm hơn và dễ nhiễm khuẩn nhiễm nấm.
- Đường mía hữu cơ 15-30g tùy thời tiết lạnh hoặc nóng
- Nước sạch kiềm tính 3-400ml
- Lọ thủy tinh hoặc hũ sứ thể tích rộng rãi hơn lượng nguyên liệu [cơm, nước đường, táo]
2 CÁCH LÀM:
1/ Đun sôi nước, cho đường hữu cơ vào, để còn ấm
- Cho cơm nguội vào lọ thủy tinh sạch
- Xay, nghiền hoặc băm táo.
- Khi nước đường gần nguội thì cho táo nghiền vào, quấy đều rồi đổ vào lọ cơm nguội quấy lên rồi đậy nắp, để yên tĩnh trong tối từ 7-10 ngày, bên trên che khăn vải tránh bụi. Để bao lâu là tùy thuộc vào nhiệt độ môi trường, trời nóng thì men và lợi khuẩn sẽ phát triển nhanh hơn.
- Sau 7-10 ngày, lọ mẻ thơm và vị chua dịu rất đặc biệt, phải nếm, khi thấy vừa ý về độ chua, cần bảo quản trong tủ mát để hãm.
- Tôi không ủ mẻ kiểu loãng như nước cháo mà làm đặc, cũng không dùng nước cơm chưa ninh kỹ, cũng không để có con mẻ lúc nhúc.
2/ Xay tất cả nguyên liệu trong cối sinh tố sau đó ủ.
CÁCH DÙNG RẤT ĐA NĂNG chứ không phải chỉ nấu thịt hay riêu cua. Chủ yếu tôi ăn sống, dùng để trộn sa-lát và pha sinh tố, đôi khi nấu canh chua, canh rong biển nhưng nấu thì mất tính lợi khuẩn.
- Lúc dùng, múc vài thìa mẻ, nó rất đặc và thơm chứ không lỏng và nồng như mẻ bán ở chợ, cho thêm nước khoáng tự nhiên [tôi thường dùng Perrier như ảnh comment] quấy lên rồi lọc qua rây bỏ bã, vắt chanh/cam/quýt, muối, dầu olive, rau thơm để trộn sa-lát
- Khi xay sinh tố thì không cần lọc bỏ bã, cứ múc vài thìa đổ vào cối xay với trái cây là xong.
Khó mà diễn tả hương vị, các bạn làm và tự cảm nhận, khi nào mua được táo trắng. Mỗi loại gạo lại tạo ra mùi mẻ khác nhau. Tôi đã thử ủ bằng táo Thiện Phiến chín tới nhưng hương thơm thua xa táo trắng. Mùi gạo tẻ cũng khác mùi gạo nếp.
Khi chưa thành thục thì đừng ủ một lọ to mà nên chia nhỏ ra nhiều lọ.
Quan trọng nhất là nguyên liệu, dụng cụ phải sạch.
Tôi có tính cẩn thận tỷ mỷ, trước khi nuôi một mẻ thức ăn lợi khuẩn, tôi xông nhà bằng tinh dầu để khử trược và vi nấm. Bạn muốn hiểu về tinh dầu thì đọc album Tinh dầu & Ứng dụng. Tôi còn để một ngăn tủ riêng chuyên ủ dạng thức ăn này nên không bao giờ bị nhiễm mốc.
Nguồn FB Cô Liên Hương.
Mình vừa dạo FB, thấy có ý kiến cho rằng ăn chay là phải không dùng tỏi, họ chỉ viết thế chứ không nêu luận cứ gì.
Tỏi là thực vật không phải động vật. Nhóm vegetarian và vegan đều dùng tỏi như gia vị và thuốc. Các yogi và người Ai cập cổ đại đã kinh nghiệm 5 ngàn năm dùng tỏi như một kháng sinh để bảo vệ sức khỏe đường ruột, chống cúm, chống viêm, chống tụ máu, làm sạch thành mạch máu...
Trong kinh điển có phân biệt 3 nhóm thực phẩm và thuốc theo tính chất mà gọi là “gunas”.
1. Nhóm có tính Tamas NẶNG TRƯỢC nhiều yếu tố huỷ hoại, thiếu sinh khí, dễ gây bệnh như mỡ để lâu, thịt xông khói, cá ướp, mắm…
2. Nhóm có tính Rajas KÍCH ĐỘNG nhiều yếu tố kích thích như rượu, hành, hẹ…
3. Nhóm có tính Satva HÒA THANH TRÁNG KIỆN nhiều yếu tố tăng cường sinh lực, làm cho con người tráng kiện, minh mẫn như ngũ cốc, các loại đậu, các loại quả hạnh, các loại khoai, các loại rau cải, cà rốt, trái cây, mật ong…
Tỏi là thực vật có dược tính kháng viêm, chống ô xy hóa nhưng cũng có tính kích thích gây hưng phấn làm máu chảy mạnh, bởi vậy, nếu bạn tập thiền buổi đêm thì bữa tối nên tránh ăn tỏi và các gia vị có tính kích thích khác để dễ tĩnh tâm.
Chuyện về tỏi liên quan tới điển tích sau, khi đức Thích-ca ở thành Vaisali kết hạ. Có tỳ kheo ni Thâu-la-nan-đà đến xin tỏi tại vườn tỏi của một thương gia. Sau khi nhổ cho ni cô đủ số tỏi cần dùng, ông chủ ra đi, giao vườn cho người nhà trông giữ. Thâu-la-nan-đà về tịnh xá, các đệ tử xúm lại xin tỏi, ni cô chỉ cho họ tới vườn thương gia xin nhưng chủ vườn chưa về, gia nhân không cho. Thế là các ni cô quay về kể lại, Thâu-la-nan-đà bèn cùng đệ tử kéo đến vườn, bảo người giữ vườn cho nhổ tỏi vì chủ nhà là chỗ thân tình, đã bảo ta cần bao nhiêu cứ việc lấy đem về. Rồi Thâu-la-nan-đà cùng đệ tử thi nhau nhổ tỏi, cái này nhổ cho Thượng tọa này, cái kia nhổ cho Đại đức nọ… cuối cùng họ nhổ sạch cả vườn. Dân chúng chê bai, cư sỹ dị nghị… từ đó Phật chế ra giới cấm dùng tỏi, nếu bị bệnh cần điều trị bằng tỏi thì phải báo cáo mà cách ly. Trong thời gian ăn tỏi không được lễ bái, nằm giường chúng tăng.
Đối với thiền môn, Kinh Lăng Nghiêm, quyển 8 có nói tới chúng sinh cầu đại định [Samadhi] không nên ăn năm món cay nồng bởi dễ sinh tâm náo loạn, khởi cảm xúc dâm dục không thể nhập định.
Tỏi liên kết tới việc nhập định và giới của tu sỹ Phật giáo chứ nó vẫn là thực vật của nhóm ăn chay.
Nguồn FB Cô Liên Hương
Tỏi là thực vật không phải động vật. Nhóm vegetarian và vegan đều dùng tỏi như gia vị và thuốc. Các yogi và người Ai cập cổ đại đã kinh nghiệm 5 ngàn năm dùng tỏi như một kháng sinh để bảo vệ sức khỏe đường ruột, chống cúm, chống viêm, chống tụ máu, làm sạch thành mạch máu...
Trong kinh điển có phân biệt 3 nhóm thực phẩm và thuốc theo tính chất mà gọi là “gunas”.
1. Nhóm có tính Tamas NẶNG TRƯỢC nhiều yếu tố huỷ hoại, thiếu sinh khí, dễ gây bệnh như mỡ để lâu, thịt xông khói, cá ướp, mắm…
2. Nhóm có tính Rajas KÍCH ĐỘNG nhiều yếu tố kích thích như rượu, hành, hẹ…
3. Nhóm có tính Satva HÒA THANH TRÁNG KIỆN nhiều yếu tố tăng cường sinh lực, làm cho con người tráng kiện, minh mẫn như ngũ cốc, các loại đậu, các loại quả hạnh, các loại khoai, các loại rau cải, cà rốt, trái cây, mật ong…
Tỏi là thực vật có dược tính kháng viêm, chống ô xy hóa nhưng cũng có tính kích thích gây hưng phấn làm máu chảy mạnh, bởi vậy, nếu bạn tập thiền buổi đêm thì bữa tối nên tránh ăn tỏi và các gia vị có tính kích thích khác để dễ tĩnh tâm.
Chuyện về tỏi liên quan tới điển tích sau, khi đức Thích-ca ở thành Vaisali kết hạ. Có tỳ kheo ni Thâu-la-nan-đà đến xin tỏi tại vườn tỏi của một thương gia. Sau khi nhổ cho ni cô đủ số tỏi cần dùng, ông chủ ra đi, giao vườn cho người nhà trông giữ. Thâu-la-nan-đà về tịnh xá, các đệ tử xúm lại xin tỏi, ni cô chỉ cho họ tới vườn thương gia xin nhưng chủ vườn chưa về, gia nhân không cho. Thế là các ni cô quay về kể lại, Thâu-la-nan-đà bèn cùng đệ tử kéo đến vườn, bảo người giữ vườn cho nhổ tỏi vì chủ nhà là chỗ thân tình, đã bảo ta cần bao nhiêu cứ việc lấy đem về. Rồi Thâu-la-nan-đà cùng đệ tử thi nhau nhổ tỏi, cái này nhổ cho Thượng tọa này, cái kia nhổ cho Đại đức nọ… cuối cùng họ nhổ sạch cả vườn. Dân chúng chê bai, cư sỹ dị nghị… từ đó Phật chế ra giới cấm dùng tỏi, nếu bị bệnh cần điều trị bằng tỏi thì phải báo cáo mà cách ly. Trong thời gian ăn tỏi không được lễ bái, nằm giường chúng tăng.
Đối với thiền môn, Kinh Lăng Nghiêm, quyển 8 có nói tới chúng sinh cầu đại định [Samadhi] không nên ăn năm món cay nồng bởi dễ sinh tâm náo loạn, khởi cảm xúc dâm dục không thể nhập định.
Tỏi liên kết tới việc nhập định và giới của tu sỹ Phật giáo chứ nó vẫn là thực vật của nhóm ăn chay.
Nguồn FB Cô Liên Hương
Các bạn lưu bài này vì rất quan trọng trong chế biến thức ăn.
Thời Pháp thuộc, gia đình có đại lý Đông dược, tôi học các cụ cách chế biến truyền thống, giờ thấy các bạn lúng túng và chưa nhận biết nguyên lý của vấn đề nên tôi chia sẻ.
1/ Trước tiên phải hiểu vì sao cần hạ thổ?
a/ Luận theo Ngũ hành sinh khắc:
* Trong Ngũ hành thì đất thuộc Thổ.
* Trong Ngũ hành thì cây, rau, củ, cỏ, rêu… thuộc Mộc.
* Mộc đã sinh Hỏa rồi – nghĩa là khi ăn uống thực vật hay yếu tố Mộc sẽ sinh nhiều năng lượng Hỏa [điều này ngày nay được khoa học thực nghiệm phát hiện ra thực vật có tần số cao], mà ta rang lên thì lại bổ sung thêm rất nhiều yếu tố Hỏa nữa nên cần có cách để giảm bớt Hỏa.
* Hỏa sinh Thổ nên khi ta đưa thảo mộc bị gia Hỏa tiếp cận với đất thì yếu tố Thổ trong đất sẽ hấp thu Hỏa [ví như con bú mẹ].
b/ Luận theo Âm – Dương:
* Trong Âm-Dương, nền đất có tính Âm, lửa có tính Dương
* Khi ta rang sao khô là tăng Dương nên cần hạ đất Âm để điều hòa bớt Dương để yếu tố Âm-Dương cân bằng hơn.
* Có rất nhiều vị thảo mộc cần thiết phải sao hạ thổ để giảm bớt tính kích thích, cũng có vị không cần, nếu không tuân thủ nguyên lý có thể gây ra tiêu chảy, táo bón… điều này đã được kinh nghiệm hàng ngàn năm.
2/ Có rất nhiều cách dùng Hỏa táo tăng Dương tính cho thảo mộc:
* Sao vàng: rang cho ngoài có mầu vàng nhưng ruột không đổi màu, để lửa nhỏ, thời gian lâu, cho bớt tính hàn.
* Sao xém: rang mặt ngoài vàng xém nhưng bên trong ruột không đổi mầu, thường dùng đối với vị thuốc quá chua, chát.
* Sao đen: lửa lớn, chảo thật nóng mới bắt đầu cho nguyên liệu vào đảo đều cho đến khi bên ngoài cháy đen, bẻ bên trong vàng, mục đích tăng tác dụng tiêu thực, giải trệ.
* Sao tồn tính: rang tới mức gần cháy hết nhưng chưa thành than hoạt tính, lửa lớn, chảo thật nóng, đảo đều cho đến khi thấy khói bốc lên nhiều, đậy nắp để nguội, thường để tăng tác dụng cầm máu của một số vị thuốc.
* Sao cát: rang với cát sạch, chọn loại cát thuần, cát trắng miền trung là tốt nhất, rang cát trước cho thật nóng rồi mới cho thực vật vào, mượn cát làm thuốc nóng già mà không cháy. Sau đó sảy sạch cát đi.
* Sao hoạt thạch: rang cùng bột talc với thảo mộc có chất keo để chúng không dính bết vào nhau.
* Sao cám: rang cùng với cám để rút bớt tinh dầu của thảo mộc.
3/ Hạ thổ thế nào?
* Hạ thổ có nền đất nện hay lát gạch mộc cũ là tốt nhất. Không có thì dùng đồ đá tự nhiên đặt trên đất, dùng ngói cũ đã phơi sương, gạch đá ong. Ở nhà lầu thì phải xuống đất mới coi là hạ thổ.
* Bà tôi rang vừng, gạo, lạc xong, hạ thổ bằng cách cho vào cối đá tự nhiên [cối này đã “lên nước” bây giờ tôi vẫn cất giữ trân trọng], đậy giấy bản lên, tới nguội hẳn thì giã. Với một số thảo mộc như vỏ quýt, bồ công anh… rang xong đổ lên mấy tấm ngói cũ [xếp ngói ghép vào nhau trên đất], tới nguội hẳn thì cất vào lọ, cho thêm mấy viên đường tinh luyện ở đáy lọ để giúp bảo quản.
Trong album KINH NGHIỆM ẨM THỰC tôi đã giới thiệu cách rang vừng để bảo toàn chất dầu rất nhiều trong vừng, tránh dầu nóng biến thành độc chất gây ung thư cũng như cách rang gạo để hãm trà, làm thính [lưu ý lớp vỏ cám gạo chứa nhiều dầu].
Khi chế biến đúng cách bảo toàn được tất cả các thành phần dinh dưỡng có trong thực phẩm thì chỉ cần ăn lượng ít đã đủ, như vậy, tiết kiệm được nông sản, đất được nghỉ ngơi, tiết kiệm được nước. Trân trọng thực phẩm là biểu hiện của linh hồn tiến hóa cao. Hiện nay, văn hóa giáo dục quá suy đồi, khắp nơi lãng phí thực phẩm, cỗ bàn thừa mứa, dùng hóa chất để gia tăng sản lượng mà giảm chất lượng, nông sản nhiều bảo quản không chăm chút, mốc hỏng lại dùng hóa chất độc để xử lý – cái vòng luẩn quẩn của vô minh, bóc lột đất đai và bệnh tật.
Nguồn FB Cô Liên Hương
Thời Pháp thuộc, gia đình có đại lý Đông dược, tôi học các cụ cách chế biến truyền thống, giờ thấy các bạn lúng túng và chưa nhận biết nguyên lý của vấn đề nên tôi chia sẻ.
1/ Trước tiên phải hiểu vì sao cần hạ thổ?
a/ Luận theo Ngũ hành sinh khắc:
* Trong Ngũ hành thì đất thuộc Thổ.
* Trong Ngũ hành thì cây, rau, củ, cỏ, rêu… thuộc Mộc.
* Mộc đã sinh Hỏa rồi – nghĩa là khi ăn uống thực vật hay yếu tố Mộc sẽ sinh nhiều năng lượng Hỏa [điều này ngày nay được khoa học thực nghiệm phát hiện ra thực vật có tần số cao], mà ta rang lên thì lại bổ sung thêm rất nhiều yếu tố Hỏa nữa nên cần có cách để giảm bớt Hỏa.
* Hỏa sinh Thổ nên khi ta đưa thảo mộc bị gia Hỏa tiếp cận với đất thì yếu tố Thổ trong đất sẽ hấp thu Hỏa [ví như con bú mẹ].
b/ Luận theo Âm – Dương:
* Trong Âm-Dương, nền đất có tính Âm, lửa có tính Dương
* Khi ta rang sao khô là tăng Dương nên cần hạ đất Âm để điều hòa bớt Dương để yếu tố Âm-Dương cân bằng hơn.
* Có rất nhiều vị thảo mộc cần thiết phải sao hạ thổ để giảm bớt tính kích thích, cũng có vị không cần, nếu không tuân thủ nguyên lý có thể gây ra tiêu chảy, táo bón… điều này đã được kinh nghiệm hàng ngàn năm.
2/ Có rất nhiều cách dùng Hỏa táo tăng Dương tính cho thảo mộc:
* Sao vàng: rang cho ngoài có mầu vàng nhưng ruột không đổi màu, để lửa nhỏ, thời gian lâu, cho bớt tính hàn.
* Sao xém: rang mặt ngoài vàng xém nhưng bên trong ruột không đổi mầu, thường dùng đối với vị thuốc quá chua, chát.
* Sao đen: lửa lớn, chảo thật nóng mới bắt đầu cho nguyên liệu vào đảo đều cho đến khi bên ngoài cháy đen, bẻ bên trong vàng, mục đích tăng tác dụng tiêu thực, giải trệ.
* Sao tồn tính: rang tới mức gần cháy hết nhưng chưa thành than hoạt tính, lửa lớn, chảo thật nóng, đảo đều cho đến khi thấy khói bốc lên nhiều, đậy nắp để nguội, thường để tăng tác dụng cầm máu của một số vị thuốc.
* Sao cát: rang với cát sạch, chọn loại cát thuần, cát trắng miền trung là tốt nhất, rang cát trước cho thật nóng rồi mới cho thực vật vào, mượn cát làm thuốc nóng già mà không cháy. Sau đó sảy sạch cát đi.
* Sao hoạt thạch: rang cùng bột talc với thảo mộc có chất keo để chúng không dính bết vào nhau.
* Sao cám: rang cùng với cám để rút bớt tinh dầu của thảo mộc.
3/ Hạ thổ thế nào?
* Hạ thổ có nền đất nện hay lát gạch mộc cũ là tốt nhất. Không có thì dùng đồ đá tự nhiên đặt trên đất, dùng ngói cũ đã phơi sương, gạch đá ong. Ở nhà lầu thì phải xuống đất mới coi là hạ thổ.
* Bà tôi rang vừng, gạo, lạc xong, hạ thổ bằng cách cho vào cối đá tự nhiên [cối này đã “lên nước” bây giờ tôi vẫn cất giữ trân trọng], đậy giấy bản lên, tới nguội hẳn thì giã. Với một số thảo mộc như vỏ quýt, bồ công anh… rang xong đổ lên mấy tấm ngói cũ [xếp ngói ghép vào nhau trên đất], tới nguội hẳn thì cất vào lọ, cho thêm mấy viên đường tinh luyện ở đáy lọ để giúp bảo quản.
Trong album KINH NGHIỆM ẨM THỰC tôi đã giới thiệu cách rang vừng để bảo toàn chất dầu rất nhiều trong vừng, tránh dầu nóng biến thành độc chất gây ung thư cũng như cách rang gạo để hãm trà, làm thính [lưu ý lớp vỏ cám gạo chứa nhiều dầu].
Khi chế biến đúng cách bảo toàn được tất cả các thành phần dinh dưỡng có trong thực phẩm thì chỉ cần ăn lượng ít đã đủ, như vậy, tiết kiệm được nông sản, đất được nghỉ ngơi, tiết kiệm được nước. Trân trọng thực phẩm là biểu hiện của linh hồn tiến hóa cao. Hiện nay, văn hóa giáo dục quá suy đồi, khắp nơi lãng phí thực phẩm, cỗ bàn thừa mứa, dùng hóa chất để gia tăng sản lượng mà giảm chất lượng, nông sản nhiều bảo quản không chăm chút, mốc hỏng lại dùng hóa chất độc để xử lý – cái vòng luẩn quẩn của vô minh, bóc lột đất đai và bệnh tật.
Nguồn FB Cô Liên Hương
✋热门推荐